مقاومت در برابر مدرنیته

فرگل حیدری: دانشجوی مهندسی معماری

به گزارش اقتصادنیوز، شما در سال‌های ۵۰ اگر کُره را با ایران مقایسه کنید، می‌بینید ایران خیلی پیشرفته‌تر از کُره است. ما کارگرهای کره‌ای داریم. خوب کره‌ای‌ها هم شروع می‌کنند به صنعتی‌کردن مملکت‌شان و حدود ۲۰ سال دولت‌های اقتدارگرا می‌آید که بتواند این طرح‌ها را پیاده کند. بالاخره مقاومت زیاد است؛ یا در عصر می‌جی در ژاپن در سال ۱۸۶۸ اینها شروع کردند به مدرنیزاسیون. در آنجا هم خیلی مقاومت شد.آنجا با مقاومت سامورایی‌ها مواجه شدند که مجبور شدند آنها را به کلی قلع‌و‌قمع کنند. یعنی در مقابل مدرنیزاسیون در این کشورهایی که سنت قوی است، مقاومت می‌شود. در ایران هم مقاومت زیاد بود.

شایگان در ادامه توضیح می‌دهد:

واقعیت این است که ما یک‌جوری دلال شده‌ایم. به جای اینکه پایه‌های صنعتی‌شدن و توسعه اقتصادی را بنیان بگذاریم و تشویق کنیم، تفکر رشد و توسعه اصولی را نهادینه کنیم، عمدتا به سمت ارزش‌افزوده و بهره‌گیری سریع مالی از راه‌های آسان‌تر توجه کرده‌ایم که برای به‌دست‌آوردن آن هم به کپی‌کردن، صنایع کوچک و کم‌اهمیت، واردات و کلا تجارت به جای صنعت روی  آورده‌ایم.

شایگان در ادامه خاطرنشان می‌کند: در سال‌های ۱۹۷۵ و ۱۹۷۶ پاره‌ای از اقتصاددان‌ها، به‌خصوص آنهایی که از منظر اقتصاد سیاسی شرایط را تحلیل می‌کنند، سه کشور کره‌جنوبی، ایران و آفریقای جنوبی را به‌عنوان اولین کشورهای سرمایه‌داری در حال رشد می‌دیدند که به اقتصاد پیشرفته جهانی نزدیک می‌شوند. یعنی این گروه خود را از بقیه به اصطلاح عام جهان سوم جدا کرده بودند، یا در حال جداشدن بودند، ودر حال نزدیک‌شدن به سرمایه‌داری پیشرفته و جوامع صنعتی بودند.

گردآورنده این کتاب، دکتر علی کیافر دارای درجه فوق لیسانس معماری و شهرسازی از دانشگاه ملی ایران و دکترای برنامه ریزی شهری و منطقه‌ای از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی است. او بیش از چهار دهه فعالیت حرفه ای، دانشگاهی و پژوهشی داشته که نزدیک به سه دهه آن مقام‌های ارشد و مسوولیت‌های اجرایی در سطح مدیریت عالی در آموزش و پرورش کالیفرنیا را شامل می‌شود. دکتر کیافر بیش از ۱۰ سال نیز سرپرستی برنامه ریزی‌های آموزشی و شکل دهی فضاهای آموزشی تعدادی از بزرگ‌ترین نهادهای آموزشی در جنوب کالیفرنیا را برعهده داشته است. افزون بر آن، او در بالاترین رده‌های حرفه‌ای و اجرایی، مانند معاونت برنامه‌های آموزشی، طراحی و توسعه فضاهای آموزشی یک شرکت بین‌المللی مشاوران برنامه ریزی، معماری و ساختمان با ۷۲ هزار کارمند در ۴۸ کشور جهان، فعالیت کرده است.

از ابتدای اقامت در آمریکا و به موازات فعالیت حرفه‌ای، دکتر کیافر به تدریس دانشگاهی در زمینه‌های طراحی شهری، طراحی کالبدی-فضایی شهرها، توسعه و بازسازی محله‌های شهری، شناخت شهرهای خاورمیانه در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، و مدیریت و برنامه ریزی جمعیتی، طرح‌های جامع فضاهای آموزشی، و برنامه ریزی، طراحی و ساخت فضاهای آموزشی در دانشگاه کالیفرنیا - ریورساید پرداخته است. علی کیافر مولف ده‌ها مقاله و فصل‌های کتاب در نشریات برجسته آکادمیک و حرفه‌ای، کتاب‌ها، مجلات و روزنامه‌های معتبر در کشورهای گوناگون جهان است. همچنین او مدیریت کل چندین کنفرانس سراسری در آمریکا و جلسات گوناگون حرفه‌ای و آموزشی در نقاط مختلف را به عهده داشته است. وی علاوه بر مقوله‌های معماری، شهرسازی، و آموزش و پرورش در آمریکا، و گفتمان‌های جامعه، هویت و فرهنگ، شهرسازی و معماری ایران، به‌ویژه در دوران صد سال اخیر، سالیان بسیار در شناخت و شناسایی فرهنگ و هنر ایران زمین در زمینه‌های شعر، ادبیات و سینما کوشا بوده که ماحصل این تلاش‌ها پژوهش‌ها، مقالات، ترجمه‌های فارسی و انگلیسی و سخنرانی‌های بسیار بوده است.

کتاب «آتشگهی در خواب آتش‌ها» مجلد اول از مجموعه چهار جلدی آخرین پژوهش دکتر علی کیافر درباره دگرگونی‌های جامعه، شهر، شهرسازی و معماری ایران در دوران مدرنیته، تحت عنوان «روزنی بر شهر و معماری در این دیار، این روزگار» است.