داووس 2018 با شعارهایی زیبا اما تردید در عملیاتی شدن

به گزارش ایرنا ، دهها تن از رهبران جهان در کنار صدها تن از مقامات اقتصادی و تجاری روزهای سه شنبه و جمعه گذشته در دهکده داووس سوئیس در قالب چهل و هشتمین نشست سالیانه مجمع جهانی اقتصاد گرد هم آمدند تا با شعار 'ایجاد آینده ای مشترک در جهانی اختلاف زده' به بررسی روندهای اقتصادی و سیاسی جهان بپردازند. این اجلاس در حالی برگزار شد که بنا به گزارش پایگاه رسمی مجمع داووس، محیط جهانی به میزان شگرفی تغییر کرده و اختلافات ژئواستراتژیک در جبهه های مختلف ظهور کرده که پیامدهای گسترده سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خواهد داشت.

هر چند بسیاری از شرکت کنندگان در مجمع داووس بر لزوم اصلاح سیاستها برای از میان برداشتن شکافها در جهان و بهره مندی همه مردم جهان از فرایند جهانی شدن تاکید کردند اما برخی کارشناسان بر این باورند که شکاف بین فقیر و غنی در جهان در حال فراخ تر شدن است. 'والتر سانچز' دبیر کل اتحادیه جهانی 'اینداستریال' (IndustriALL) که حدود 50 میلیون کارگر را در بیش از 140 کشور نمایندگی میکند با بیان این مطلب به واشنگتن پست میگوید که به نظر نمیرسد عرصه سیاست جهانی در حال حاضر قادر به کم کردن این شکاف باشد. وی در مورد شعار امسال مجمع داووس خاطرنشان کرد: بسیاری از مردم جهانی دچار اختلاف و شکاف را میبینند اما چیزی که نمی بینند همان آینده مشترک است.

**سه تهدید بزرگ رویاروی تمدن از نگاه نخست وزیر هند

در روز اول اجلاس امسال داووس (سه شنبه سوم بهمن ماه 23 ژانویه)، نارندرا مودی نخست وزیر هند از تغییرات آب و هوایی ، تروریسم و واکنشها در برابر جهانی شدن به عنوان سه چالش بزرگ در برابر تمدن یاد کرد. مودی به عنوان رهبر کشوری که اقتصادش سریعترین نرخ رشد جهان را دارد و همچنین بزرگترین دمکراسی جهان است ، همچنین درباره فرصتها و خطرات فناوری ، برنامه هند برای مبارزه با نابرابری در درآمدها ، ایجاد شغل و اقدامات این کشور برای کاهش تشریفات اداری و استقبال از تجارت و سرمایه گذاری بین المللی سخن گفت.

مودی گفت: همه درباره کاهش انتشار گازهای کربنی سخن میگویند اما تعداد اندکی از افراد و کشورها هستند که با منابع خود به کشورهای در حال توسعه برای استفاده از فناوری های مناسب کمک می کنند.

وی در خصوص واکنشها در برابر جهانی شدن در برخی از کشورها گفت : بسیاری از جوامع و کشورها بیش از پیش به خودشان متمرکز میشوند و به نظر میرسد که نقطه مقابل جهانی شدن در حال روی دادن است . تاثیر منفی این نوع ذهنیت و اولویتهای اشتباه را نمیتوان از تغییرات آب و هوایی یا تروریسم کمتر خطرناک دانست.

**تاکید رهبران اروپایی بر همکاری بین المللی و اصلاحات

آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان ، امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه و ترزا می نخست وزیر انگلیس رهبران سه قدرت اروپایی در اجلاس امسال داووس سخنرانی کردند. مرکل در سخنرانی خود به درسهای تاریخ اشاره کرد و با اشاره به گذشت 100 سال از پایان جنگ جهانی اول این سوال را مطرح کرد که 'آیا ما واقعا درسهای تاریخ را فرا گرفته ایم ؟' وی تاکید کرد که تنها از طریق همکاری و درهای باز میتوان با چالشهای امروز برخورد کرد نه با کشیدن دیوار و افزود: انزوا ما را به آینده بهتری نمی برد و حمایتگرایی پاسخ نیست.

