امنیت شهر و آینده پژوهی
مریم بیرانوندزاده
دکترای برنامه‌ریزی شهری
به گزارش اقتصادنیوز، از آنجا که حفظ ثبات و امنیت جامعه یکی از مهم‌ترین اهداف سیاست‌گذاران در سطح ملی و بین‌المللی به‌شمار می‌رود، با توجه به روند تغییر و تحولات به‌وجود آمده در حیطه امنیت و احساس امنیت، باید بنیان‌های امنیت بـه سـمت آینده پژوهی و پیش‌بینی نقاطی که امنیت جامعه را تهدید می‌کنند، تقویت شوند تا از این طریق بسترهای تهدید‌کننده امنیت قبل از انجام هرگونه عمل غیرقانونی شناسایی و با آن برخورد شود.
جهان معاصر عرصه تحولات شگرف و پویایی شتابنده است، تغییرات چنان غافلگیرکننده و برق‌آسا از راه می‌رسند که کوچک‌ترین کم‌توجهی به آن می‌تواند به بهای گزاف غافلگیری راهبردی در تمام عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و حتی فرهنگی باشد. در محیط سرشار از تغییر و بی‌ثباتی و آکنده از عدم قطعیت‌ها، تنها رویکرد و سیاستی که احتمال کسب موفقیت‌های بیشتری دارد تلاش برای معمار آینده است. اگرچه این تلاش همواره با خطرپذیری فراوان قرین بوده است، اما به هر حال پذیرش این مخاطره به مراتب عاقلانه‌تر از نظاره‌گر بودن تحولات آینده است.
آینده‌پژوهی را می‌توان بخشی از فرآیند برنامه‌ریزی هر سازمان برای دستیابی به آینده مطلوب دانست که با محاسبه الزامات و اقتضائات دنیای جدید مسیر توسعه و پیشرفت سازمان را با بهره‌گیری از فرآیندهای علمی هموار کرد.
در همین راستا، آینده‌پژوهی، فرآیند تلاش سیستماتیک برای نگاه به آینده بلندمدت علم، تکنولوژی، محیط‌زیست، اقتصاد و اجتماع است که باهدف شناسایی تکنولوژی‌های عام نوظهور و تقویت حوزه‌های تحقیقات استراتژیکی است که احتمالا بیشترین منافع اقتصادی و اجتماعی را به همراه دارند.
در حقیقت می‌توان گفت آینده‌پژوهی، فرآیندی سیستماتیک، مشارکتی و گردآورنده ادراکات آینده است که چشم‌اندازی میان‌مدت تا بلندمدت را با هدف اتخاذ تصمیم‌های روزآمد و بسیج اقدامات مشترک بنا می‌سازد، به همین خاطر نظریه‌پردازان و کارگزاران برنامه‌ریز و مدیریت برای دستیابی به کارآیی و اثربخشی در آینده، تلاش کرده‌اند سیستم مدیریتی و اداره متناظر با پیچیدگی و پویایی را که در شهرها وجود دارد، ایجاد کنند تا از طریق آن بتوانند به هدایت توسعه یکپارچه و منسجم و نیز رفع مسائل بغرنج این‌گونه فضاهای جغرافیایی در آینده اقدام کنند تا در عرصه‌های مختلف با اطمینان‌خاطر بیشتری برای دستیابی به آینده بهتر برنامه‌ریزی صورت بگیرد.
بنا به ماهیت و تغییرات مقوله امنیت در فضاهای شهری مطالعه روند امنیت و احساس امنیت، کمابیش ملموس‌ترین و رایج‌ترین روش مطالعه تغییرات امنیت فضاهای شهری است. پیش از هر چیز باید گفت که امنیت فضاها تغییر خواهد کرد، اما جزئیات این تغییرات چه خواهد بود.
آینده‌نگرها سعی می‌کنند دامنه‌ای از گزینه‌های آینده را تعریف و پیش‌بینی کرده و بر پایه آنها برنامه‌ریزی کنند. اما بهترین جنبه پیش‌بینی، درست یا غلط بودن آن نیست، بلکه آن است که پیشرفت را در جهت مفید هدایت کند. تبیین و توضیح آینده امنیتی فضاهای شهری یعنی پرداختن به انواع تغییرات که این تحولات می‌توانند انواع مختلف داشته باشند.
