کاهش نیاز صنایع به واردات ورق فولادی

به گزارش اقتصادنیوز؛ برای ایران که در حال حاضر بخش قابل توجهی از ورق‌های خاص و با کیفیت موردنیاز خطوط تولید صنایع مختلف خود را از محل واردات تامین می‌کند، به بهره‌برداری رسیدن هرچه سریع‌تر خط نورد گرم شماره ۲ فولاد مبارکه از اهمیت خاصی برخوردار است.

با اجرای این خط جدید، ظرفیت تولید انواع ورق به ویژه ورق‌های فولادی خاص به ۸ میلیون تن افزایش خواهد یافت و در کنار این پروژه، ۵۲ پروژه جانبی دیگر نیز آغاز و حجم عظیمی از فعالیت مرتبط، اشتغال و رونق اقتصادی برای کشور ایجاد و از تمامی ظرفیت‌های داخلی به نحو مطلوب استفاده خواهد شد.

به اعتقاد کارشناسان صنعت فولاد، با ورود این پروژه به مدار تولید، شاهد آثار آن در صنایع نفت و گاز، خودرو، کشتی‌سازی، ساختمان، لوله‌سازی و پروفیل و محصولات خاص، استراتژیک و راهبردی خواهیم بود و همچنین سالانه از خروج ۲۷ میلیون یورو ارز از کشور جلوگیری می‌شود.

تولیدات خط نورد گرم ۲ شهید قاسم سلیمانی دارای تولیدات مطابق با استاندارد‌های جهانی است و با به سرانجام رسیدن این طرح در کمتر از سه سال دیگر ظرفیت تولید ورق‌های فولادی به 2/7 میلیون تن می‌رسد و کشور از واردات ورق به‌ویژه ورق‌های عریض بی‌نیاز می‌شود.

مختار بخشیان، معاون بهره‌برداری فولادمبارکه و همچنین قائم‌مقام مجری طرح نورد گرم 2 در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» ضمن برشمردن مزیت‌های ویژه راه‌اندازی این خط در شرایط کنونی کشور و تاثیر بسزایی آن به لحاظ اقتصادی از روند آغاز پروژه از سال‌های دور و به بار نشستن آن طی هفته‌های اخیر می‌گوید.

* اجرایی شدن پروژه نورد گرم ۲ به لحاظ اقتصادی چه تاثیری بر تولید فولاد کشور خواهد داشت؟

استارت خط نورد گرم دو فولاد مبارکه از 12 سال پیش‌زده شد و دو مرتبه تا مرحله اجرا پیش رفت و حتی قرارداد آن با شرکت آلمانی اس‌ام‌اس دماگ آلمان در سال 95 بسته و پیش پرداخت اولیه نیز پرداخت شد، اما به دلایل تحریم و خروج آمریکا از برجام، برای دومین بار از ادامه فعالیت انصراف دادند.

برخلاف آنکه فولاد مبارکه از ابتدای آغاز به فعالیت خود تمامی محصولات به روز فولادی را تولید می‌کند، اما در حوزه فولاد در دنیا پیشرفت و توسعه تکنولوژی به روز است؛ در حال حاضر دنیا به سمت تولید ورق‌های عریض‌تر، سبک‌تر اما با استحکام بیشتر رفته است، زیرا برای کاهش مصارف انرژی و بالا بردن ایمنی خودروها، سبک کردن تجهیزات در لوازم‌خانگی و تاسیسات نفتی، صنایع فلزی و به ویژه صنعت خودرو به این نوع از ورق‌ها نیاز است. فولاد مبارکه متوجه بود که برای تولید این نوع خاص فولاد نیاز به تجهیزاتی دارد که در وهله اول بتواند فولاد تمیز تولید کند و بعد از اینکه ورق عریض‌تر می‌شود و استحکام بالاتر می‌رود نیاز به نوردی دارد که از نیرو و توان بالاتری برخوردار باشد.

تاکنون فولاد مبارکه تا مرحله تولید اسلب به میزان 400 میلیون یورو سرمایه‌گذاری لازم را انجام داده و حتی به بهره‌برداری رسیده است. آخرین زنجیره ماشینی که بتوان اسلب‌های ویژه تولید کرد نیز اواسط سال 95 وارد مدار شد. به این ترتیب ماشین شماره 5 ریخته گری فولاد مبارکه به بهره‌برداری رسید،که قبل از آن واحدهای گاززدایی برای تمیزکردن فولاد، سولفورزدایی، توسعه کوره‌های LF و کوره‌های اصلی فولادسازی انجام شده بود. این شرکت در حال حاضر قادر است در حوزه فولادهای کم کربن آلیاژی هر نوع محصول به روز در دنیا را تا مرحله اسلب تولید کند.

