استفاده از فناوری نانو در تهیه مکمل های غذایی برای طیور

به گزارش روز سه شنبه گروه علمی ایرنا از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری، بلدرچین ژاپنی یک گونه مهم دامی برای تولید گوشت و تخم است که به عنوان یک منبع غذایی ارزشمند برای مصرف انسان مورد توجه قرار گرفته است.

هزینه‌ نگهداری پایین در ارتباط با اندازه‌ کوچک بدن، توأم با فاصله نسلی کوتاه (4 تا 5 نسل در سال)، مقاومت به بیماری‌ها و تولید تخم بالا، پرورش بلدرچین را به صنعتی سودآور تبدیل کرده است. اما یکی از مشکلات موجود در این صنعت، پایین بودن باروری و قابلیت جوجه‌کشی آن است. قدرت جوجه درآوری تخم‌های بارور در بلدرچین حدود 70 تا 80 درصد است. به عبارتی 50 تا 70 درصد از تخم‌های گذاشته شده را شامل می‌شود.

زینب خوب بخت، محقق دانشگاه گیلان ، در معرفی کار تحقیقاتی صورت گرفته عنوان کرد:عنصر روی، یکی از مواد معدنی است که در بسیاری از اعمال حیاتی بدن نقش دارد. اکثر مواد خوراکی تشکیل دهنده‌ جیره‌ غذایی در صنعت پرورش بلدرچین، از لحاظ این عنصر دچار کمبود است. بنابراین ضرورت دارد که این عنصر به شکل مکمل‌های غذایی مجزایی به جیره اضافه شود. لذا این پژوهش به منظور بررسی اثر منابع مختلف روی (معدنی، آلی و نانو) بر عملکرد تولید گوشت و تولید مثل بلدرچین ژاپنی انجام شده است.

خوب بخت افزود: نانواکسید روی، ماده‌ جدیدی است که با استفاده از علم نانو تولید و به بازار عرضه شده است. علیرغم توسعه‌ استفاده از ترکیبات نانو در صنایع مختلف، اثرات این گونه مواد در بسیاری از ابعاد بر بدن دام‌ها و طیور ناشناخته است. لذا ضروری است از این ترکیبات به عنوان مکمل خوراکی در جیره‌ دام‌ها نیز استفاده شده و اثرات احتمالی آن‌ها بر این حیوانات نیز بررسی شود.

در این تحقیقات تعدادی جوجه‌ یک روزه به صورت 4 گروه آزمایشی و در قالب طرح کاملاً تصادفی در مزرعه‌ پژوهشی دانشگاه گیلان پرورش داده شده‌اند. در طی بررسی‌ها عملکرد تولید و تولیدمثلی پرنده، به ویژه پرنده‌ نر مورد ارزیابی قرار گرفته است.

به گفته‌ خوب بخت، هزینه‌ استفاده از مواد نانویی در مکمل رشد بلدرچین اندکی بالاتر است. اما افزایش چشمگیر رشد بلدرچین و متعاقب آن کاهش دوره‌ پرورش علاوه بر اینکه این هزینه‌های اندک را جبران می‌کند، در مقایسه با مواد معدنی ماکرو نیز سودآوری بیشتری را نصیب پرورش دهنده می‌کند. همچنین به دلیل بالا بودن زیست فراهمی عناصر نانو، دفع مواد معدنی از طریق مدفوع کاهش یافته و در نتیجه آلودگی زیست‌محیطی از طریق عناصر کاهش پیدا می‌کند.

محقق دانشگاه گیلان تصریح کرد:این مکمل غذایی به صورت یک اختراع با شماره بین المللی B82Y;B01B;B82B نیز به ثبت رسیده است.

این طرح در قالب پایان‌نامه‌ دکترای زینب خوب بخت به راهنمایی دکتر مهرداد محمدی و دکتر محمد روستایی علی مهر از دانشگاه گیلان و با درخواست شرکت حس سبز ماندگار صورت گرفته است. این پایان‌نامه در ستاد توسعه‌ فناوری نانو تحت عنوان پایان‌نامه‌ مورد نیاز صنعت تأیید شده است. آیین نامه‌ حمایت از پایان نامه‌های مورد نیاز صنعت در سایت www.nano.ir/hrdc موجود است.