مکرون رئیس جمهوری فرانسه نیز در سخنرانی مبسوطی که موضوعات مختلف از تغییرات آب و هوایی تا کاهش مالیاتی را در بر گرفت، یک پیام اصلی داشت و آن اینکه 'فرانسه به مرکزیت اروپا بازگشته است' . او وعده اصلاحات در فرانسه و اروپا با یک برنامه میان مدت به منظور روشن شدن شرایط برای سرمایه گذاران را داد. وی با تکرار پیام مرکل مبنی بر لزوم همکاری های بین المللی ، گفت: بدون موفقیت اروپا، موفقیت فرانسه هم نخواهد بود. رئیس جمهوری فرانسه از جامعه جهانی خواست که با نابرابری های ناشی از سرمایه داری جهانی برخورد کنند.

ترزا می نخست وزیر انگلیس به شرکت کنندگان در مجمع داووس گفت که این کشور تاکید خود را بر اصول تجارت جهانی افزایش خواهد داد و خاطرنشان کرد که انگلستان پس از خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) ، همچنان از طرفداران تجارت جهانی خواهد بود و قراردادهای دوجانبه جدیدی با کشورهای سراسر جهان منعقد خواهد کرد.

** ترامپ در قامت رئیس جمهوری 'عادی' برای جلب سرمایه گذاری

دونالد ترامپ در مجمع امسال به دفاع از عملکرد اقتصادی دولت خود پرداخت و گفت که این کشور پس از سالها رکود بار دیگر رشد قوی اقتصادی را تجربه میکند. وی با بیان اینکه 'آمریکا اول به معنی آمریکای تنها' نیست ، گفت که جهان شاهد ظهور مجدد آمریکای قوی و سعادتمند است و درهای آمریکا برای کار و کسب و تجارت گشوده است. ترامپ در عین حال گفت اگر برخی کشورها به هزینه دیگران از سیستم سوء استفاده کنند نمی توانیم تجارت آزاد و باز داشته باشیم. وی همچنین به تفصیل درباره تغییرات اخیر در قوانین مالیاتی آمریکا و سیاستهای امنیتی و مهاجرتی سخن گفت و در اشاره ای کوتاه به بار دیگر مدعی شد که از متحدان آمریکا میخواهد با 'حمایت ایران از تروریسم مقابله کنند و مانع رسیدن ایران به سلاح هسته ای شوند' هر چند در خصوص موضوع برجام سخنی نگفت.

ترامپ در حاشیه اجلاس سالیانه مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس، پنجشنبه شب (پنجم بهمن) در یک شام کاری میزبان رهبران تجاری اروپا و مدیران شرکت های بین المللی با هدف جلب سرمایه گذاری بیشتر به آمریکا بود. مدیران شرکت های بین المللی از جمله توتال، زیمنس، نستله، نووارتیس، نوکیا، ولوو، استات اویل، آدیداس و چندین شرکت دیگر به ضیافت شام ترامپ دعوت شده بودند.

برخی از کارشناسان از سخنرانی ترامپ استقبال کردند و به عنوان مثال ، 'فرید زکریا' تحلیلگر آمریکایی سخنرانی ترامپ در داووس نشان دهنده یک رویکرد جدید برای رئیس جمهوری آمریکا بود اما مشکل این است که ترامپ ممکن است چند روز دوباره در مسیر دیگری قرار گیرد. وی خاطرنشان میکند اجلاس امسال مجمع جهانی اقتصاد در داووس در حالی برگزار شد که فضای اقتصادی جهان با توجه به رشد اقتصادی همگون در اکثر مناطق جهان از آمریکا تا اروپا، آسیا و آفریقا، فضای مثبت و خوشبینانه ای بود اما در عین حال نظم بین المللی تحت رهبری آمریکا در گذشته در حال کمرنگ شدن و نقش قدرتهای رقیب مانند روسیه و چین در عرصه سیاسی در حال افزایش است و در چنین شرایطی وقتی که ترامپ بهتر رفتار میکند همه نفس راحتی میکشند و ترامپ در داووس بیشتر شبیه یک رئیس جمهوری 'عادی' رفتار کرد.

اما پایگاه خبری دویچه وله آلمان سخنرانی ترامپ را بسیار ناامید کننده توصیف کرد و نوشت که ترامپ ظاهرا مجمع داووس را یک رویداد تبلیغاتی در نظر گرفته بود و سخنانش بیشتر درباره بزرگی آمریکا و بدون محتوای مهمی بود.

** هشدار سوروس درباره جنگ هسته ای

جرج سوروس سرمایه دار میلیاردر در سخنانی در حاشیه مجمع داووس نسبت به خطر جنگ هسته ای آمریکا با کره شمالی هشدار داد و گفت : آمریکا با خودداری از پذیرش اینکه کره شمالی هسته ای شده است ، در مسیر جنگ هسته ای است.