اما اگر بخواهیم از مرحله تولید اسلب جلوتر برویم دیگر نه ظرفیت و نه توان لازم را داریم. خط نورد فعلی متعلق به 30 سال اخیر است که بخشی از گریدهای فولادی و ضخامت‌ها را می‌تواند تولید کند. به همین‌منظور برای ایجاد خط نورد گرم 2، سال‌ها تحقیق و بررسی صورت گرفت بر اساس نیاز بازار طراحی شد.

*تاثیرات راه‌اندازی خط نورد گرم 2 در حوزه فولاد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

خط نورد گرم 2 خطی است که صددرصد براساس نیاز بازار داخل طراحی شده و می‌توان با بهره‌برداری از این خط و ورود آن به مدار تولید علاوه بر ساماندهی بازار سیاه ایجاد شده ناشی از کمبود عرضه و افزایش تقاضا شاهد آثار بسزای آن در بازار کشور و تعادل بود.

با راه‌اندازی خط نورد گرم 2، تمامی فولادهای روز دنیا را در شکل ورق گرم می‌توانیم تولید کنیم که مصارف بسیاری در صنایع نفت و گاز، خودروسازی، لوازم‌خانگی و سایر حوزه‌ها دارد. به این ترتیب خط نورد گرم 2 تاثیر مستقیم و موثری در تامین نیاز‌های ورق‌های فولادی کشور و حتی در حوزه صادرات خواهد داشت و کشور را از خام‌فروشی اسلب نجات می‌دهد.

حدود 80 درصد مصارف فولادمبارکه در مرحله تولید اسلب است، اما این درحالی است که میزان مصرف آب، برق و گاز مصرفی در زمینه نورد گرم حدود 5 درصد است به‌عنوان مثال سهم مصرف آب ما در نورد گرم زیر 5 درصد و در گاز حدود 7 درصد است. این میزان مطابق استانداردهای جهانی است و به ویژه کشورهای توسعه یافته هم‌اکنون به سمتی در حرکت هستند که بخش فولادسازی خود را منتقل کنند، اما خطوط نورد خود را به دلیل تکنولوژی و ارزش افزوده بالا حفظ کنند، زیرا این خطوط علاوه بر جلوگیری از آلودگی، از مصرف انرژی کمتر و راندمان بالاتری برخوردارند.

*خط نورد گرم 2 به لحاظ افزایش ظرفیت تولید و ارزآوری چه فضایی را در کشور ترسیم خواهد کرد؟

ظرفیت تولید سالانه این نورد 2/4 میلیون تن است. خط نورد گرم 2 برای اولین بار نه تنها درداخل کشور بلکه در منطقه خاورمیانه و آفریقا از سوی فولادمبارکه احداث خواهد شد. هم‌اکنون مشابه این خط با توان و کیفیت موردنظر در ترکیه، اروپا، کره، ژاپن و هند وجود دارد، اما در منطقه خاورمیانه و آفریقا متاسفانه موجود نیست و در واقع یک نوع نورد منحصر به فرد در منطقه است.

* ظرفیت فولاد مبارکه با اجرایی شدن پروژه نورد گرم 2 به چه میزان افزایش خواهد یافت؟

هم‌اکنون ظرفیت تولید اسلب خام در فولاد مبارکه 2/7 میلیون تن است؛ این ظرفیت با افزوده شدن یک میلیون تن در سفید دشت که به‌زودی راه‌اندازی می‌شود به 2/8 میلیون تن خواهد رسید. با احتساب 5/1 میلیون تن در فولاد هرمزگان نیز در مجموع به 7/9 میلیون تن می‌رسد. اما هم‌اکنون فقط یک خط نورد در مبارکه داریم به ظرفیت حدود 5 میلیون تن و با کمبود حدود  2/4 میلیون تن نورد گرم مواجه‌ایم که بتوان اسلب را به ورق تبدیل کرد.

با ورود نورد گرم 2 به مدار تولید، تمامی ورق‌های حوزه میکرو آلیاژی کم کربن در حوزهای لوازم خانگی، خودرو، نفت و گاز و صنایع فلزی و ساحتمانی تامین خواهد شد که شاهد یک تحول اساسی در کشور خواهیم بود، زیرا هم‌اکنون بسیاری از کارخانه‌ها و کارگاه‌های ما در کشور به ورق نیاز دارند و این کمبود موجب مشکلات در بازار ورق شده است. با اجرایی شدن پروژه نورد گرم 2 فولاد مبارکه و تولید 8 میلیون تن ورق در سال  علاوه بر تاثیر مستقیم بر قیمت‌ها شاهد ثبات خوبی در بازار فولاد آن هم از نوع ورق خواهیم بود.

