فراز و فرود 100 روز اول ریاست جمهوری ترامپ/ آمریکا در آستانه استبداد؟
به گزارش اقتصادنیوز، اکونومیست در گزارشی به بررسی عملکرد دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در 100 روز نخست دور دوم ریاست‌جمهوری پرداخته و نوشته است: در این مدت ایالات متحده شاهد یکی از پرشتاب‌ترین و شاید رادیکال‌ترین تحولات در تاریخ معاصر خود بوده است؛ تحولی که از نظر برخی تحلیل‌گران، حتی با اصلاحات بنیادین دوران فرانکلین روزولت مقایسه‌پذیر است. این دوره، بحث‌ها درباره ماهیت حکومت آمریکا را به پایان رسانده و پروژه انقلابی ترامپ برای بازسازی اقتصاد، بوروکراسی، فرهنگ، سیاست خارجی و حتی هویت ملی آمریکا را به صحنه آورده است.
محبوبیت بالا و مخالفت اندک در جبهه جمهوری‌خواهان
ترامپ با محبوبیت ۹۰ درصدی در بین جمهوری‌خواهان، توانسته بدون مقاومت جدی از سوی هم‌حزبی‌هایش پیشروی کند. او تقریباً به تمامی نهادهای سنتی و نخبگان نزدیک به دموکرات‌ها – از رسانه‌ها و دانشگاه‌ها تا دستگاه قضایی – حمله برده و فضای سیاسی را دگرگون کرده است.
رویکرد اصلی این انقلاب بر نظریه‌ای از قدرت اجرایی نامحدود استوار است؛ اگر رئیس‌جمهور کاری انجام دهد، پس قانونی است. این دیدگاه در قالب فرمان‌های اجرایی اجرا می‌شود، گاه با نادیده‌گرفتن یا حتی زیرپاگذاشتن احکام دادگاه‌ها. نتیجه آن، تضعیف نهادهایی بوده که به طور سنتی سنگ‌بنای دموکراسی آمریکایی به‌شمار می‌رفتند؛ از نهادهای مستقل و باور به میهن‌پرستی منتقدان گرفته تا جایگاه دلار در اقتصاد جهانی.
خطر اقتدارگرایی و الگوی مجارستان
برخی روشنفکران حامی ترامپ، الگوی اقتدارگرایانه ویکتور اوربان در مجارستان را تحسین می‌کنند؛ جایی که دولت کنترل رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و دادگاه‌ها را در دست دارد. اختیارات اضطراری گسترده‌ای که کنگره در اختیار رئیس‌جمهور گذاشته، در دست ترامپ به ابزاری برای دورزدن محدودیت‌ها تبدیل شده است. علاقه او به کنترل رسانه‌ها، استفاده سیاسی از وزارت دادگستری و نادیده‌گرفتن احکام قضایی، همگی زنگ خطرهایی برای نهادهای دموکراتیک به‌شمار می‌روند.
با این حال، افراط‌گرایی ۱۰۰ روز نخست ممکن است نیروی مقاومتی جدیدی را فعال کند. نخستین سنگر، بازارها هستند. سرمایه‌گذاران که در ابتدا از انتخاب ترامپ استقبال کردند، حالا نسبت به کسری بودجه، تعرفه‌ها و آسیب به دلار نگران‌اند. واکنش بازار در هفته‌های اخیر، ترامپ را به عقب‌نشینی‌هایی نظیر لغو برخی تعرفه‌ها و تجدیدنظر درباره اخراج رئیس فدرال رزرو واداشته است.
افکار عمومی و احتمال ریزش پایگاه رای
محبوبیت ترامپ با وجود موفقیت‌هایی نظیر کنترل مهاجرت غیرقانونی، با سرعتی بیشتر از دیگر روسای جمهور کاهش یافته است. براساس نظرسنجی‌ها، حمایت او در ایالت‌های کلیدی کمتر از ۵۰ درصد است. بسیاری از مردم از آشفتگی سیاست‌های تجاری، تورم و بی‌ثباتی اقتصادی نگران هستند. آن‌ها ممکن است در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، پاسخ روشنی به این وضعیت بدهند.
کنگره، به‌ویژه اگر دموکرات‌ها مجلس نمایندگان را بازپس گیرند، می‌تواند سد راه ترامپ شود. در سنا نیز اکثریت شکننده جمهوری‌خواهان ممکن است مانع تصمیمات بزرگ‌تر شود. در کنار آن، دادگاه‌ها به‌عنوان آخرین سنگر مقاومت باقی مانده‌اند. در مواردی، حتی قضات محافظه‌کار نیز علیه اقدامات اجرایی افراطی رأی داده‌اند.
حتی در خوش‌بینانه‌ترین سناریو، انقلاب ترامپ به نهادها، اتحادها و اخلاق سیاسی آمریکا آسیب‌هایی جدی وارد کرده است. اگر او با مقاومت روبرو شود، احتمالاً با شدت بیشتری به نهادها حمله خواهد کرد؛ از جمله استفاده از وزارت دادگستری برای برخورد با مخالفان یا تنش‌آفرینی در سیاست خارجی.
اکنون تنها ۱۳۶۱ روز تا پایان دوره دوم ترامپ باقی مانده و آمریکا وارد فصلی از سیاست شده که بازگشت به وضعیت پیش از آن، به‌سادگی ممکن نخواهد بود.
