آینده امیدوار کننده رمزارزها

به گزارش اقتصادنیوز، بزرگترین و معتبرترین نظرسنجی اخیر نشان داد رمزارزها بیشتر از آنچه که رسانه‎‌ها و سیاست‌مداران تصور می‌کنند در بین عموم مردم شناخته شده است. این تحقیقات به صورت گسترده ۱۵۰۰۰ شرکت‌کنندهٔ بین ۱۸ الی ۶۵ سال از ۵ قاره و با ۹ زبان مختلف را مورد هدف قرارداد. شرکت‌کنندگان به ۳۲ سؤال کارشناسان در مورد اینترنت نسل سوم، آشنایی عمومی، آشنایی عمیق، حریم خصوصی و سایر مسائل بنیادی پاسخ دادند.

Consensys توسعه‌دهندهٔ کیف پول مِتامَسک و YouGov غول تحقیقات بازار و افکارسنجی، یک نظرسنجی جهانی در مورد درک وب ۳ در ۱۵ کشور از تمام قاره‌ها انجام داده است. هدف از این پرسش‌ها درک نظرات مردم در مورد اینترنتِ متمرکزِ فعلی و بررسی دیدگاه آن‌ها پس از ورشکستگی‌های اخیر "شرکت‌های رمزارزی متمرکز" عنوان شده است. این مطالعه سعی دارد دیدگاهی جامع، در سطح بین‌الملل و به تفکیک کشورهای مختلف از ادراک مردم در مورد ارزهای دیجیتال، NFT، وب ۳، بلاک‌چین و متاورس ارائه دهد.

وضعیت کلی آگاهی جهانی

"درحالی‌که آگاهی جهانی دربارهٔ رمزارزها در سطح بالایی قرار دارد، وب ۳ هنوز بسیار ناشناخته‌تر است.”

 ۹۲ درصد از پاسخ‌دهندگان اعلام کرده‌اند که رمزارز (ارز دیجیتال) را می‌شناسند و در مورد آن مطالبی شنیده یا خوانده‌اند. بااین‌حال، سطح آگاهی در بین کشورهای مختلف بسیار متفاوت است، نیجریه، آفریقای جنوبی و برزیل در این زمینه پیشرو هستند. زنان نیجریه‌ای گوی سبقت را از تمامی کشورهای حاضر در نظرسنجی ربوده‌اند، جالب است که بدانیم تمام زنان پاسخ‌دهندهٔ نیجریه‌ای رمزارزها را می‌شناختند. البته علی‌رغم آگاهی جهانی از ارزهای رمزنگاری شده، تنها ۸ درصد از پاسخ‌دهندگان خود را با مفهوم وب ۳ در سطح "بسیار آشنا" دانسته‌اند. این خود گسستِ میان برداشتِ عمومی از وب ۳ و پتانسیل آن به‌عنوان راه‌حلی برای مسائل مربوط به حریم خصوصی، هویت و مالکیت دیجیتالی را به ما نشان می‌دهد.

تمایل به مالکیت بیشتر و حفظ حریم خصوصی داده‌ها

بر اساس گزارشی که در اکوایران منتشر شده؛ “۵۰ درصد مردم معتقدند که فعالیت‌های آن‌ها در فضای اینترنت برای سکوها ارزش‌افزوده خلق می‌کند و ۶۷ درصد به تملک محتوای تولیدی خود بر بستر اینترنت تمایل دارند".

 علی‌رغم عدم آگاهی بسیاری از پاسخ‌دهندگان از اینترنت نسل سوم، بسیاری از آنها موافق و حامی مفاهیمِ اساسی این حوزه هستند. علاوه بر این، تنها ۳۸ درصد از پاسخ‌دهندگان در سطح بین‌الملل از درآمد ناشی از خدماتی که به اینترنت می‌دهند رضایت دارند. از سوی دیگر، نگرانی‌ها در مورد حفظ حریم خصوصی داده‌ها برای آنها مهم بوده است، چراکه ۸۳ درصد از پاسخ‌دهندگان، حفظ حریم خصوصی خود را در اولویت قرار می‌دهند، ۷۰ درصد معتقدند که باید در سودی که شرکت‌ها از داده‌هایشان به دست می‌آورند سهیم باشند و ۷۹ درصد خواهان کنترل بیشتری بر هویت مجازی خود هستند. این یافته‌ها گواهی بر اهمیتِ اطلاع‌رسانی عمومی به‌منظور کمک به درک مزایای وب ۳ به‌عنوان راه‌حلی برای تمام این موضوعات است.

