خطر تاخیر در جراحی اقتصاد ایران

اگر پاسخ این پرسش نیز منفی است، پس باید نه یک دم دیرتر، که هم‌اکنون سیاست‌های اصلاح اقتصادی را آغاز کند.

شاید لیست اصلاحاتی که باید پیگیری شود عنوان‌هایی داشته باشد که به غیر از گروه‌های ذی‌نفع، با اعتراض بخش بزرگی از توده‌ها نیز همراه باشد، اما اجرای این بسته می‌تواند طی مدتی اثر خود را بر سطح اشتغال و رفاه عمومی بگذارد و اگر دولت خواهان آن است که نارضایتی اجتماعی به مانعی تازه برای انجام اصلاحات بدل نشود، باید آستین‌ها را بالا بزند.

اصلاح نظام بانکی، اصلاح صندوق‌های بازنشستگی، اصلاح مدیریتی و مالکیتی شرکت‌های خصولتی، اصلاح مالیاتی، اصلاح نظام ارزی، کاهش مجوزدهی به فعالیت‌های اقتصادی، کاهش بوروکراسی دولتی، کاهش هزینه‌های جاری دولت، کاهش چشمگیر تعرفه‌ها، حذف یارانه‌ها، بازکردن قوانین دست و پاگیر سرمایه‌گذاری خارجی در همه صنایع و قدرت عمل دادن به سرمایه‌گذاران اعم از داخلی یا خارجی برای فعالیت اقتصادی و در یک کلام باز کردن تنگناهای کسب‌و‌کار و دادن آزادی کامل به مکانیزم بازار در همه بخش‌های اقتصادی، لیست اصلاحاتی است که با اطمینان می‌توان گفت، دولت اقدامی برای اجرا شدن آن نمی‌کند.

نکته‌ای عذاب‌‌آور در این بین وجود دارد و آن کمبود دانش لازم و شناخت کامل برای انجام هر یک از این اصلاحات است. به‌عنوان مثال می‌توان دریافت که دولت واقعا تمایل به انجام اصلاحات بانکی دارد، اما به غیر از مانع گروه‌های ذی‌نفوذ، بخشی از مساله فقدان علم به چگونگی انجام اصلاح در حیطه خرد است.

به‌نظر می‌رسد ما در هر زمینه‌ای که آگاهی کافی به مساله نداریم باید صریحا آن را عنوان کنیم و از ظرفیت‌های جهانی برای انجام آن بهره ببریم. این نیست که تصور کنیم فقط برای بهره‌برداری از چاه‌های نفت و گاز یا برای صنعت هوانوردی نیاز به تکنولوژی پیشرفته و مشاوره خارجی داریم، معضلات اقتصادی اموری بس پیچیده‌تر و غامض‌تر هستند و تبعات آن برای شهروندان بسی بیشتر است. این نبوده که مثلا در بحران بانکی ایرلند، تنها ایرلندی‌ها راه عبور از بحران را استخراج کرده باشند، یا یونانی‌ها خود را بی‌نیاز از مشاوره دانسته باشند. پس از آنکه عزم کافی برای انجام اصلاح ایجاد شد ما باید از پیشرفته‌ترین راهکارهای جهانی برای انجام این اصلاحات بهره ببریم.

جنس مشکلات اقتصادی ما به‌گونه‌ای است که هر چه صبر کنیم، وضعیت فردا بدتر از امروز خواهد بود، پس نمی‌توان در چارچوب گذشته بازی کرد و روز را به شب رساند. باید تا دیر نشده تصمیم گرفت و جراحی اقتصادی را به‌صورت جدی آغاز کرد و به پیش برد. راه دومی وجود ندارد!