قانون ریزش سنگ و پیچ کردن سنگ نما با طناب

دلایل ریزش سنگ نمای ساختمان

اگر به نمای برخی از ساختمان‌ها دقت کنید، خواهید دید که تکه‌هایی از نما با گذشت زمان ریزش داشته و ظاهر نامناسبی پیدا کرده‌است. از طرف دیگر این اتفاق (ریزش سنگ نمای ساختمان) رویداد خطرناکی است و ممکن است صدمات مالی و جانی بسیاری را درپی داشته باشد. این ریزش دلایل مختلفی دارد که در زیر به تعدادی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• استفاده از مصالح نامرغوب؛

• ساخت نما در شرایط آب‌وهوایی سرد و عدم استفاده از مواد نانو به‌عنوان ضدیخ؛

• عدم سیم‌کشی پشت سنگ (اسکوپ نکردن سنگ) در هنگام کار بر روی نمای ساختمان؛

• استفاده از سیمان خشک و قطعات سفال شکسته به جای ملات کافی؛

• قدیمی‌بودن ساختمان.

در صورتی که نمای ساختمان به شکل اصولی و محکم ساخته نشود، بعد از گذشت مدت زمانی نه چندان طولانی ریزش کرده و سنگ‌ها در اثر یک عامل بیرونی مانند باد و طوفان، بارندگی و سرد و گرم‌شدن بیش از حد دما، شل شده و اگر دوغاب‌ریزی صحیح صورت نگرفته باشد، سنگ نمای ساختمان ریزش می‌کند. پیچ کردن نما با راپل یکی از راه‌هایی است که از این اتفاق جلوگیری می‌کند.

پیچ و رولپلاک سنگ نمای ساختمان

همان‌‌طور که در بالا اشاره شد، یکی از راه‌های جلوگیری از ریزش سنگ نمای ساختمان، پیچ و رولپلاک نما با طناب است که روش ساده‌تری نسبت‌به استفاده از داربست است و البته چالش‌های داربست را ندارد. این روش نوعی کار در ارتفاع است که در آن یک یا چند راپل کار باتجربه به کمک پیچ و رولپلاک، نمای ساختمان را محکم می‌کنند.

ابزارها و تجهیزات موردنیاز برای پیچ و رولپلاک نمای ساختمان با طناب

در عملیات پیچ رولپلاک نما با استفاده طناب و به کمک راپل کار، ابزارهای متفاوتی به کار می‌رود که به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1. ابزار تخصصی مرتبط با خدمات جهان فرود

2. تجهیزات مربوط به عمل پیچ رولپلاک نما.

ابزارهای اصلی که مرتبط با کار در ارتفاع هستند، شامل هارنس (جلیقه نگهدارنده)، طناب، ابزار فرود و ابزار حمایت است. قبل از شروع به انجام کار، باید از صحت عملکرد تمامی این ابزارها اطمینان حاصل شود تا امنیت فرد به خطر نیفتد، زیرا اگر فردی که عملیات پیچ و رولپلاک در نما را انجام می‌دهد موراد ایمنی کار در ارتفاع را رعایت نکند، احتمال اتفاقات و حوادث ناگوار وجود خواهد داشت، اما دستهٔ دیگر ابزارها که برای پیچ‌کردن نما به‌کار می‌رود، شامل دریل، پیچ بند، چکش، پیچ و رولپلاک سنگ نما است. تفاوتی که در این ابزارها وجود دارد در جنس و سایز پیچ‌های مورد استفاده است.

• دریل و هیلتی پیچ و رولپلاک نمای ساختمان

دریل یا هیلتی که برای پیچ و رولپلاک نمای ساختمان استفاده می‌شود باید قوی بوده و مته چهار شیار در آن استفاده گردد. از طرفی این دریل باید دارای لرزش کم و چکشی سبک باشد و دارای دیمر باشد که از طریق آن بتوان سرعت سوراخ‌کاری را در عملیات پیچ سنگ نما تنظیم نمود.