از «کاربر» به «سازنده» : تغییر الگوهای ذهنی

"نتایج این نظرسنجی شکافی را در تمایل به اینترنت متمرکز فعلی و مزایای اینترنت نسل سوم نشان می‌دهد."

 وب ۳ امکان کنترل بیشتری بر داده‌ها و هویت مجازی افراد فراهم می‌کند و سود ناشی از محتواهای به‌اشتراک‌گذاری شده توسط تولیدکنندگان آثار را به شکل عادلانه‌تر، سریع‌تر و شفاف‌تری با آن‌ها تقسیم می‌کند. همان‌طور که اشاره شد آگاهی‌بخشی از مزایای وب ۳ باید به‌عنوان یکی از راه‌حل‌های بالقوه برای مهاجرت به نسل بعدی اینترنت موردتوجه قرار گیرد.

بسیاری از پاسخ‌دهندگان احساس می‌کنند ارزش خلق شده از فعالیت‌ها و محتوای آن‌ها به طور عادلانه‌ای جبران نمی‌شود. در حال حاضر فرصت مناسبی پیش روی همهٔ مخاطبان اینترنت قرار دارد تا بتوانند از طرز فکر "سازندگان" بهره ببرند. آن‌ها بر خلاف الگوی ذهنی "کاربران" تمایل به "مالکیت آثار"، "حفظ حریم خصوصی" و "ارزش‌گذاشتن" شرکت‌ها به خدماتشان دارند و به همین دلایل به دنیای وب ۳ کوچ می‌کنند.

اروپایی‌ها‌ شکاک‌تر هستند

"اروپایی‌ها در مقایسه با سایر جوامع نسبت به رمزارزها بی‌اعتمادتر هستند."

 یکی دیگر از نتایج قابل‌توجه هنگام مقایسهٔ رفتار جوامع مختلف، مواضع محافظه‌کارانهٔ کشورهای اروپایی است. کشورهای اروپایی نسبت به رمزارزها شک و تردید بیشتری داشتند، رفتاری که اغلب در کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی منعکس شده بود. در این کشورها، ارتباط رمزارز با مفاهیم منفی مانند کلاهبرداری، پول‌شویی و سفته‌بازی قوی‌تر بود.

در مقابل، اکثر کشورهای آسیای جنوبِ شرقی، آمریکای جنوبی و آفریقایی نگرش مشتاقانه‌تر و امیدوارانه‌تری نسبت به کریپتوکارنسی و وب ۳ نشان می‌دهند. براین‌اساس، در این کشورها، ارتباط رمزارز با مفاهیمی مانند آیندهٔ پول، مالکیت دیجیتال یا روشِ جایگزینِ زیست‌بومِ مالی سنتی قوی‌تر است. همچنین، در کشورهایی مانند آرژانتین و نیجریه که واحد پول محلی در پی تورم فشار افسارگسیخته ناپایدار است، از رمزارزها به‌عنوان پناهگاهی برای محافظت در برابر تورم و همچنین راه‌حلی برای دسترسی به بازارهای جهانی استفاده می‌شود.

روش انجام نظرسنجی

 ۳۲ سؤال بین ۲۶ آوریل و ۱۸ مِی ۲۰۳۳ (مصادف با ۶ الی ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲) در اختیار نمونهٔ نماینده از جمعیت هر کشور قرار گرفت. در مجموع، YouGov با ۱۵۱۵۸ نفر از ۱۵ کشور شامل: آرژانتین، برزیل، فرانسه، آلمان، هند، اندونزی، ژاپن، مکزیک، نیجریه، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، فیلیپین، بریتانیا، ایالات متحده و ویتنام به‌صورت آنلاین مصاحبه کرد. داده‌های جمع‌آوری‌شده بر اساس جنسیت و منطقهٔ جغرافیایی است که به‌منظور اطمینان از نمایندگی از تمام جامعه وزن گذاری شده و توسط مشاوران این شرکت تجزیه‌وتحلیل شده‌اند.