* اجرای چنین پروژه‌هایی در توسعه و پیشرفت کشور چه سهمی دارد؟

یکی از شاخصه‌های توسعه هر کشوری، توانایی تولید انواع ورق‌های فولادی است، زیرا ورق در صنایع مهم کاربرد دارد و در واقع ورق بنیان توسعه هر کشور است.

وقتی گفته می‌شود فولاد از ارکان اصلی توسعه هر کشوری است منظور ورق فولادی است و توانایی تولید ورق‌های با کیفیت روز و خاص در هر کشوری شاخص مهمی است؛ مصرف این نوع ورق نشان می‌دهد کشور در مسیر درست توسعه قرار گرفته، زیرا در صنایعی استفاده می‌شود که در تجهیزات روز دنیا استفاده می‌شود به‌عنوان مثال هر کشوری خودروی روز تولید کند و از ورق با کیفیت بالایی برخوردار باشد، یعنی به روز است، البته در لوازم خانگی، صنایع فلزی، نفت و گاز هم این امر صادق است.

در واقع می‌توان گفت نورد گرم 2 نقش موثری در تامین نیازهای صنایع پیشرفته روز دنیا دارد.

*در مورد شرکت اصلی پیمانکار نیز لطفا توضیح بفرمایید!

صاحبان اصلی تکنولوژی نورد گرم 2 شرکت‌های محدودی نظیر اس ام اس دماگ، دانیلی و... هستند، اما شرکت‌های چینی نیز طی سال‌های اخیر نه فقط در حوزه فولاد، بلکه در سایر حوزه‌ها وارد میدان شدند و توانستند کارهای خوبی انجام دهند. هم‌اکنون در چین فقط دو شرکت می‌توانند در این حوزه فعالیت کنند که یکی از آنها به دلیل تحریم به‌طور رسمی اعلام کرد که با ایران همکاری نمی‌کند.

شرکت اصلی پیمانکار پروژه نورد گرم 2 فولاد مبارکه به نام شیان برای همکاری اعلام آمادگی کرد البته این شرکت در سال 95 ماشین ریخته‌گری شماره 5 شرکت را نصب کرد و توانستیم گاز ترش را تولید کنیم. در شرایط کنونی تنها این شرکت برای همکاری اعلام آمادگی کرده است، به‌طور قطع این شرکت از اس‌ام‌اس دماگ بالاتر نیست، اما همین شرکت رفرنس‌های زیادی در کشور چین دارد که در نوردهایی با اشل کوچکتر توانست طراحی و راه‌اندازی کند و به بهره‌برداری برساند. به‌رغم آنکه این نوع تکنولوژی برای چینی‌ها جدید است اما در این حوزه فعالیت داشته‌اند.

*آیا می‌توان این پروژه را ملی دانست؟ سرمایه‌گذاری مورد نیاز این طرح به چه میزان است؟

قطعا اهمیت این پروژه به اندازه‌ای بالاست که این پروژه ملی است، در شرایط سخت فعلی کشور که چشم‌انداز روشنی متصور نیست، فولادمبارکه تصمیم گرفته به میدان بیاید و این پروژه ملی را اجرا کند؛ برای اجرای این طرح ۲۵۰ میلیون یورو ارزی و ۲۵۰ میلیون یورو به‌صورت ریالی پیش‌بینی اعتبار شده است. پروژه‌ای که تاثیر زیادی بر رونق صنایع ساخت قطعات و پیمانکاران دارد و می‌تواند یک حرکت خوبی در کشور ایجاد کند و هزاران نفر با شروع این پروژه مشغول به کار خواهند شد. در بخش اشتغالزایی، این پروژه 55 درصد داخلی و 45 درصد خارجی است، اما فولاد مبارکه درصدد است نسبت آن به نفع داخل تغییر پیدا کند، اما وقتی به اشتغالزایی این پروژه می‌رسیم، سهم اشتغالزایی آن بیش از 80 درصد است، یعنی اگر قرار باشد 10 هزار نفر بر روی این پروژه کار کنند 8 هزار نفر آن ایرانی و فقط 2 هزار نفر خارجی خواهند بود.

پروژه نورد گرم با همت مدیر عامل فولاد مبارکه در شرایط سخت اجرایی می‌شود، زیرا 12 سال منتظر اروپایی‌ها بودیم؛ اما متاسفانه هیچ اتفاق خاصی نیفتاد و اگر باز هم منتظر آنها می‌ماندیم زیان زیادی در کشور متحمل می‌شدیم؛ هم‌اکنون توان بهره‌برداری از این خط در فولاد مبارکه وجود دارد و به راحتی از عهده بهره‌برداری از این برمی‌آییم.