• پیچ مورد استفاده در سنگ نمای ساختمان

پیچ‌ها جنس‌ها و کیفیت‌های متفاوتی داشته و از برندهای مختلفی هستند و در عملیات پیچ رولپلاک نما از پیچ‌هایی با روکش گالوانیزه و مرغوب با استحکام بالا استفاده می‌شود. خاصیت برتر این پیچ‌ها نسبت‌به بقیهٔ انواع آن مقاومت زیاد آن‌ها در برابر نیروهای برشی، رطوبت زیاد و زنگ‌زدگی است. سایز این پیچ‌ها برای سنگ‌ نماهایی که معمولا وجود دارند 6 و 7 سانتی‌متر است.

رولپلاک‌های مورد استفاده برای این کار ساده بوده و سایز آن‌ها معمولاً کمتر از پیچی است که استفاده می‌شود. اگر پشت سنگ نما خالی باشد، باید از رولپلاک‌های پروانه‌ای برای این کار استفاده شود.

• انتخاب سایز پیچ مورداستفاده در سنگ نما

سایز پیچی که برای اجرای پیچ رولپلاک نما استفاده می‌کنیم به چند عامل مختلف بستگی دارد. برای انتخاب سایز پیچ‌ها باید به سایز و ضخامت سنگ نما دقت کنیم. انواع سنگ نما برای ساختمان‌ها وجود دارد که هرکدام دارای ضخامت خاصی است. سنگ‌هایی که ضخیم‌تر و سنگین‌ترند، مانند گرانیت یا تراورتن، نیاز به پیچ‌های ضخیم‌تر و قوی‌تری دارند تا پیچ به‌راحتی از آن‌ها عبور کرده و وارد ملات پشت آن‌ها شود.

نکات مهمی در اجرای عملیات پیچ رولپلاک نما وجود دارد، یکی از آن‌ها این است که در هنگام سوراخ‌کردن سنگ‌ها، برای سنگ‌های نازک، از مته‌های ریز و کم‌قطر برای این کار استفاده شود تا سوراخ‌های مناسبی روی این سنگ‌ها ایجاد شود؛ استفاده از متهٔ درشت باعث ترک‌خوردن و شکستن سنگ‌های نازک می‌شود.

نکتهٔ مهم دیگر این است که باید به جنس و مقدار ملات مورد استفاده در نمای ساختمان دقت شود. اگر ملات ضخیم بوده و از موادی غیر از سیمان تشکیل شده باشد، مانند پسب‌های خمیری، چسب‌های سرامیکی و ... باید سایز و اندازه پیچ تغییر کند.

معمول‌ترین سایزی که برای پیچ و رولپلاک نما استفاده می‌شود و برای اسکوپ‌کردن بسیاری از ساختمان‌ها استفاده می‌شود، پیچ 6 سانتی‌متری است.

• انواع رولپلاک مورداستفاده در پیچ رولپلاک نما

انواع مختلف رولپلاکی که در پیچ‌کردن نمای ساختمان به کار می‌رود به‌صورت زیر است:

• رولپلاک توکار؛

• رولپلاک پروانه‌ای؛

• رولپلاک فیشر.

رولپلاک توکار

رولپلاک توکار که به شکل دندانه‌ای و چهار پر است، برای مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد که سنگ‌های نمای ساختمان در حین ملات‌زدن پیچ رولپلاک شوند. این نوع از رولپلاک در ایران بیشترین استفاده را در پیچ رولپلاک نما دارد.

رولپلاک پروانه‌ای

گاهی از این نوع رولپلاک برای پیچ و رولپلاک نمای ساختمان استفاده می‌شود، اما کاربرد آن در استحکام سنگ نما زیاد نیست. برای استفاده از رولپلاک پروانه‌ای پشت سنگ باید خالی باشد، زیرا ساختار آن به شکلی است که باید به‌صورت شاخه‌ای باز شود. ملاتی که در پشت سنگ نما استفاده می‌شود، اجازهٔ بازشدن شاخه‌های رولپلاک پروانه‌ای را نمی‌دهد.

رولپلاک فیشر

در صورتی که نیاز باشد قطعه‌ای روی سطح نصب شود، از رولپلاک فیشر استفاده می‌شود. اگر بخواهیم از این نوع رولپلاک در پیچ رولپلاک نما استفاده کنیم، نیازی به استفاده از ملات در پشت سنگ وجود ندارد. 