حریم خصوصی داده‌ها

"آیا مردم نگران حریم خصوصی خود هستند؟ ۸۳٪ از مردم جهان فکر می‌کنند که حفظ حریم خصوصی داده‌ها برایشان اهمیت دارد.”

کشورهایی مانند آلمان، انگلیس و فرانسه که قوانین سخت‌تری در حفاظت از داده‌ها دارند، به میزان کمتری به اهمیت حفظ حریم خصوصی داده‌ها اعتقاد داشتند. این سه کشور به ترتیب با ۵۸، ۵۷ و ۶۳ درصد به اهمیت حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها باور داشتند. درحالی‌که حفظ حریم خصوصی برای اکثر پاسخ‌دهندگان مهم بود تنها ۴۵ درصد از آنها به نحوه استفادهٔ سرویس‌های اینترنتی فعلی (رسانه‌های اجتماعی، ایمیل‌ها، بازی‌ها و غیره) از داده‌ها و اطلاعات شخصی خود اعتماد داشتند.

 در بین تمام کشورها، پاسخ‌دهندگان ژاپنی کمترین اهمیت را برای حفظ حریم خصوصی داده‌ها قائل شدند.

هویت مجازی

“۷۹ درصد مردم به کنترل بیشتر هویت مجازی خود رأی دادند.”

هویت مجازی ما تحت مالکیت و کنترل سرویس‌ها اجتماعی است که بیشترِ ما هر روزه از آنها استفاده می‌کنیم. ۷۹ درصد مردم به کنترل بیشتر هویت مجازی خود در اینترنت متمایل هستند. هنگامی که از پاسخ‌دهندگان پرسیده شد که آیا به کنترل بیشتر هویت خود در اینترنت تمایل دارند یا خیر، اکثریت غالب موافق این امر بودند. پاسخ‌دهندگان ۵۵ تا ۶۵ساله نسبت به سایر رده‎های سنی، به میزان بیشتری مایل‌اند بر هویت مجازی خود در اینترنت کنترل داشته باشند.

وضعیت دنیای وب و اینترنت فعلی

"۶۷ درصد از پاسخ‌دهندگان در سراسر جهان معتقدند که باید مالکیت آثار خود در اینترنت را در اختیار داشته باشند”.

«اقتصاد خالق» یا همان «اقتصاد خلاق» که به‌عنوان اقتصاد سازندگان نیز شناخته می‌شود در حال حاضر بازاری روبه‌رشد و به حجم برآوردشدهٔ ۲۵۰ میلیارد دلار است. اقتصاد خلاق که تفاوت‌های عمده‌ای با اقتصاد سنتی دارد از جایگاه مهمی در اقتصاد کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه برخوردار است. با گسترش خدمات و نرم‌افزارهای وب ۳ بسیاری از مردم پیش‌بینی می‌کنند که این بخش همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. در حال حاضر، تنها ۳۸ درصد از پاسخ‌دهندگان در سطح جهان معتقدند که به‌اندازه کافی برای ارزش و خلاقیتی که به اینترنت اضافه می‌کنند، از آن منتفع می‌شوند. ۶۷ درصد از پاسخ‌دهندگان در نیجریه به میزان بالایی معتقدند که برای اینترنت ارزش‌افزوده خلق می‌کنند، درحالی‌که تنها ۵ درصد از پاسخ‌دهندگان در ژاپن به این موضوع اشاره کرده‌اند.

 بر اساس تحقیقات گلدمن ساکس، منتشر شده به تاریخ ۱۹ آوریل ۲۰۲۳ انتظار می‌رود در طی ۵ سال آینده با احتساب نرخ رشد مرکب سالانه به میزان ۱۰ تا ۲۰ درصد، ۵۰ میلیون نفر تولیدکنندهٔ محتوا پا به عرصهٔ حضور بگذارند.

آگاهی از رمزارزها

"۹۲ درصد از پاسخ‌دهندگان در سراسر جهان رمزارزها را می‌شناسند.”

