ترکش‌های رویارویی تهران و تل‌آویو به قلب بازارهای انرژی/ نفس‌های نفت به شماره افتاد؟
به گزارش اقتصادنیوز، رویارویی احتمالی تهران و تل آویو و افزایش گمانه‌زنی‌ها درباره وقوع جنگی تمام عیار بازارهای انرژی خاورمیانه را درگیر تنش‌های جدی کرده است. به ادعای ناظران بدترین سناریویی که در حال پیش بینی است، حمله تلافی جویانه احتمالی ادعایی اسرائیل است. این گروه مدعی‌اند که چنین ماجراجویی ادعایی می‌تواند بر تولید نفت و گاز کشورهای همسایه تأثیر جدی بگذارد و ضربه بسیار جدی‌تری به بازار جهانی انرژی وارد کند. صادرات نفت عربستان سعودی، کویت و عراق از بنادر خلیج فارس حمل می‌شود و از همین رو در صورت هرگونه تحرک ادعایی تل‌آویو این احتمال وجود دارد که تنگه هرمز که به راحتی مسدود شده و راه عبور انرژی مختل شود. در همین راستا گروهی می‌گویند پادشاهی‌های خلیج فارس بالاخص پادشاهی قطر که در قامت میانجی غزه فعالیت داشته، به شکلی منفی تحت تاثیر قرار می‌دهد. دوحه به عنوان یکی از بازیگران تاثیر گذار خلیج فارس یکی از بزرگترین صادرکنندگان گاز طبیعی مایع در جهان قلمداد می‌شود.
هراس از ترکش‌های رویارویی تهران و تل‌آویو به بازار انرژی
اوراسیا ریویو در این باره نوشت: «تشدید تنش‌ها نه تنها منافع بازیگران حاشیه خلیج فارس بلکه شرایط بازارهای انرژی را به شکل نگران کننده‌ای تحت تاثیر قرار می‌دهد.» به ادعای این موسسه مطالعاتی، «قیمت‌های بالاتر نفت و گاز بر مصرف کنندگان در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد، از همین رو صرفا بازیگران منطقه متحمل هزینه بالا نمی‌شوند.» اوراسیا ریویو در ادامه مدعی شد، «نگرانی از واکنش ادعایی حتمالی اسرائیل در 7 اکتبر، اولین سالگرد حمله حماس به این بازیگر، موجب شد تا قیمت نفت خام بیش از 10 درصد افزایش پیدا کرده و به بیش از 80 دلار به ازای هر بشکه رسید. از آن زمان تا به امروز بهای نفت تا حدودی کاهش یافته است. اگر بدترین سناریو اتفاق بیفتد، قیمت نفت از 100 دلار به ازای هر بشکه فراتر می‌رود و باعث ایجاد بحران اقتصادی جهانی می‌شود. این ترس‌ها، نزدیک‌ترین متحد اسرائیل، ایالات متحده را وادار کرده تا «پاسخی متناسب احتمالی ادعایی» را درخواست کند، یعنی پاسخی که زیرساخت‌های ایران را هدف قرار ندهد. این تماس‌ها ممکن است تا حدی ناشی از تمایل به پایین نگه داشتن قیمت بنزین درست قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در 5 نوامبر باشد.
علیرغم چنین مواضعی، به نظر می‌رسد تهران با احتیاط عمل کرده است. ایران می‌گوید که سه پایگاه نظامی اسرائیل را هدف قرار داده است؛ در مقابل تل‌آویو مدعی است که توانسته اکثر موشک‌ها را رهگیری نماید. ادعایی که رسانه‌های آمریکایی نیز خلاف آن را می‌گویند. در حالی که اقتصاد ایران درگیر چالش‌هایی است، اما توانسته تولید و صادرات نفت خود را افزایش دهد. تولید نفت ایران در سال 2022، 2.5 میلیون بشکه در روز بود که تا اوت 2024 به 3.2 میلیون بشکه در روز افزایش یافت. مالزی کمتر از 350 هزار بشکه در روز نفت تولید می‌کند اما 1.5 میلیون بشکه در روز نفت به چین صادر می‌شود. این نفت ایران است که به طور مخفیانه به مالزی حمل می‌شود و از آنجا بازرگانان آن را دوباره به پالایشگاه‌های نفت چین صادر می‌کنند. احیای صادرات نفت ممکن است یکی از دلایلی باشد که موجب شد تا چین به تقلا بیافتد. ضربه به این خط حیاتی مالی ممکن است پکن را با چالش‌های انرژی روبرو کند.»
پس لرزه‌های تنش خاورمیانه در شرق آسیا
این نشریه نوشت: «از منظر هند که بیش از 80 درصد نفت خود را وارد می‌کند، تشدید تنش‌ها مشکلات جدی را ایجاد می‌کند. قیمت 1.4 میلیارد بشکه نفتی که سالانه به هند سرازیر می‌شود، اقتصاد این بازیگر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هند مصرف محور است و قیمت بالاتر نفت به معنای پول کمتر برای مصرف داخلی است. افزایش 25 دلاری به ازای هر بشکه به معنای 35 میلیارد دلار اضافی یا یک درصد از تولید ناخالص داخلی هند برای پرداخت انرژی است. بیشتر زیرساخت‌های حمل‌ونقل هند با گازوئیل کار می‌کنند و قیمت‌های بالاتر نفت به افزایش تورم همه جانبه منجر می‌شود. قیمت مواد غذایی تحت تأثیر قیمت‌های بالای انرژی است زیرا گاز طبیعی یک ورودی در تولید محسوب است. در همین راستا رویارویی بزرگ در خلیج فارس تأثیری حتی بیشتر از مناقشه اوکراین در سال 2022 خواهد داشت که بسیاری از کشورهای در حال توسعه را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
چالش دیگر برای هند این است که همسایگان آسیای جنوبی این بازیگر، کشورهایی چون بنگلادش، پاکستان، سریلانکا و مالدیو، همگی با بحران اقتصادی مواجه هستند. این کشورها نسبت به هند در برابر افزایش قیمت انرژی و مواد غذایی آسیب پذیرتر هستند و درگیری در غرب آسیا بیشتر و زودتر از هند به آنها ضربه خواهد زد. هند با کمک‌های اضطراری برای سریلانکا در سال 2022 و مالدیو در سال 2024 وارد عمل شد. حال سوال این است، آیا بنگلادش بازیگر بعدی خواهد بود؟ مشکلات اقتصادی یکی از محرک‌های تغییر رژیم و خشونت‌های متعاقب آن بود و وضعیت مالی داکا را بدتر از قبل کرد. یک بحران مالی می‌تواند به یک بحران انسانی تبدیل شود. اگر بنگلادش به دنبال کمک مالی از هند باشد، شاید به واسطه بحران جدی در غرب آسیا نتواند به خواسته خود دست یابد.»
