ایده مشارکت مشروط حجاریان؛ مکانیزمی برای پاسخگویی یا پیشنهادی برای خودزنی/ واکنش چهره‌های اصلاح‌طلب

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرآنلاین، «شاید عقلانی‌ترین راهبرد را بتوان در «مشارکت مشروط»‌ جست؛ از فرصت انتخابات استفاده کرد ولی چنان چه شروط مطرح شده برآورده نشد، عطای انتخابات را به لقایش بخشید.» این را سعید حجاریان خطاب به اصلاح‌طلبان می‌گوید. حجاریان که بیشتر به لقب تئوریسن جناح چپ شناخته می‌شود در یادداشتی از الزامات انتخابات ۹۸ می‌گوید. او در این یادداشت با تحلیلی نسبت به اوضاع موجود کشور نوشت «اصلاح‌طلبان می‌توانند در انتخابات شرکت کنند و نقش موثر داشته باشند اما این نقش‌آفرینی مشروط به خروج آنها از رخوت و حضور فعالانه است». هرچند آنچه حجاریان به زبان آورد در برخی موارد درد پنهانی در اردوگاه چپ محسوب می‌شود اما واکنش‌ها به این صحبت‌ها نشان می‌دهد این موضوع چندان به مذاق اصلاح‌طلبان خوش نیامده است و اغلب واکنش‌هایی با اما و اگر نشان دادند. البته افرادی هم بودند که با ارائه تفاسیری، صحبت‌های حجاریان قابل بررسی دانستند که نمونه بارزش قاسم میرزایی نیکو عضو شورای مرکزی فراکسیون امید یا همان فراکسیون اصلاح طلبان در مجلس است.

او به خبرآنلاین می‌گوید: «پیشنهاد آقای حجاریان قابل بحث و بررسی و چکش‌کاری است، با این دست فرمان که تمرکز ویژه داشته باشیم و در مقابل رایی که مردم دادند، ببنیم چه اقداماتی صورت گرفت و نتیجه آن چه شد؟» او معتقد است پاسخگو کردن افراد یک حلقه گمشده در فعالیت جناح چپ بوده است. میرزایی نیکو ادامه می‌دهد:« اصلاح‌طلبان باید یک ارزیابی داشته باشند که نتیجه این اقدامات به کجا رسیده است؟»

البته نماینده اصلاح‌طلب مردم دماوند و فیروزکوه این را هم تاکید می‌کند که تنها راه اصلاح از مسیر دموکراسی و صندوق رای می‌گذرد او می‌گوید: «ما (اصلاح‌طلبان) در فازهای مختلف حرکت کردیم، در زمینه‌هایی که هیچ‌کسی نرفت حتی در سخت‌ترین شرایط که همه گفتند نباید رای بدهیم آقای خاتمی در دماوند رای داد این نشان‌دهنده آن است که بخشی از اصلاح‌طلبان همه نجات کشور را باز از مسیر صندوق رای، انتخابات و دموکراسی می‌دانند؛ بنابراین هرچه بتوانیم این موضوع را چکش کاری کنیم بهتر می‌توانیم نتیجه بگیریم تا اینکه بگوییم شرکت نمی‌کنیم یا پیش‌داوری کنیم. برای این کار هم اصلاح‌طلبان نباید منفعل باشند به این معنا که هر حزبی در درون اصلاح طلب باید یک کالبدشکافی داشته باشند و این کالبدشکافی و واکاوی می‌تواند در قالب جلسات میان احزاب و نمایندگان آنها صورت بگیرد»

او می‌گوید: «بارها گفته‌ام چرا جلسه‌ای با احزاب برگزار و از آنها درباره اینکه چه کار کرده اند سوالی نشده اما متاسفانه تا امروز جلساتی در این زمینه شاهد نبودیم البته آقای خاتمی با حسن آقا دیدارهایی داشته‌اند.»

خودزنی از نوع اصلاحات

احمد مازنی نماینده مردم تهران درباره پیشنهاد حجاریان به خبرآنلاین می‌گوید: «ما بین قهر و جنگ؛ بین عدم حضور و شرکت به صورت حداکثری باید یک میانه‌ای را هم انتخاب کنیم. صفر و صد که نمی‌توانیم باشیم.» او ادامه می‌دهد: «شرایطی که در حاکمیت و جامعه ما وجود دارد همین شرایطی است که امروز با آن مواجه هستیم. سال ۸۴ یک اشتباه کردیم و با کاندیدهای متعددی که معرفی کردیم باعث شدیم قطار مدیریت کشور از ریل اصلی خارج شود و ۸ سال کشور آسیب دید که نتیجه این آسیب‌ها خیلی بیشتر از ۸ سال بود. سال ۸۸ یک بازی باخت باخت را نیروهای درون نظام شروع کردند که آسیب آن متوجه همه ملت و همه نیروهای نظام شد. من نمی‌خواهم سهم عوامل را بشمارم اما به هر صورت خروجی آن یک بازی باخت باخت بود.»