 اگرچه رمزارزها به‌صورت مداوم در رسانه‌ها و فضای عمومی دیده می‌شوند؛ اما آیا مردم واقعاً به سطح شناختی مناسبی از آنها رسیده‌اند؟ به‌طورکلی سطح آگاهی از ارزهای رمز پایه بالاست. ۹۲ درصد از پاسخ‌دهندگان در سراسر جهان دربارهٔ ارزهای دیجیتال شنیده‌اند. همچنین ۵۰ درصد از پاسخ‌دهندگان اظهار کرده‌اند که علاوه بر اینکه در مورد آنها مطالبی شنیده یا خوانده‌اند از ماهیتشان آگاهی دارند. نسبت کسانی که صرفاً رمزارزها را می‌شناختند به کسانی که از ماهیت رمزارزها آگاهی داشتند در نیجریه ۷۸% - کره جنوبی ۶۳% - آفریقای جنوبی ۶۱% - برزیل ۵۹% و هند ۵۶% بوده است. اندونزی و ژاپن پایین‌ترین میزان شناخت ماهوی از رمزارزها را داشتند و از هر ۳ نفر فقط ۱ نفر واقعاً می‌دانستند که با چه چیزی روبرو هستند.

 مردان ۲۵ تا ۳۴ساله درک بهتری از ارز دیجیتال داشتند درحالی‌که زنان و پاسخ‌دهندگان مسن‌تر تمایل کمتری به کسب دانش در این حوزه دارند.

مفاهیم مرتبط با رمزارز

“بیشترین ارتباط مفهومی رمزارزها با مفهوم «پول آینده» بود.”

 چه مفاهیمی با ارزهای دیجیتال مرتبط هستند؟ رمزارزها بیشتر به‌عنوان «پول آینده» و «جایگزینی برای زیست‌بوم مالی سنتی» شناخته می‌شوند. تنها ۸ درصد از پاسخ‌دهندگان رمزارزها را مصداق «جرم و پول‌شویی» می‌دانند. کشورهای اروپایی به‌ویژه فرانسه و آلمان رمزارزها را به جنبه‌های منفی مانند دارایی پرریسک بر حسب شانس (قمار مانند)، کلاهبرداری و یا فیشینگ مرتبط می‌دانند. ۳۱درصد «آینده مالکیت مجازی» را انتخاب کرده درحالی‌که تنها ۱ درصد از پاسخ‌دهندگان «هنر» و رمزارزها را با یکدیگر مرتبط دانستند.

آگاهی از NFT

“۷۶ درصد از انگلستانی‌ها تابه‌حال صاحب NFT نبوده‌اند”.

 در مقابلِ انگلستان، ویتنام توانست در رتبه‌های بالاتر قرار بگیرد. ۲۴ درصد از پاسخ‌دهندگان ویتنامی صاحب NFT هستند. باتوجه‌به بررسی‌ها ایالات متحده، هند، آفریقای جنوبی و به‌ویژه نیجریه کشورهایی هستند که بیشتر از سایرین با NFTها آشنا هستند. در مقابل، کشورهای آمریکای جنوبی، اروپایی به همراه ژاپن بیشترین درصد جمعیت ناآگاه را ندارند.

 ۵۶ درصد از آرژانتینی‌ها نسبت به نگهداری رمزارزها اشتیاق داشتند، چراکه پزو ارز ملی آن‌ها در چند سال اخیر بی‌ثبات بوده و بیش از حد ناپایدار نشان داده است. این کشور صاحب بالاترین میزان متوسط تورم جهانی به میزان متوسط تورم سالانه است.

آگاهی از وب ۳

 “تنها ۲۴ درصد از پاسخ‌دهندگان از مفهوم وب ۳ آگاه هستند.”

 اکثر پاسخ‌دهندگان با مفاهیم وب ۳ که در نظرسنجی پرسیده شده بود آشنا بودند. بااین‌حال این حوزه نسبت به سایر حوزه‌ها کمتر شناخته شده بود. محبوب‌ترین مفاهیم متاورس با ۳۶٪ و NFT با ۳۴٪ هستند، درحالی‌که مفهوم وب ۳ با ۲۴٪ نیاز به معرفی بیشتر خود برای عموم مردم دارد. در این نظرسنجی مشخص شد نیمی از پاسخ‌دهندگان در ایالات متحده، هند و نیجریه از مفهوم وب ۳ آگاه‌اند که در واقع سطح بالایی محسوب می‌گردد.