این کلان سرمایه دار مجارستانی تبار همچنین با حمله به غول های اینترنتی مانند گوگل و فیس بوک آنها را شرکت هایی انحصاری خواند که دورانشان سر آمده و ممکن است بازیچه رژیم های خودکامه در برانداختن دمکراسی شوند.

** سه نبرد حیاتی چین

در اجلاس امسال داووس 'لیو خه' عضو ارشد دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین و مغز متفکر اقتصادی این کشور که دست راست رئیس جمهوری چین محسوب میشود، در سخنانی به تشریح برنامه چین برای شکل دادن به اقتصاد جهان پرداخت. وی گفت که چین در سال گذشته تلاش کرده که بازارهای مالی خود را بگشاید و جهانی سازی را از طریق طرح 'کمربند و جاده' گسترش دهد. وی با تکرار موضع 'شی جینپینگ' رئیس جمهوری چین در اجلاس سال گذشته داووس ، وعده گشودن درهای اقتصاد چین و دسترسی بیشتر شرکتهای جهان بازار خدمات مالی ، تولیدی و برخی صنایع خدماتی را داد. وی گفت که چین در سه سال آینده با سه نبرد مهم و حیاتی رو به رو است که عبارتند از: جلوگیری از خطرات مهم مالی ، مبارزه با فقر و کاهش آلودگی .

'جین کیو' استاد دانشکده اقتصاد لندن (LSE) نیز گفت که چین روایت اقتصادی بزرگ فردا خواهد بود. وی افزود: اولین بار است که کشوری با تنها 25 درصد از تولید ناخالص داخلی آمریکا رهبری زمینه های زیادی در فناوری را در دست دارد. وی در عین حال این سوال را مطرح کرد : در حالی که چین را تشویق میکنم که درهای اقتصاد خود را بگشاید ، آیا برای شوکها و ناآرامهایی که حتی یک لرزه کوچک در چین میتواند ایجاد کند آمادگی داریم؟

** نگاه ویژه به زنان و برابری جنسیتی

روسای مشترک اجلاس امسال داووس در جلسه ای مضمون امسال مجمع جهانی اقتصاد یعنی 'ایجاد آینده ای مشترک در جهانی اختلاف زده' را مورد بررسی قرار دادند. 'ارنا سولبرگ' نخست وزیر نروژ خواستار تمرکز بر فساد و جریانهای غیرقانونی پول شد و بر لزوم اقدام در زمینه برابری جنسیتی تاکید کرد و گفت که آموزش در این زمینه گام اول است.

با مطرح شدن بحث آزارهای جنسی در آمریکا و اروپا در ماههای گذشته، در اجلاس امسال مجمع جهانی اقتصاد موضوعات مرتبط با نابرابری و شکاف جنسیتی نیز در پنلها و میزگردهای مختلفی مورد بحث قرار گرفت و بدین سبب امسال برای اولین بار تمام افرادی که ریاست مشترک اجلاس را بر عهده داشتند ، زن بودند. 'پگی جانسون' از شرکت 'مایکروسافت' در یکی از این پنلها در خصوص مقدار وقتی صحبت کرد که زنان برای جلوگیری از رویارویی جنسی با همکاران تلف میکنند. وی افزود : اکنون با حضور زنان بیشتری در قدرت ، اوضاع در حال تغییر است.

همچنین 'ملایه یوسف زی' فعال آموزشی و حقوق بشری پاکستانی و جوان ترین برنده جایزه صلح نوبل، در سخنانی گفت آموزش مردان جوان در خصوص حقوق زنان گام مهمی برای پایان دادن به نابرابری جنسیتی است و زمانی که ما از فمینیسم و حقوق زنان صحبت میکنیم در واقع مخاطب ما مردان هستند.

** دفاع نخست وزیر کانادا از برابری جنسیتی

'جاستین ترودو' نخست وزیر کانادا سخنرانی خود را با اعلام این مطلب آغاز کرد که کانادا و 10 کشور باقی مانده دیگر در توافق 'مشارکت ترانس پاسیفیک' در توکیو بحثها در خصوص یک 'توافق فراگیر و پیشرو برای مشارکت ترانس پاسیفیک' (CPTPP) را نهایی کرده اند. همزمان با مذاکرات هفته گذشته 'نفتا' (توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی) در مونترئال کانادا ، بخش مهمی از سخنرانی ترودو به موضوع تجارت اختصاص یافت. وی گفت که نفتا را مجموعه پیچیده ای از مذاکرات نامید که نتیجه نهایی آن برد-برد-برد برای کانادا ، مکزیک و آمریکا خواهد بود.

