زنگ خطر فروپاشی طبقه متوسط در تهران

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از  شهر، هزینه‌های زندگی در تهران به خصوص در سال‌های اخیر نه فقط نسبت به سایر شهرهای ایران بلکه نسبت به برخی از شهرهای دنیا افزایش چشمگیری پیدا کرده است. اوایل سال جاری واحد اطلاعات اکونومیست هفتادمین گزارش سالانه هزینه های زندگی را منتشر کرد که نشان داد؛ شهرهای آسیایی با سبقت از رقبای اروپایی و آمریکایی خود، به عنوان گرانترین شهرهای جهان معرفی شدند. این نهاد بین‌المللی این را هم گفت که متوسط هزینه زندگی در تهران تقریبا نصف شهر نیویورک بوده است. این شاخص در مقایسه با سال قبل شش واحد افزایش داشته است.

کارشناسان اقتصاد شهری نوسانات ارزی را یکی از مهم ترین عوامل این رخداد عنوان کرده‌اند. پیش از این هم مرکز آمار ایران گزارش داده بود که یک خانوار شهری در سال ۱۳۹۸ در استان تهران به طور متوسط  ۷۲ میلیون و ۷۱۷ هزار تومان هزینه کرده است، این در شرایطی است که متوسط هزینه‌ کل خالص سالانه‌ یک خانوار شهری غیر تهرانی ۴۷ میلیون و ۴۳۷ هزار تومان بوده است. این خود نشان دهنده هزینه‌های گزاف پایتخت‌نشینی است که شهروندان را ناچار به پرداخت آن می‌کند.

 اگر یک خانواده چهار نفره در تهران را در نظر بگیریم که فقط یک نفر دارای شغل است و درآمدی ماهانه نزدیک به پنج میلیون تومان دارد، درآمد سالیانه‌اش چیزی حدود ۶۰ میلیون تومان می‌شود، این یعنی هزینه‌ها از درآمدهای یک خانوار متوسط شهری که فقط یک نفر درآمد ثابتی دارد، پیشی گرفته است و زنگ خطری برای فروپاشی طبقه متوسط و افزایش شکاف طبقاتی در شهر تهران است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد افزایش هزینه‌ مسکن چه در بخش خرید و چه در اجاره بیشترین درآمد خانوار شهری در تهران را می‌بلعد، به طوری که بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، از کل هزینه‌های خانوارهای شهری در کشور در سال ۱۳۹۸،  ۳۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان با سهم ٧٥.٢ درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است. دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی هم در گزارش خود از تحولات مسکن در سه ماهه نخست امسال اعلام کرده که؛ قیمت مسکن در تهران چیزی حدود ۳۰۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است. البته فقط مسکن نیست که این روزها دغدغه خانوارهای تهرانی طبقه متوسط است، هزینه‌های خرید پوشاک، خوراک، حمل و نقل،  ... و آموزش را هم باید به هزینه‌های مسکن اضافه کرد. البته هزینه‌ها در تهران در مناطق مختلف از هم متفاوت است، مثلا هزینه زندگی یک خانوار دو نفره ساکن در منطقه یک ممکن است از ۱۰ میلیون تومان در ماه هم تجاوز کند، اما مثلا در منطقه ۱۳ یا ۲۰ به طور قطع هزینه یک خانوار کمتر است؛ بخشی از این تفاوت البته در اختلاف درآمدهاست.

براساس آمارهایی که سازمان آمار ایران منتشر کرده متوسط درآمد خانوار در کل کشور در سال گذشته ۵۴ میلیون تومان بوده در حالی‌که متوسط درآمد خانوارهای تهرانی ۸۱ میلیون تومان بوده است. هرچند میزان درآمد خانوار تهرانی بالاترین رقم را از آن خود کرد، اما میزان هزینه‌های خانوار نیز رقمی‌ بسیار بالاتر از سایر استان‌های کشور برآورد شده است. این تفاوت آشکار در هزینه‌ها و درآمدهای یک خانوار شهری در تهران سبب شده تا حالا این شهر به گرانترین‌ شهر ایران تبدیل شود.