تأثیر اخبار اخیر

“پاسخ‌دهندگان در آلمان، ویتنام، هند و آفریقای جنوبی اعلام کردند که ورشکستگی شرکت‌های متمرکز رمزارزی هیچ تأثیری بر اعتماد آنها به اکوسیستم غیرمتمرکز نداشته است”.

 سال ۲۰۲۲ سالی بود که تعدادی از شرکت‌های ارز دیجیتال اعلام ورشکستگی کردند. در این نظرسنجی سعی کردیم تا دریابیم: اولاً آیا مردم متوجه این اخبار شدند؟ و ثانیاً آیا این موضوع تأثیری بر اعتماد آن‌ها داشته است یا خیر؟

 دو سوم از پاسخ‌دهندگان از اخبار ورشکستگی‌های اخیر شرکت‌های ارز دیجیتال مطلع شده بودند. این رشته از ورشکستگی‌ها بر اعتماد کلی پاسخ‌دهندگان به بلاک‌چین، رمزارز و وب ۳ تأثیرگذار بود. بیشترین تأثیر در کره جنوبی و نیجریه به ترتیب با ۹۴ و ۸۹ مشاهده شده است. پاسخ‌دهندگان در آلمان، ویتنام، هند و آفریقای جنوبی اعلام کردند که این ورشکستگی‌ها تأثیری بر اعتماد آنها به اکوسیستم نداشته است.

 ژاپن باز هم دور از انتظار ظاهر شد. تنها ۱ نفر از هر ۵ پاسخ‌دهنده در ژاپن دربارهٔ ورشکستگی‌های اخیر شرکت‌های متمرکز رمزارزی اطلاع داشت.

تهدیدها و فرصت‌ها

 با تعمیم داده‌ها به سراسر کشورهای دنیا به نظر می‌رسد مردم کشورهای فقیر به سبب نیاز روانی به یافتن یک طناب نجات در دریای مواج ناملایمات اقتصادی، بیشتر از کشورهای توسعه‌یافته به دنبال یافتن روشی برای کسب درآمد بالاتر باشند. این شانس بیشتری برای درگیرشدن آن‌ها با انتظارات نا به جا و دیدگاه‌های غیرواقعی نسبت به رمزارزها به وجود می‌آورد. از همین روست که می‌بینیم کشورهای کمتر توسعه‌یافته و جهان‌سومی غالباً هدف تبلیغاتی پروژه‌های کلاهبرداری یا پانزی قرار می‌گیرند. همچنین این کشورها می‌توانند با مسیر دادن به اشتیاق مردم خود موجب نوآوری و خلاقیت در این زمینه شوند.

 از منظر روان‌شناختی هنوز هم به‌طورقطع نمی‌توان عنوان کرد که آیا عدم بهره‌مندی از شرایط رفاهی مناسب می‌تواند دلیلی بر بروز خلاقیت بیشتر باشد یا خیر؟ چرا که عده‌ای دردسترس‌بودن شرایط آموزشی مناسب از سنین کودکی را علتی بر بروز خلاقیت می‌دانند. اما چیزی که واضح است جنب‌وجوش و علاقهٔ بیشتر کشورهای فقیرتر است همان‌هایی که بیشترین آسیب را از ساختارهای ناکارآمد متمرکز دیده‌اند. این علاقه می‌تواند منجر به خلاقیت شود.

یکی دیگر از فرصت‌های پیشِ رو که متأسفانه به دلیل فیلترینگ برای کشور عزیزمان ایران در حال ازدست‌رفتن است، استفاده از ظرفیت‌های شبکه‌های اجتماعی برای حمایت از تولیدکنندگان آثار مجازی و توسعهٔ اقتصاد خلاق است. سال‌هاست از مزایای اقتصاد خلاق نسبت به اقتصاد سنتی گفته شده است؛ اما چیزی که رخ‌داده بی‌اعتنایی به ده‌ها ردهٔ شغلی با توان ارزآوری خرد اما گسترده بوده است. تقریباً تمامی شبکه‌های اجتماعی اصلی در حال حاضر مسدود هستند، موضوعی که به نظر می‌رسد با رشد شبکه‌های اجتماعی بلاک‌چینی بر بستر وب ۳ در آیندهٔ نزدیک تقریباً غیرممکن باشد.