به این دلیل که این نوع رولپلاک نیاز به سوراخکاری بزرگ دارد، معمولاً برای انواع نما از آن استفاده نمی‌شود.

پیچ و رولپلاک سرامیک نما

سرامیک‌های نما ضخامت و استحکام پایین‌تری در مقابل سوراخ‌شدن نسبت‌به سنگ‌ها دارند و اگر از دریل بر روی سطح سرامیک‌ها برای سوراخ‌کردن آن‌ها استفاده شود، خرد و شکسته می‌شوند، به همین دلیل در پیچ رولپلاک نمای سرامیکی سوراخ‌های پیچ را روی بند سرامیک‌ها ایجاد می‌کنند.

برای این‌که یک سطح اتکای مناسب بین پیچ و سرامیک ایجاد شود، از واشر استفاده می‌گردد. برای ایجاد هماهنگی رنگ بین واشرها و پیچ‌ها، بعد از پیچ‌کردن، آن‌ها را با رنگ روغنی مشابه با رنگ نمای ساختمان رنک می‌کنند.

فاصلهٔ بین پیچ‌ها در عملیات پیچ و رولپلاک نما

فاصلهٔ بین پیچ‌ها در عملیات پیچ کردن نما باید در حد متعادل باشد، یعنی از تعداد متعادلی پیچ برای این کار استفاده شود. اگر از تعداد پیچ کم برای این کار استفاده شود، استحکام سنگ نمای ساختمان کافی نخواهد بود و درنتیجه پیچ‌ها مقاومت کافی برای نگه‌داشتن وزن سنگ‌ها را نخواهند داشت. این موضوع باعث می‌شود سنگ‌ها کنده شده و بیفتند.

تعداد پیچ‌های زیاد در سنگ نما نیز باعث ترک و شکستگی سنگ‌ها می‌شوند.

بهترین کار این است که پیچ‌ها را در فاصلهٔ استاندارد قرار دهیم، مثلا در سنگ‌هایی که عرض 40 سانتی‌متر و طول 50 سانتی‌متر دارند، در هر 50 سانت از یک پیچ و رولپلاک استفاده کنیم و این نکته را در نظر بگیریم که برای جلوگیری از ترک سنگ‌ها از دریلی استفاده کنیم که دارای دیمر باشد.

نکاتی که پیش از پیچ و رولپلاک سنگ‌ها باید بررسی شوند

قبل از آغاز عملیات پیچ و رولپلاک نما بهتر است نکات زیر در نظر گرفته شوند:

• نوع جنس و رنگ سنگ نماها؛

• رگه‌هایی که در سنگ موجود است و بر کیفیت سنگ تأثیر دارد؛

• قطر و ابعاد سنگ و نحوۀ فرآوری سنگ نما؛

• نحوهٔ استفاده از سنگ؛

• روش اجرای نما سنگ و نوع و جنس مصالح مصرفی؛

• نحوهٔ ساختار و نوع دیواری که سنگ‌ها روی آن‌ها قرار می‌گیرند.

• قیمت پیچ و رولپلاک مصرفی نما

پس از بررسی این موارد شما می‌توانید قیمت عملیات پیچ و رولپلاک نما با طناب را نیز تعیین کنید.

جمع‌بندی

یکی از اتفاقاتی که ممکن است برای برخی از نماهای ساختمان بیفتد، ریزش سنگ‌هاست. اگر سنگ‌های نما با ملات مناسب محکم نشده باشند و نماکاری به‌صورت اصولی و در شرایط صحیح صورت نگرفته باشد، ممکن است بعد از گذشت مدت‌زمان کمی، سنگ‌های نما ریزش کنند. در این حالت برای پیشگیری از اتفاقات ناگوار از روشی به نام پیچ رولپلاک با طناب استفاده می‌شود. این عملیت نوعی کار در ارتفاع است و اگر این کار بدون داربست انجام شود، از راپل‌کاران حرفه‌ای کمک گرفته می‌شود.

این کار نیاز به تجربه و تخصص دارد و باید نکاتی را قبل از انجام آن در نظر گرفت تا نتیجهٔ خوبی از کار حاصل شود. در مقالهٔ حاضر به‌طور مفصل دربارهٔ ابزارها و تجهیزاتی لازم و نکات مهم این کار توضیحات لازم ارائه گردید.