مصرف خودسرانه دارو در بارداری!
به گزارش گروه ترجمه ایران پزشک، اگرچه داروهای سرماخوردگی بدون نسخه تنوع زیادی دارند، اما بیشتر محصولات به هم شبیه‌اند و حتی بعضی از آن‌ها تا ۵ داروی ترکیبی دارند. این اطلاعات نشان دهنده این است که در استفاده کوتاه مدت این داروها خطری وجود ندارد. البته بانوان باردار حتما باید به توصیه‌های روی داروها توجه و در صورت لزوم با یک داروساز مشورت کنند.
به این دلیل که سیستم دفاعی بانوان در دوران بارداری دچار تغییراتی می‌شود، بیشتر در خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی هستند؛ اگرچه برای کم کردن نشانه‌های سرماخوردگی داروهای بدون نسخه زیادی وجود دارد، اما در این نوع داروها، ترکیبات دارویی کمی است.
مسکن‌ها
مسکن‌هایی که بین داروهای سرماخوردگی بدون نسخه مشترکند عبارتند از: استامینوفن، ایبوپروفن، استیل سالی سیلیک اسید که در بین آن‌ها بی‌ضرر بودن استامینوفن در دوره بارداری ثابت شده است.
در Collaborative prenatal Project از میان ۵۰۲۸۲ مادر باردار، ۲۶۲ نفر در سه ماهه اول و ۷۸۱ نفر آن‌ها در کل دوران بارداری از استامینوفن استفاده کردند و همین‌طور در تحقیقاتی دیگر از ۲۲۹ مادران باردار، ۱۰۱ نفر در سه ماهه اول بارداری از استامینوفن مصرف کردند.
علاوه بر آن در یک مطالعه و تحقیقات بزرگ‌تر ۶۹۷ خانم باردار در سه ماهه اول بارداری از هر نوع استامینوفن (کدیین‌دار و بدون کدیین) استفاده کردند و با زایمان طبیعی فرزندانی سالم به دنیا آوردند.
ایبوپروفن و آ اس آ هر دو جزو داروهای ضدالتهاب بدون استروید (NSAID) هستند. ۳۱۷۸ مادر باردار در سه ماهه اول بارداری از ایبوپروفن استفاده کردند که خوشبختانه دچار مشکل نشدند و فرزندان سالم به دنیا آوردند.
در سال ۲۰۰۱ بعد از یک بررسی بر ۱۴۶۲ مادر باردار، ۳۰ روز قبل از زایمان یا در حین بارداری که از داروهای NSAID استفاده کرده بودند، هیچ رابطه معناداری مبنی بر مصرف این داروها با مشکلات مادرزادی، زایمان زودرس و عقب افتادگی پیدا نکردند؛ هر چند درصد خطراتی مثل سقط جنین در چنین مادرانی بیشتر از مادرانی بود که از این داروها مصرف نکرده بودند؛ با این وجود درصد سقط جنین در افرادی که NSAID مصرف می‌کردند نسبت به جمعیت کلی زنان باردار کمتر بود، اما در مورد استیل سالیسیلیک اسید به نظر می‌آید که با عوارض زایمان و اثرات مضر روی نوزادان رابطه‌ای وجود داشته باشد، به این جهت استفاده از این دارو در ماه‌های آخر بارداری توصیه نشده است.
کاهنده سرفه
دکسترومتورفان یک داروی کاهنده سرفه است که بدون نسخه هم عرضه می‌شود. نشانه‌های دال بر این‌که ارتباطی بین استفاده از این دارو برای بانوان باردار و زایمان ناقص وجود داشته باشد نیست و مطالعات نشان داده مادرانی که از این دارو استفاده کردند، نوزادانی سالم به دنیا آوردند.
در یک مطالعه و تحقیقات مقایسه‌ای که محققان بر ۱۸۴ مادر بارداری که در طول بارداری دکسترومتورفان مصرف کرده بودند و گروه دیگر، ۵۹ مادر بارداری که در سه ماه اول بارداری از این دارو استفاده کرده بودند انجام دادند، هیچ یک از آن‌ها نقصی جدی را بعد از زایمان گزارش نکردند.
دکونژسانت (ضد احتقان‌ها)
سئودوفدرین و فنیلفرین از پرمصرف‌ترین ضد احتقان‌های بدون نسخه در سرماخوردگی هستند. در برخی مطالعات، مصرف این ضد احتقان‌ها در سه ماهه اول بارداری ممکن است مشکلاتی را به بار بیاورند. در مواردی به دلیل اختلالات عروقی با مشکلاتی از جملهGastrochisis, Small intestinal atresia,Hemi facial microsomia مواجه شدند. گرچه در چند تحقیق کنترل شده معلوم شد این داروها اگر به صورت خوراکی مصرف شوند، خطری ندارند. به علاوه با تحقیقاتی که روی جمعیتی سوئدی و روی ۲۴۷۴ مادری که از این داروها استفاده کرده بودند و همچنین ۱۷۷۱ مادر که در دوران آخر بارداری استفاده کرده بودند، انجام شد هیچ خطر احتمالی وجود نداشت.
زایلومتوزولین و اکسی متوزولین نیز جزو گروه ضد احتقان‌های استنشاقی هستند که بدون نسخه ارائه می‌شوند. زایلومتوزولین به صورت موضعی جذب می‌شود و هر چند هنوز معلوم نیست که این جذب از رحم اتفاق می‌افتد یا نه و اگر اتفاق می‌افتد تا چه حد است.
در تحقیقات به دست آمده روی ۲۰۷ خانم باردار که در سه ماهه اول بارداری زایلومتوزولین مصرف کرده‌اند، مشخص شد که احتمال خطر برای تولد نوزادان کم است.
در تحقیق دیگری به ۱۲ خانم باردار یک دوز اکسی متازولین داده شد و هیچ تغییری در گردش خون مادر و جنین یافت نشد.
با وجود این‌که این داروها بدون نسخه ارائه می‌شوند، اما باید در نظر داشت که استفاده بیش از حد آن‌ها در دوران بارداری ممکن است خطرساز باشند.
آنتی هیستامین (ضد حساسیت‌ها)
دیفن هیدرامین و کلورفنیرامین از پر مصرف‌ترین داروهای ضد حساسیت در سرماخوردگی هستند. این ضد حساسیت‌های نسل اول که باعث خواب آلودگی می‌شوند تا به حال هیچ اطلاعی داده نشده که ممکن باشد در نوزادان باعث نقص شود.
اکسپکتورانت
گایافنزین که یک نوع ضد سرفه (خلط آور) است معمولا در داروهای سرماخوردگی تجویز می‌شود و در تحقیقاتی که روی صدها زن باردار انجام شد، نشان داد که هیچ خطری جدی ایجاد نکرده است.
نتیجه گیری
در مجموع می‌توان گفت مادران بارداری که دچار سرماخوردگی می‌شوند، می‌توانند از امن بودن داروهای سرماخوردگی بدون نسخه به صورت کوتاه مدت اطمینان داشته باشند. در واقع این داروها نباید به صورت مداوم و طولانی مدت استفاده شوند و فقط استفاده آن‌ها در زمان نشانه‌های مرتبط است.