مازنی می‌گوید: «سال ۹۲ اگر ما با آقای روحانی ائتلاف نمی‌کردیم کار دیگری می‌شد انجام داد؟ یا سال ۹۴ اگر با اصولگرایان معتدل ائتلاف نمی‌کردیم و لیست مشترک نمی‌دادیم آیا می‌توانستیم بازی انحصارگرانی که برای تک تک کرسی‌های مجلس آدم تراشیده بودند و به هر شکلی می‌خواستند آنها را وارد پارلمان کنند را بهم بزنیم؟» مازنی در نهایت عنوان می‌کند: «به هیچ‌عنوان نباید همه مسوولیت‌های ناشی ‌از ضعف نهادهای انتخابی به عهده اصلاح‌طلبان بیفتد. این یک‌نوع خودزنی است.»

پیگیری شروط از دریچه احزاب

عبدالکریم حسین‌زاده نائب رئیس فراکسیون امید نیز معتقد است باید به سمت فعال کردن احزاب و انتخاباتی با سازوکار حزبی برویم تا این شرایط در قالب احزاب محقق شود. او می‌گوید: «اصلا تصور می‌کنیم یکی از مشکلات اساسی، اصلاح‌طلبان باشند. شما می‌گویید سرمایه اجتماعی از دست رفته و من هم می‌گویم حق با شماست. نمود این صحبت‌ها آنجایی است که گفته می‌شود به یک لیستی در سال ۹۴ رای داده شده اما افراد توان پاسخ‌گیری از این لیست ندارند به این معنا که آیا افرادی که وارد مجلس یا شورای شهرو... تا امروز متعهد به میثاق‌نامه هستند یا خیر؟! شما تصور کنید الزام به پاسخ‌گویی وارد یک سازوکار مشخص شود یعنی اول از من نوعی به عنوان کاندیدایی که قرار است راهی مجلس شوم امضا و تعهد بگیرند؛ مشخص است وقتی من از طریق تناسبات حزبی راهی مجلس شده‌ باشم دیگر نمی‌توانم نسبت به آن بی‌تفاوت باشم. بنابراین وقتی فعالیت‌ حزبی پا بگیرد این شروط در مسیر تحزب به نتیجه می‌رسد.»

مصطفی کواکبیان از نمایندگان اصلاح‌طلب مردم تهران و دبیرکل حزب مردم سالاری نیز در این رابطه می‌گوید: «ما معتقدیم که اصلی ترین محور تصمیم‌گیری اصلاح طلبان در کشور همین شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است و تصمیمات مهم نیز براساس رای همین شورا لحاظ خواهند شد. او ادامه می‌دهد:  من معتقدم که ابتدا این موضوع باید به‌طور کامل شفاف شده و پیش از هرچیز پرسیده شود که ما باید با چه کسی شرط بگذاریم؟ با شورای نگهبان؟ با مجلس و یا با دولت، بنابراین با شرط و شروط کاری از پیش نخواهیم برد بلکه باید کاری کنیم که مسائل اصلاح شود».

در مجموع می توان گفت نسخه ای که حجاریان ارائه کرد مخدوش و غیرشفاف بود و هر کسی در اردوگاه اصلاحات از ظن خود آن را تفسیر کرد. در واقع این تئوری بیشتر بر ابهامات افزود و به تضارب آرام منتهی شد تا آنکه بخواهد به همگرایی برای برداشتن گام های مشترک بیانجامد.

مهمترین واکنش‌ها به اظهارات حجاریان

البته اینها تنها واکنش ها به پیشنهادات حجاریان درباره نحوه حضور اصلاح‌طلبان در جریان انتخابات مجلس یازدهم نبود و این دیدگاه با وکنش‌های مختلفی چه از سوی اصلاح‌طلبان و چه از سوی اصولگرایان مواجه شد که به برخی‌ از آنها در جدول زیر اشاره کردیم.