بهبود وضعیت اشتغال در ایران/ جزئیات پرونده بیکاری 1402

در این گزارش قصد داریم به بررسی دقیق‌تر ابعاد مختلف بازار نیروی کار در سال ۱۴۰۲ بپردازیم و روند تغییرات شاخص‌های عمده بازار کار را در یک دهه اخیر مورد ارزیابی قرار دهیم.

نرخ بیکاری ۱۴۰۲ در نقطه ۸.۱ درصد ایستاد

بازار کار در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال‌های پیشین خود روندی مناسب را طی کرد. بر اساس برآوردهای اکوایران از شاخص‌های عمده بازار کار در این سال، نرخ مشارکت به ۴۱.۳ درصد رسیده است. به بیان دیگر ۴۱.۳ درصد از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور در تلاش برای یافتن شغل هستند که یا به نتیجه رسیده و شاغل شده‌اند یا اینکه هنوز شغل مدنظر خود را پیدا نکرده و بیکارند.

از سوی دیگر ۵۸.۷ درصد از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور از یافتن شغل ناامید شده‌اند و در جمعیت غیرفعال قرار گرفته‌اند.

همانطور که گفته شد جمعیت فعال از افرادی تشکیل شده که به دنبال کار هستند حال ممکن است در این جمعیت برخی شاغل و برخی بیکار باشند. در نتیجه می‌توان گفت جمعیت فعال از دو دسته جمعیت شاغل و بیکار تشکیل شده است.

نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال، نرخ بیکاری را ساخته و نسبت جمعیت شاغل به جمعیت فعال نرخ اشتغال در کشور را می‌سازد.

برآورد اکوایران از نرخ بیکاری در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد این شاخص در سطح ۸.۱ درصد ایستاده است. به بیان ساده‌تر، ۸.۱ درصد از جمعیت ۱۵ سال به بالا که در این سال در جستجوی کار بوده‌اند، نتوانستند شغل مدنظر خود را بیابند.

در سمت دیگر نرخ اشتغال قرار دارد. برآورهای اکوایران نشان می‌دهد این نرخ در سال ۱۴۰۲ معادل ۹۱.۹ درصد بود. به عبارت دیگر، ۹۱.۹ درصد از جمعیت ۱۵ سال به بالا که در این سال به دنبال کار بودند توانستند شاغل شوند.

روند مثبت بازار کار در سال ۱۴۰۲

بررسی روند بازار کار در یک دهه اخیر نشان می‌دهد نرخ مشارکت طی این دهه روند صعودی مناسبی را طی کرده است. اگر شوک کرونا که در سال ۹۸ به وقوع پیوست را نادیده بگیریم به طور کلی بازار کار ایران در جهت بهبود حرکت کرده است. به بیان دیگر، با افزایش نرخ مشارکت در این دهه، تعداد بیشتری از جمعیت بالای ۱۵ سال به سمت بازار کار حرکت کرده‌اند و به دنبال یافتن شغل بوده‌اند.

برای تحلیل درست بازار کار در این مدت بهتر است در کنار نرخ مشارکت، نرخ بیکاری نیز مورد ارزیابی قرار گیرد. روند نرخ بیکاری در ۱۰ سال گذشته حاکی از آن است که این نرخ در سال ۱۴۰۲ به کمترین سطح خود در سال ۱۴۰۲ رسیده است. همچنین از سال ۹۵ تا سال ۱۴۰۲ روند این نرخ همواره نزولی بوده است.

کاهش نرخ بیکاری و افزایش نرخ مشارکت به خوبی نشان می‌دهد وضعیت بازار کار کشور در سال ۱۴۰۲ مناسب‌تر از پیش شده و بازار کار در جهت مطلوب حرکت کرده است.