مسیر برای کسب و کار های نوپا هموار میشود؟
کسبوکارهای نوپای مبتنی بر اینترنت از جمله مشاغلی هستند که با رشد سرعت اینترنت و گسترش آن در کشور مطرح شدند. اگر بخواهیم منصفانه بگوییم، مقوله اقتصاد دیجیتال و به تبع آن رشد کسبوکارهای نوپا در ایران بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید مطرح شد. به اعتقاد برخی کارشناسان دوران وزارت محمود واعظی در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات همچون انقلابی برای حوزه اینترنت بود؛ دورهای که با ایجاد زیرساختهای عظیم برای افزایش سرعت و گسترش شبکه اینترنت، همچنان به عنوان نقطه عطفی برای ارتباطات و فناوری اطلاعات در کشور شناخته میشود.
اما استارتآپها در فضای اقتصاد دیجیتال بیشتر معنا میگیرند، اقتصادی که هرچند هنوز قوام نیافته اما گفتههای دولتمردان حاکی از نگاه ویژه آنها به این حوزه از اقتصاد برای حل موانع اشتغال و احتمالا افزایش بهرهوری از این طریق است؛ اشتغالی که حالا و با ورود خیل عظیم فارغالتحصیلان به بازار کار، رفته رفته میرود تا شکل یک معضل را به خود بگیرد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اما مشخص کردن شاخصها را برای آزادسازی امور و سپردن به کسب و کارهای نوپا مناسب دانسته و تاکید دارد که باید توجه داشته باشیم که استقامت جلوی تحولات و کسب و کارهای نوپا درنهایت مساوی است با عقبماندگی که بیکاری و عدم توسعه را به همراه دارد. واقعیت این است که با ظهور کسب و کارهای نوپا، بسیاری از شغلها از بین میرود؛ اما بنابه آمار مکنزی تا سال ۲۰۲۵، در مجموع ۸۰۰ هزار شغل در انگلیس از بین میرود، در حالیکه ۳.۵ میلیون شغل جدید جایگزین آنها میشود.
اشتغالزایی مولد استارتآپها در بلندمدت
محمدجواد آذری جهرمی همچنین با اشاره به اینکه رشد کسب و کار حوزه فاوا سال گذشته قابل توجه بوده، تصریح کرده است: در سال ۱۳۹۷ برای حل موانع این کسب و کارها برنامه ریزی خواهیم کرد و بستر مناسب برای زیست بوم این کسب و کارها را فراهم می کنیم.
در این باره اما یک کارشناس حوزه فناوری اطلاعات با اشاره به بخش رو به رشد استارتآپها در توسعه اقتصاد دیجیتال، بر اشتغالزایی این کسبوکارها در بلندمدت تاکید کرده و معتقد است: وقتی که بدنه سنتی سرمایهگذاران مشاهده کند که نسل جوان با کمترین سرمایهها میتوانند کسبوکارهای خوبی را راهاندازی کنند، در این حوزه سرمایهگذاری بیشتری خواهند داشت، امری که از سوی استارتآپها بیشترین نیاز به آن احساس میشود، امر سرمایهگذاری است.مهدی غیبی با اشاره به نقش پراهمیت کسب و کارهای نوپا و مبتنی بر اینترنت در رونق اقتصاد دیجیتال بیان کرد: بخش سنتی سرمایهگذاران در کشور به تدریج و با دیدن موفقیتهای نسل جوان در ایجاد استارتآپها و رونق آنها برای سرمایهگذاری در حوزههای دیجیتالی ترغیب خواهند شد.
با تمام این اوصاف شرکتهای نوپا میتوانند در هر شکلی و به هر اندازهای ایجاد شوند اما سرمایهگذارها بهطور کلی به آن دسته از شرکتهای نوپایی جلب میشوند که نسبت خطر به سود بالایی دارند و مقیاسپذیرتر هستند. معمولاً یک شرکت نوپای موفق قابلیت رشد بیشتری نسبت به یک شرکت جاافتاده دارد، یعنی میتواند با سرمایهای کمتر، نیروی کار یا زمینهٔ رشد بیشتری نسبت به شرکتهای قدیمی داشته باشد. شرکتهای نوپا برای رشد سریع خود نیاز به جذب سرمایه دارند و در این راه گزینههای مختلفی دارند. شرکتهای دیگر یا افراد سرمایهگذار میتوانند به شرکتهای نوپا با تبادل پول نقد در برابر سهام کمک کنند تا فعالیت خود را شروع کنند؛ هرچند در عمل خیلی از شرکتهای نوپا توسط بنیانگذارانشان سرمایهگذاری میشوند. اگر ارزش یک شرکت بر اساس فناوری خاص آن شرکت باشد، مهم است که بنیانگذاران بتوانند از مالکیت معنوی ایدههای خود حفاظت کنند.