یارانه ۷۲ هزار تومانی را فراموش کنید!

این مبلغ از سال ۱۳۸۹ تاکنون تغییری نکرده و با وجود افزایش تورم و انتقاداتی که نسبت به ثابت ماندن مبلغ وجود داشت، دولت بر این تاکید می‌کرد که منابع ناشی از هدفمندی یارانه‌ها پاسخگوی افزایش مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان نیست. از سوی دیگر نقدهایی به پرداخت همگانی وجود داشت و منتقدان از دولت می‌خواستند که با حذف افراد پردرآمد که نیازی به دریافت یارانه نقدی ندارد، منابع ناشی از حذف را جهت افزایش مبلغ یارانه استفاده کند.  

در هر صورت هیچ تغییری رخ نداد تا اینکه در آبان امسال با اصلاح قیمت بنزین و افزایش آن منابعی که در حد ۳۰ هزار میلیارد تومان در سال ایجاد می‌شود را دولت تصمیم گرفت در قالب کمک‌های معیشتی به حدود ۶۰ میلیون نفر که از بین یارانه‌بگیران گزینش کرده بود، بپردازد.

رقم کمک معیشتی به تناسب افراد خانوار متفاوت بود؛ به نحوی که برای خانوارهای تک‌نفره ۵۵ هزار تومان، دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، چهارنفره ۱۷۲ هزار تومان و پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان در نظر گرفته شده است.

 در جریان بررسی لایحه بودجه ۱۳۹۹ در کمیسیون تلفیق تصمیم گرفتند یارانه نقدی و کمک‌های معیشتی را یکی کرده و یک یارانه ۷۲ هزار تومانی پرداخت کنند اما با این تفاوت که برای تمامی ۷۸ میلیون نفر یارانه‌بگیر این مبلغ پرداخت شود.

این روشی که نمایندگان پیشنهاد کردند در کنار آنکه دولت با آن مخالف بود، کارشناسان اقتصادی هم با آن همراهی چندانی نداشتند، چرکه در این شرایط حدود ۱۸ میلیون نفری که دولت از بین یارانه‌بگیران به عنوان سه دهک بالای درآمدی از دریافت کمک معیشتی حذف کرد و فقط به ۶۰ میلیون نفر آنها پرداخت انجام می‌داد با این مصوبه تلفیق مجددا به جمع یارانه‌بگیران اضافه می‌شدند و هزینه دیگری را ایجاد می‌کردند.  

اما وقتی که گزارش کمیسیون تلفیق به صحن علنی مجلس آمد در همان روز اول با مخالفت‌هایی در برخی بندها به خصوص یارانه‌ها مواجه شد و برای اصلاح به تلفیق برگشت. اما در هر صورت این روزها با توجه به شیوع ویروس کرونا و مسائلی که به همراه داشت مجلس تعطیل شد و با استفاده از اصل ۸۵ قانون اساسی، دیگر لایحه بودجه به صحن علنی بر نمی‌گردد و کمیسیون تلفیق گزارش نهایی خود را برای تایید و تصویب قانون به شورای نگهبان ارائه کرده است.  

این در حالی است که در گزارش نهایی کمیسیون تلفیق دیده می‌شود که مصوبه مربوط به یارانه‌ها برای یکی شدن یارانه نقدی و کمک معیشتی اصلاح شده و همچنان روال سابق پرداخت یارانه نقدی با همان نرخ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان و کمک‌های معیشتی با مبالغ تعیین شده در سال آینده ادامه خواهد داشت؛ بنابراین دیگر خبری از یارانه ۷۲ هزار تومانی نخواهد بود.  

اگر پرداخت یارانه ۷۲ هزار تومانی در دستور کار قرار می گرفت، موجب تغییراتی در پرداخت به خانوارها نسبت به آنچه در حال حاضر دریافت می‌کنند، می‌شد. به طوری‌که برای افرادی که فقط یارانه نقدی دریافت می‌کنند (۱۸ میلیون پردرآمد) با افزایش مبلغ و برای افرادی که هر دو یارانه نقدی و معیشتی را می‌گیرند (۶۰ میلیون در خانوار هدف) با کاهش مبلغ همراه بود.

اما در بند مربوط به یارانه‌ها تاکید شده که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است با استفاده از کلیه بانک‌های اطلاعاتی که در اختیار دارد و بر اساس معیارها و ضوابط تعیین شده نسبت به شناسایی و حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه بگیران اقدام کند. از سوی دیگر سازمان هدفمندی یارانه‌ها نیز مکلف است امکان ثبت‌نام برای افرادی که موفق به ثبت‌نام به منظور دریافت یارانه نشده‌اند را فراهم کند.