نقشه اروپا برای دور زدن ترامپ و همکاری اقتصادی با ایران چیست؟

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از انتخاب؛ ان بی سی نوشت: در حالی که قرار است مرحله دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران ماه نوامبر اعمال شوند، مسئولان اروپایی در تلاش هستند کمپین ترامپ برای "فشار حداکثری" به ایران را دور بزنند و تا جایی که ممکن است تجارت با ایران را حفظ کنند. هدف اروپا این است که سران ایران راضی کنند چند سال دیگر به برجام متعهد بمانند؛ احتمالا تا زمانی که دوره ریاست جمهوری ترامپ تمام شود و رئیس جمهور جدید آمریکا دوباره به این توافق برگردد.

آنطور که مقام‌های اروپایی به NBC گفته‌اند، یکی از راه‌هایی که آنها در حال کار روی آن هستند، ایجاد یک نظام انتقال پولی مستقل از آمریکا است. از زمانی که بانک‌ها مجبور به انتخاب یکی از دو راه جریمه شدن توسط آمریکا یا برقراری ارتباط با ایران هستند، مقام‌های اروپایی تلاش می‌کنند راهی برای انتقال دارایی‌های ایران توسط بانک‌های مرکزی خود هستند. آنها معتقدند ترامپ بانک‌های مرکزی دولت‌های بزرگ اروپایی را جریمه نخواهد کرد.

دولت ترامپ هم تلاش می‌کند راه دولت‌های اروپایی را ببندد. آنها در حال حاضر هرکسی که تحریم‌ها را نقض کند جریمه می‌کنند؛ تفاوتی ندارد این شخص مدیر اجرایی یک بانک آمریکایی باشد یا عضو یک کمپین کوچک بین‌المللی.

یکی از مقام‌های ارشد دولت ترامپ گفته دیپلمات‌های این کشور در هفته‌های اخیر در تلاش بوده‌اند بازارهای جدیدی برای شرکت‌های اروپایی که از قطع ارتباط با بازار ایران ضرر می‌بینند، پیدا کنند. این مقام آمریکایی گفته برنامه‌های دولتش در این بخش، محرمانه هستند. او گفته دیپلمات‌های آمریکایی در سمینارهای بزرگ و کوچکی در اروپا شرکت ‌می‌کنند و همه تلاششان را به کار بسته‌اند تا به شرکت‌های اروپایی، آمریکایی و آسیایی در هر سطحی که باشند کمک کنند بازارهای جدیدی به جز ایران پیدا کنند.

مقابله با تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران، تازه‌ترین نقطه عطف جدال‌های اروپا و دولت ترامپ است. سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا قبلا درباره سیاست‌های تجاری ترامپ و همچین وضعیت ناتو با ترامپ به مشکل خورده بودند. امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه این هفته گفته بود:" اروپا به دلایل امنیتی بیشتر از این نمی‌تواند فقط به آمریکا تکیه کند."

دولت ترامپ فکر می‌کند مجموعه رفتارهای هم پیمان‌هایش اروپاییش، باعث تضعیف سیاست خارجی آمریکا در قبال برجام و سایر فعالیت‌های بین المللی شده است. برایان هوک نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران اخیرا اتحادیه اروپا را به خاطر پرداخت 21 میلیون دلار به ایران سرزنش کرد و این کار را "یک پیغام اشتباه در زمان اشتباه" توصیف کرد. طرف اروپایی گفته پرداخت این پول نشان می‌دهد آنها هنوز به برجام پایبند هستند.

سال 2015 ایران به واسطه قراردادش با دولت اوباما و سایر قدرت‌های جهانی، میلیاردها دلار به خاطر محدود کردن برنامه هسته‌ایش دریافت کرد. ترامپ آمریکا را از این توافق خارج کرد و نتیجه این شد که برخی تحریم‌ها اخیرا برگشتند. قرار است بخش دیگری از این تحریم‌ها نوامبر دوباره به جریان بیفتند. این تحریم‌ها شامل ممنوعیت تبادل تجاری با تهران می‌شوند. مقام‌های اروپایی که در جریان مذاکره‌ها با ایران قرار دارند می‌گویند ایرانی‌ها با وجود خروج آمریکا و تا زمانی که  برایشان از نظر اقتصادی ارزش داشته باشد، به برجام پایبند خواهند بود. هفته گذشته آژانس انرژی هسته‌ای نهاد نظارتی سازمان ملل در برجام در گزارش جدیدی تایید کرد ایران بعد از خروج آمریکا هم به این قرارداد پایبند بوده است.

با وجود این تایید، تحریم‌های آمریکا دوباره به جریان افتاده‌اند. تحریم‌هایی شامل جریمه تجارت کنندگان با ایرانی ها؛ حتی اگر طرف مقابل آمریکایی هم نباشد. به دلیل تسلط بیش از حد بانک‌های آمریکایی روی اقتصاد جهانی، این تحریم‌ها تقریبا همه بانک‌ها در بر خواهند گرفت.

یکی دیگر از مناقشه‌های اروپا و آمریکا سویفت است. این نهاد که برای فراهم آوردن امکان انتقال پول تاسیس شده ماه نوامبر و با بازگشت بخش دوم تحریم‌ها از دسترس ایران خارج خواهد شد. آمریکا اعلام کرده کشورهایی که امکان دسترسی ایران به این سیستم را فراهم کنند، تحریم خواهند شد. بریتانیا، آلمان و فرانسه هر سه از آمریکا خواسته‌اند ایران را در این سیستم نگه دارد اما انتظار می‌رود ترامپ این درخواست‌ها را رد کند.

مقر سوئیفت در بروکسل است اما بخش بزرگی از این نهاد را بانک‌های قدرتمند آمریکایی تشکیل می‌دهند و به همین دلیل بسیار سخت خواهد بود که این سیستم مقابل درخواست آمریکا مقاومت کند. به همین دلیل مقام‌های اروپایی دنبال "مکانیزم پاکسازی" خودشان هستند تا دسترسی ایران به سوئیفت همچنان برقرار بماند.

یکی از راه حل‌های اروپا برای رسیدن به این هدف ایجاد بستری با حضور بانک‌های مرکزی کشورهای این منطقه است تا ریسک تحریم شدن را کاهش دهد.

انتظار می‌رود چند مشتری اصلی نفت ایران مثل هند، ژاپن و کره جنوبی همچنان صادرات نفت ایران را ادامه دهند. آنها تلاش خواهند کرد قبل از اینکه درگیر تحریم‌های ترامپ شوند، تا جای ممکن از تجارت با ایران استفاده کنند. سوال بزرگ، تاثیر این تحریم‌ها بر قیمت جهانی نفت است.