نخست وزیر کانادا همچنین در سخنرانی خود به موضوع برابری جنیسیتی پرداخت و گفت تلاشهای کنونی در این زمینه کافی نیست. وی در پایان گفت: باید از خودمان سوال کنیم آیا میخواهیم در جهانی زندگی کنیم که ثروتمندان در قلمروهای محصور خود باشند در حالی که دیگران در اطراف آنها تقلا کنند یا اینکه میخواهیم به ساختن جهانی عادلانه تر کمک کنیم ؟

** توجه به موضوع آوارگان

'کیت بلانچت' هنرپیشه استرالیایی در مجمع داووس درباره تجربه خود در مقام سفیر حسن نیت کمیساریای عالی آوارگان سازمان ملل سخن گفت تا آگاهی عمومی درباره بحران آوارگان را افزایش دهد. وی تاکید کرد که این یک مساله جهانی است و نیازمند راه حلهایی چندجانبه است و افزود بخش مهمی از مشکل این است که آوارگان در رسانه ها مورد افترا و تهمت قرار میگیرند. وی خاطرنشان کرد: جهان در حال توسعه این بار را بر دوش دارد اما به جهان توسعه یافته گفته میشود که این یک بار اضافی است.

** ادعاهای تکراری نتانیاهو و کشورهای حاشیه خلیج فارس علیه ایران

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در مجمع داووس نیز در دیدارهای دوجانبه با برخی از رهبران جهان ادعاهای خود درباره توافق هسته ای ایران و 1+5 را تکرار کرد که در مواردی حاشیه ساز شد و رسوایی بیشتری برای این رژیم به بار آورد. نتانیاهو پس از دیدار با آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان مدعی شد که مرکل گفته است 'نگرانی های اسرائیل درباره توافق هسته ای را درک میکند'. اما دیپلمات های آلمان گفتند با رد این ادعا گفتند که مرکل بر حمایت کامل آلمان از برجام تاکید کرده است.

همچنین وزیران امور خارجه عربستان و بحرین و وزیر مشاور در امور خارجی امارات نیز در یکی پنلهای مجمع داووس ادعاهای همیشگی خود درباره مداخله های منطقه ای ایران را تکرار کردند.

در همین حال ، خبرگزاری هفته پیش در رویترز در خبری مدعی شد که وزیر امور خارجه ایران در دقایق آخر، سفر خود به سوئیس را برای شرکت در اجلاس داووس لغو کرده است. اما 'بهرام قاسمی' سخنگوی وزارت امور خارجه با رد این ادعا گفت: از قبل هم تصمیمی برای سفرهای خارجی وزیر امور خارجه در این روزها اتخاذ نشده بود.

** اجلاسی با بارش برف کم سابقه

بسیاری از رسانه ها حضور ترامپ و همچنین بارش کم سابقه برف را دو خصوصیت اجلاس امسال داووس توصیف کردند. بیش از 70 تن از روسای کشورها و دولتها در اجلاس امسال حضور داشتند و حدود 3 هزار شرکت کننده پذیرفته شدند به این معنی که برای شرکت در اجلاس داووس علاوه بر ثبت نام و پرداخت هزینه دریافت دعوت نامه نیز الزامی است. بارش برف شدید امسال مشکلات زیادی برای حمل و نقل هزاران شرکت کننده در مجمع داووس ایجاد کرده بود بطوری که رفت و آمد از از هتلی در 'کلوسترس' در فاصله 20 کیلومتری داووس تا محل اجلاس حدود 7 ساعت طول میکشد. بعلاوه تدابیر امنیتی در داووس به علت حضور ترامپ در دو روز آخر و بستن برخی گذرگاهها در دهکده کوچک و خیابانهای باریک مشکلات را بیشتر کرده بود.

اجلاس مجمع جهانی اقتصاد ژانویه هر سال با حضور شمار زیادی از روسای جمهوری، نخست وزیران، رهبران تجاری و بانکی و اقتصاددانهای جهان در داووس سوئیس برگزار می شود. در اجلاس امسال داووس دهها پنل و میزگرد کارشناسی و سخنرانی با موضوعات مختلفی از جمله اقتصاد دیجیتال، سامانه های انرژی، پارادایم های جدید سلامت و بهداشت، آوارگان، دورنمای علمی جهان، تاثیرات طرحهای اقتصادی چین و موضوعات دیگر برگزار شد.