فرضیه جدید در مورد علت سقوط هواپیمای ATR آسمان
هواپیمای ATR72 شرکت هواپیمایی "آسمان" به شماره پروازی 3704 روز گذشته در مسیر تهران ـ یاسوج به مقصد نرسید و در منطقه دناکوه سمیرم سقوط کرد.
این هواپیما حامل 60 مسافر، 2 مهماندار، 2 نفر امنیت پرواز و دو نفر خلبان و کمکخلبان بوده است.
هواپیمای ATR از پیشرفتهترین هواپیماهایی که در حال حاضر در خطوط هواپیمایی جهان مشغول پرواز هستند و تاکنون بیش از 650 فروند آن به بیش از 100 شرکت هواپیمایی در سراسر جهان فروخته شده است؛ شاید با توجه به ساختار ملخی پیشرانههای توربوپراپ، ظاهر ATR 72 کمی قدیمی به نظر برسد اما باید گفت که در طول قریب به 30 سال تولید سری 72 توسط ATR، تعداد اندک حوادث منجر به سقوط، این هواپیما را در زمره هواپیماهای ایمن و قابل اطمینان صنعت هوانوردی قرار داده به گونهای که این هواپیما که اکنون پرفروشترین جت ملخی توربوپراپ دنیا و ساخت مشترک ایتالیا و غول دیگر صنعت هواپیمایی یعنی AIRBUS از کشور فرانسه است.
درباره علت سقوط هواپیمایATR72 شرکت هواپیمایی آسمان، آنچه بهصورت تقریبا قطعی میتوان گفت، این است که "نقص فنی" نمیتواند علت این سقوط مرگبار و تلخ باشد چرا که مدیرعامل شرکت هواپیمای آسمان به صراحت ضمن تکذیب شایعات مبنی بر نقص فنی هواپیمای ATR72 تهران ـ یاسوج اعلام کرد: "این هواپیما از جمله هواپیماهای پیشرفته بوده و هیچ خلبانی بدون ELT و تجهیزات پرواز نمیکند."
اما درباره دلایل سقوط این هواپیما میتوان به مسائل بسیار مهمی اشاره داشت؛ باید گفت آنچه بخش عمدهای از امنیت هر پروازی را تضمین میکند و نقش کلیدی در انجام بدون حادثه پروازهای داخلی و خارجی دارد، مسئله"پیشبینیهای هواشناسی" و اطلاعاتی است که بر اساس پروتکلها و دستورالعملهای مشخصی از طریق سازمان هواشناسی باید بهصورت روزانه و حتی در قالب گزارشات آنلاین لحظهبهلحظه در اختیار تمامی فرودگاههای کشور، شرکتهای هواپیمایی و خلبانان هر پرواز قرار گیرد.
بر اساس دستورالعملهای رسمی، برای انجام هر پروازی باید گزارش "سیگمت SIGMET" (گزارش هواشناسی هوانوردی) به تمام خطوط هواپیمایی داخلی و خارجی ارسال شود.
اما در سانحه روز گذشته سقوط هواپیمای ATR باید بهصورت دقیق مشخص شود که آیا گزارش سیگمت از سوی "مرکز پیشبینی سازمان هواشناسی" درباره پیشبینی "پدیده مخرب جوی رعد و برق" در منطقه پروازی سمیرم(منطقه سقوط هواپیما) در زمان حادثه مخابره شده است یا خیر؟
در حال حاضر سازمان هواشناسی کشور باید بهصورت روشن، مدارک ارائه گزارش سیگمت در پرواز اخیر در پیشبینی "پدیده مخرب جوی رعد و برق" در منطقه پروازی سمیرم را ارائه کند؛ در صورتی که این گزارش در پرواز اخیر در اختیار کادر پروازی و خلبان این هواپیما قرار نگرفته باشد، چنین اشتباهی میتواند از عوامل اصلی و تعیینکننده در سقوط این پرواز باشد.
سازمان هواشناسی کشور حسب وظایف ذاتی خود موظف است بهصورت شبانهروزی، گزارش پدیدههای مخرب جوی را در اختیار خطوط و شرکتهای هوایی و خلبانان تمام پروازها قرار دهد.
آیا توبیخ "مدیر پیشبینی سازمان هواشناسی" از سوی رئیس سازمان هواشناسی در روز گذشته پس از سقوط هواپیمای ATR72 بهدلیل عدم ارسال گزارش "سیگمت" صحت دارد و در صورت صحت، چنین تخلفی تا چه میزان میتواند علت این سقوط مرگبار باشد؟
در توضیح بیشتر نقش تعیینکننده پیشبینی صحیح هواشناسی و لزوم ارائه گزارش سیگمت باید گفت در پرواز اخیر ظاهراً "منطقه تلاطم" در نقطه سقوط هواپیمای ATR72 نقش تعیینکنندهای در این سانحه داشته است؛وقتی باد از سمت جنوب غرب به کوه دنا برخورد میکند، پشت کوه "امواج تلاطم" ایجاد میشود که این منطقه طبق شاخصهای اندازهگیری هواشناسی هوانوردی باید بهوسیله پیشبینی سازمان هواشناسی به خلبان هواپیما اعلام و گزارش هشدار warning ارائه میشد.
شاخصهای ناپایداریهای جوی، ابرناکیها، بارش، icing، هستههای همرفتی، باد سطح و ارتفاعات، احتمال موج کوهستان، تراز صفر درجه، تصاویر رادار و ... در تصاویر بالا در نقطه سقوط هواپیمای ATR72 مورد بررسی قرار گرفته است.
بر اساس این شاخصهای جوی استراج شده از منطقه سقوط و در زمان وقوع این سانحه، در چنین شرایط جوی در صورت ارائه این گزارشات به خلبان این پرواز، خلبان میتوانست مطلع شود که نباید قبل از آسمان یاسوج، ارتفاع کم کند.
در صورت اطلاعرسانی دقیق از سوی سازمان پیشبینی هوا و ارسال گزارشات هوانوردی، خلبان هواپیمای ATR72 با داشتن این اطلاع دقیق از وضعیت جوی منطقه، تصمیم دیگری اتخاذ میکرد و از وقوع این سانحه تلخ جلوگیری میشد.