خبر بد و محرمانه درباره واردات خودرو /۷ وعده وزیر صمت که روی زمین ماند

 تیرماه بود که جمعی از نمایندگان مجلس به دلیل ناکارآمدی فاطمی امین خواستار استیضاح او شدند؛ 29 خرداد هیات‌رییسه مجلس پس از مدت‌ها گمانه‌زنی اعلام کرد به دلیل عدم مدیریت صحیح صنعت خودروسازی و محقق نشدن وعده‌های وزیر صمت، استیضاح سیدرضا فاطمی امین در صحن مجلس اعلام وصول می‌شود. فاطمی امین در روز رای اعتماد و بارها پس از انتخابش برای وزیری بزرگ‌ترین وزارتخانه، وعده‌های مختلفی را داد؛ مروری بر وعده‌هایش در حوزه خودرو نشان می‌دهد که فاطمی‌امین در هفت محور، به صنعت خودرو ورود و آن‌طورکه بارها تاکید کرده در یک برنامه میان‌مدت ۲ ساله و یک برنامه بلندمدت ۴ ساله قصد اصلاح رویه‌های غلط صنعت خودروسازی کشور را دارد اما حالا بعد از گذشت یکسال از سکانداری وی در وزارت صمت نه تنها هیچ اتفاقی در این حوزه صورت نگرفت، بلکه بازار آشفته‌تر از قبل شد.

وعده اول: افزایش تیراژ خودرو

اولین قول وزیر، افزایش تیراژ تولید خودرو بود؛ وی بارها در مصاحبه‌های مختلف و حتی در صحن علنی مجلس تاکید کرده تا وقتی تولید افزایش نیابد، نمی‌توان انتظار ساماندهی بازار را داشت. به گزارش رکنا فاطمی امین حالا مدام ادعا می‌کند که تولید خودرو افزایش یافته است؛ آن‌هم چه تولیدی؟ سال گذشته 170 هزار خودرو کف پارکینگ خودروسازان مانده بود، اسفند سال گذشته رییس‌جمهور طی بازدیدی که از کارخانه‌های ایران‌خودرو و سایپا داشت، اعلام کرد که باید تمام خودروهای ناقص روانه بازار شود، بر این اساس خودروسازان در تلاش برای تسهیل در ترخیص خودروهای ناقص بودند و حالا اعلام می‌کنند خودروهای ناقص روانه بازار شده است. این یعنی خودروسازان طی 6 ماه امسال نه‌تنها افزایش تولیدی نداشته‌اند بلکه کاهش تولید هم داشته‌اند چرا که تنها توانسته‌اند خودروهایی که سال گذشته باید وارد بازار می‌شد را کامل و روانه بازار کنند؛ در نتیجه اولین وعده وزیر صمت محقق نشد و آنطور که سال گذشته اعلام کرد خودروسازان باید تا پایان سال یک میلیون و 600 هزار خودرو تولید کنند، حالا گویا تنها به فکر وعده، وعید‌های مختلف بود تا زمان بخرد.

وعده دوم: کیفیت خودروها

وعده دیگر وزیر، افزایش کیفیت تولید بود؛ فاطمی امین ضمن تاکید بر برنامه‌ریزی برای بهبود کیفیت خودروها اعلام کرده که سال ۱۴۰۱، بهبود کیفیت خودروها برای مردم ملموس خواهد شد اما در بلندمدت و تا سال ۱۴۰۳، با ارتقای کیفیت دیگر تولید خودروهای یک ستاره و دو ستاره ممنوع می‌شود.این در حالی است که از سال گذشته تاکنون بارها نسبت به کیفیت خودرو انتقاد شده، تا جایی که پلیس هم بارها بر کیفیت خودرو انتقاد کرده و حسینی جانشین رییس پلیس راهور در آخرین مصاحبه خود اعلام کرده کیفیت خودرو نسبت به سال گذشته هیچ تغییری نکرده است.

وعده سوم: قرعه‌کشی خودرو برداشته می‌شود

سومین وعده‌ای که فاطمی امین بارها به آن اشاره کرد و همین وعده تبدیل به یکی از انتقادات بزرگ به وی شد، موضوع قرعه‌کشی خودرو و وعده حذف این فرآیند بود. البته گرچه قرعه‌کشی خودرو از دولت قبل برای فاطمی امین به ارث ماند، اما با توجه به اینکه وزیر بارها وعده حذف این فرآیند را داده بود، همگان انتظار فروش بدون قرعه‌کشی خودرو در سال ۱۴۰۱ را داشتند اما با ورود به سال جدید وزارت صمت اعلام کرد که به یک باره نمی‌توان قرعه‌کشی را حذف کرد، این یعنی سومین وعده فاطمی امین هم محقق نشد.

