جزییات افزایش ضریب بازیافت از میادین مناطق نفتخیز جنوب
بیژن عالی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه ۱۸ مخزن از ۶۶ مخزن نفتی موجود در مناطق نفت‌خیزجنوب در نیمه دوم عمرشان قرار دارند، گفت: این ۶۶ مخزن فعال دارای ۲۳۰ میلیارد بشکه حجم نفت درجاست که ۶۷ درصد حجم نفت ایران را شامل می‌شود. بهترین روش ازدیاد برداشت کربناته در میدان‌های مناطق نفتخیز جنوب تزریق گاز است که هم اکنون در ۵۰ درصد مخازن موجود، این عملیات انجام می شود.
وی با بیان اینکه تقسیم بندی مخازن برای انتخاب روش های ازدیاد برداشت براساس نفت درجای آنها صورت می گیرد، افزود: روش ترزیق گاز به میدان‌های مناطق نفتخیز از دوسال قبل از انقلاب شروع شده و درحال حاضر گاز به ۱۴ میدان گاز تزریق می شود. روش‌های ازدیاد برداشت متناسب با مشکلات میدان‌ها و خصوصیات سنگ وسیال مخازن انتخاب می‌شوند، عمده مخازن فعلی از جنس کربناته فرکچردار هستند که قبل و بعد از انقلاب شرکت های داخلی و خارجی بهترین روش ازدیاد برداشت از این میدان‌ها را تزریق گاز تشخیص داده اند. تاکنون با تزریق گاز حدود ۲۵ درصد ذخایر اولیه و هشت درصد نرخ ضریب بازیافت افزایش پیدا کرده است.
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب افزود: تزریق گاز به مخازن دارای کربناته و نفت دوست پیشنهاد نمی‌شود و از آنجایی که مخازن موجود، نفت دوست هستند، اخیرا مراکز تحقیقاتی درمورد روش تزریق آب تغییر یافته مانند آب هوشمند و کربناته در حال بررسی است و در صورتی که نتایج بررسی مثبت باشد به سمت اجرایی شدن آنها گام برمی‌داریم.
عالی پور با بیان اینکه نفت درجای شرکت ملی مناطق مناطق نفت‌خیزجنوب بالغ بر ۳۳۴ میلیارد بشکه است، اظهار کرد: برای استحصال ۱۸۰ میلیارد بشکه از ۳۳۴ میلیارد بشکه تزریق گاز انجام شده است. ۸۶ میلیارد بشکه از نفت درجای مناطق نفت خیز جنوب به نفت میدان‌های بنگستان تعلق دارد که از ضریب بازیافت پایینی برخوردار هستند و ازدیاد برداشت از آنها نیازمند به کارگیری روش‌های دیگری است. همچنین ۵۰ میلیارد بشکه از نفت درجای مناطق نفت خیز جنوب از میدان‌های اهواز، منصوری و شادگان حاصل خواهد شد که به دلیل وجود آبده طبیعی، به این میدان‌ها آب تزریق می‌شود. با توجه به اینکه سنگ مخزن این میدان‌ها ماسه‌ای است، ضریب بازیافت آنها بیش از ۵۵ درصد است که بیش از اجرای پروژه‌های EOR در دنیا است. براساس برآوردهای صورت گرفته چنانچه ۶۶ مخزن موجود وارد مدار شده و همه پروژه های افزایش بازیافت نیز اجرا شود ضریب برداشت فعلی مناطق نفتخیز جنوب بین ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش خواهد یافت.
وی با اشاره به آخرین مطالعاتی که در اداره ارزیابی مخازن انجام شده است، گفت: بر اساس این مطالعات طی سه سال گذشته حجم ذخایر مناطق با افزایش ۲.۵ میلیارد بشکه‌ای از حدود ۹۳.۵ میلیارد بشکه به ۹۶ میلیارد بشکه رسیده است. با بازنگری در PGSR(توان تولید مخازن) توان تولید میدان ها نیز حدود ۵۰۰ هزار بشکه افزایش یافته است که این افزایش تولید مستلزم تأمین تأسیسات و الزامات آن است. انجام ۴۳ مطالعه شامل انواع مطالعات شبیه‌سازی و مهندسی مخازن بوده که نتیجه بارز آن ضمن مدیریت بهتر میدان، افزایش ۲.۵ میلیارد بشکه ای نفت درجا بوده است.
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب با بیان اینکه مهم‌ترین چالش موجود در افزایش ضریب بازیافت مخازن مناطق نفت‌خیزجنوب، مخازن بنگستانی هستند که این مناطق حدود یک چهارم نفت درجا را به خود اختصاص داده‌اند، تصریح کرد: بر این اساس کارشناسان این شرکت در حال اجرای پروژه‌های تحقیقاتی برای به دست آوردن فرمولی مناسب به منظور ازدیاد برداشت هستند. برنامه توسعه هر میدان بر حسب چالش آنها تدوین شده است. به عنوان مثال برخی از میدان‌ها به حفاری چاه نیاز دارند و برخی دیگر نیازمند سیستم‌های فرازآوری و یا نصب تلمبه در چاه هستند و برحسب مشکلات و امکاناتی که وجود دارد اولویت بندی می شوند. با نصب هر تلمبه بر روی چاه، سه تا چهار درصد به ضریب بازیافت میدان ها اضافه می شود. برای مثال در میدان اهواز بدون استفاده از تلمبه ها ضریب بازیافت ۶.۵ درصد است که با نصب آنها به حدود ۱۰ درصد می رسد.
