صادرات گاز ترکمنستان به ایران قطع شد ؛ بیانیه شرکت گاز

به گزارش ایرنا به نقل از وزارت نفت، متن بیانیه رسمی شرکت ملی گاز ایران به شرح زیر است:

«به آگاهی ملت شریف ایران می‎رساند، براساس قراردادی که از ٢٠ سال پیش میان شرکت ملی گاز ایران و شرکت ترکمن گاز امضا شده است، بخشی از گاز مصرفی مناطق شمالی با واردات از این کشور تأمین می‎شود.

اما در طول این مدت، هر ازگاهی، رفتارهایی مغایر با اصول قرارداد و حسن همجواری از شرکت ترکمنی سرزده است که مهم‎ترین آن قطع جریان گاز در اوج سرمای سال 13٨٦ بود که متاسفانه منجر به پذیرش خواست نامعقول شرکت ترکمن گاز و افزایش ٩ برابری قیمت گاز شد.

در سه سال اخیر و با تلاش‎های انجام شده، خوشبختانه مبالغ مربوط به خرید گاز به طور کامل به شرکت ترکمن پرداخت شد و مذاکرات برای چگونگی بازپرداخت بدهی‎های گذشته با حفظ ادعاهای ایران مبنی بر خسارت کمی و کیفی نیز آغاز شد که در مذاکرات اخیر مورد توافق طرفین قرار گرفت.

اما شرکت ترکمن گاز به طور ناگهانی و خارج از توافق به عمل آمده به صورت غیرمنطقی و در اقدامی مغایر با چارچوب قرارداد بار دیگر با آغاز فصل سرما با این ادعا که باید مبلغ مورد مناقشه و اختلاف را به سرعت دریافت کند، از صبح امروز اقدام به قطع گاز ارسالی به ایران کرده است.

از آن‌جا که این رفتار شرکت ترکمن گاز خلاف قرارداد بین دو شرکت است ما همچنان بر موضع به حق خود پافشاری کرده و ضمن درخواست از عموم مردم برای مصرف بهینه گاز اعلام می داریم در سایه سخت‎کوشی کارکنان زحمت‎کش صنعت نفت در سه سال اخیر، میزان تولید گاز به حدی افزایش یافته که دیگر نیازی به واردات نداشته و فقط با صرفه جویی در نیروگاه ها، صنایع و بخش خانگی در فصل زمستان می توان آن را جبران کرد.

همچنین به آگاهی می‎رسانیم همکاران ما در صنعت نفت و شرکت گاز تمهیدات لازم را برای جلوگیری از قطع گاز شبکه مصرف خانگی در نظر گرفته ‎اند و با یاری خداوند و همراهی مردم در کاهش مصرف سوخت این دوره سرما نیز با حداقل مشکل پشت سر گذاشته خواهد شد.»

** خلف وعده و اقدام غیرمنطقی «ترکمن گاز»

به گزارش ایرنا، «حمیدرضا عراقی» مدیرعامل شرکت ملی گاز دیروز (شنبه) بعد از بازگشت از عشق‌آباد با تشریح اهداف این سفر گفته بود: در مذاکرات با مقام‌های شرکت «ترکمن گاز»، تفاهم‌نامه ارتقاء همکاری های 2 کشور درباره واردات گاز به ایران، سوآپ و همچنین تدوین استراتژی‌های همکاری 2 شرکت در آینده بررسی شد. 

به گفته وی، قرارداد دو شرکت ملی گاز ایران و «ترکمن گاز» همچنان تا پنج سال آینده برقرار خواهد بود و هر دو کشور متعهد به اجرای کامل آن هستند. 

مدیرعامل شرکت ملی گاز افزوده بود: قرار شده موارد اختلافی، توسط کمیته های مشترک 2 شرکت در 2 ماه آینده با برگزاری جلساتی بررسی و نتیجه نهایی برای تصمیم گیری اعلام شود. 

شرکت «ترکمن گاز» ترکمنستان مدعی طلب 1.8 میلیارد دلاری مربوط به سال های 1386 و 1387 است که ایران آن را قبول ندارد. 

هفته گذشته، پس از تهدید این شرکت به قطع گاز، هیاتی از شرکت ملی گاز ایران عازم این کشور شد، اما این هیات، روز جمعه(دهم دیماه) به دلیل کارشکنی طرف مقابل و اصرار بر مواضع غیر منطقی خود، مذاکرات را قطع و عازم ایران شد، اما در فرودگاه با درخواست مقام‌های «ترکمن گاز» هیات ایرانی به میز مذاکرات بازگشت. در نهایت قرار شد مبادلات گازی 2 کشور همچنان تداوم داشته باشد. 

هنوز 2 روز از توافق اولیه نگذشته بود که «ترکمن گاز» با پشت پا زدن به همه تفاهم ها و با رفتارهایی مغایر با اصول قرارداد و حسن همجواری، صبح امروز (یکشنبه) جریان صادرات گاز به ایران را قطع کرد. 

** ماجرای ادعای طلب 1.8 میلیارد دلاری ترکمنستان 

شرکت «ترکمن گاز» در حالی مدعی طلب 1.8 میلیارد دلاری از شرکت ملی گاز ایران بابت صادرات در سال های 1386 و 1387 شده است که تهران آن را قبول نداشته و خواستار ارجاع موضوع به داوری بین المللی است. 

در دیماه 1386 که سرمای زمستان به اوج خود رسید و بیش از 20 استان کشور با افت شدید دمای هوا و یخبندان مواجه شدند، «ترکمن گاز» با سواستفاده از این فرصت و مغایر با قرارداد منعقد شده، اعلام کرد که قیمت گاز صادراتی خود به ایران را 9 برابر بالا برده و از 40 دلار به ازای هر هزار مترمکعب به 360 دلار افزایش می دهد. 

دولت وقت ایران، به هر دلیلی در آن مقطع زمانی با این درخواست غیرمنطقی موافقت کرد و بدین ترتیب براساس محاسبات ترکمن ها، طلبی حدود 1.8 میلیارد دلار به حساب ایران نوشته می شود. البته با گذشت زمان و پس از افت قیمت گاز در بازارهای جهانی، قیمت گاز صادراتی این کشور به ایران کاهش می یابد که همچنان ادامه دارد. 

زمانی که ایران آماده پرداخت بدهی گازی می شود، تحریم ها شدت یافته و مراودات بانکی قطع می شود و بدین ترتیب روند پرداخت بدهی به این کشور بلاتکلیف باقی می ماند. 

پس از استقرار دولت یازدهم، ایران به صورت ماهانه اقدام به تسویه بدهی گازی خود با ترکمنستان کرده و بنابراین مبلغ دیگری به این طلب افزوده نمی شود. 

ایران با قطع واردات گاز از ترکمنستان با شتاب بخشیدن به ساخت خط لوله های در دست ساخت و تغییر موقت سوخت صنایع از گاز به سوخت مایع، می تواند نیاز نواحی شمالی شرقی کشور را رفع کند اما شرکت «ترکمن گاز» بازنده اصلی این ماجرا خواهد بود زیرا بزرگترین مشتری خود را از دست خواهد داد.