وعده چهارم: قیمت تمام شده خودرو کاهش می‌یابد

چهارمین قول وزیر، کاهش قیمت تمام‌شده خودرو بود؛ فاطمی امین البته مانند وعده‌هایی که ذکر شد، چندان مساله کاهش قیمت را در دفتر وعده‌های خود ننوشت اما چند باری موضوع کاهش ۱۵ درصدی قیمت تمام شده خودرو تا پایان سال ۱۴۰۱ و البته کاهش قیمت خودرو تا پایان سال ۱۴۰۰ و قطع ارتباط قیمت خودرو با دلار را مورد اشاره قرار داده بود، اما نه تنها قیمت خودرو کاهش نیافت بلکه طبق آخرین بخشنامه قیمتی شاهد افزایش قیمت خودروی خودروسازان هستیم و هیچ کاهش قیمتی در کار نبوده است.

وعده پنجم: ساختار مدیریتی خودروسازان اصلاح می‌شود

پنجمین قول وزیر، اصلاح ساختار مدیریتی خودروسازان بود؛ فاطمی امین که از همان ابتدا نحوه مدیریت و مشکلات ساختاری صنعت خودرو را مورد انتقاد قرار داد و وعده داده بود که به عنوان یکی از برنامه‌های اصلی، واگذاری سهام دولت در مجموعه‌های ایران‌خودرو و سایپا را دنبال خواهد کرد، اما حالا بعد از گذشت بیش از یکسال، هیچ واگذاری صورت نگرفته و آنطور که قربان‌زاده رییس سازمان خصوصی‌سازی می‌گوید وزارت صمت کوچک‌ترین اقدامی در این خصوص انجام نداده است. 

وعده ششم: واردات خودرو آزاد می‌شود

مساله بعدی که البته اوایل وزیر به دلیل مشکلات تراز ارزی کشور با آن مخالفت می‌کرد و بعد جزو برنامه‌های خود اعلام کرد، موضوع آزادسازی واردات خودرو بود؛ بنا شد واردات خودرو آزاد شود، فاطمی امین برای محقق شدن این وعده حالا ادعا کرده که قرار است واردات آزاد شود اما تنها قرار است 70 هزار خودرو وارد شود، این درحالی است که این 70 هزار خودرو نیازی از بازار کشور را رفع نمی‌کند و آنطور که طی نامه‌های محرمانه دیده شده، قرار است خودروهای تشریفاتی وارد شود که مختص ارگان‌هاست، یعنی برای عامه مردم خودرویی در نظر گرفته نشده است.

وعده هفتم: رابطه خودروساز و قطعه‌ساز را درست می‌کنیم

آخرین وعده فاطمی امین که البته چند بار هم به آن اشاره کرد رابطه نادرست خودروساز و قطعه‌ساز است؛ آن‌طورکه فاطمی امین گفته این رابطه موجب پیچیده شدن مدیریت، سخت شدن کنترل کیفیت قطعات و قیمت‌ها شده است. بنابراین وی وعده داده بود که به دنبال مجموعه‌سازی در صنعت خودرو است تا از این طریق به جای اینکه هر خودروساز با ۷۰۰ تا ۸۰۰ قطعه‌ساز کار کند، با ۷۰ تا ۱۰۰ مجموعه‌ساز کار خواهد کرد.

روزبه‌روز زیان‌ها بیشتر می‌شود

اما آن‌طور که از شواهد مشخص است، هیچ تفاوتی این صنعت با گذشته نکرده و روز به روز به زیان خودروسازان اضافه شده و طلب قطعه‌سازان بیشتر از قبل شده، یعنی آنطور که نجفی‌منش رییس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی کشور می‌گوید خودروسازان زیانی بیش از 120 هزار میلیارد تومان دارند و بدهی قطعه‌سازان به بیش از 46 هزار میلیارد تومان رسید. نکته قابل توجه آنکه فاطمی امین اگرچه وعده‌های بی‌شماری در مورد صنعت خودروسازی داده و در این گزارش فقط به محورهای اصلی آن اشاره کردیم اما وی برای تحقق این وعده‌ها، برنامه‌های ۲ ساله و ۴ساله هم ارایه کرده است؛ این یعنی وزیر برای رسیدن به خواسته‌های دلی خود و البته استفاده کامل از این سمت، فرصت اضافه خواسته و جالب‌تر اینکه مجلس هم با آن همکاری کرده است.