سردمداران دنیای جدید؛ نابغه‌ها چگونه بر هوش مصنوعی اثر می‌گذارند؟

به گزارش اقتصادنیوز، مجله تایم دوباره یک فهرست 100نفره جذاب منتشر کرد. این نشریه در ادامه پروژه معرفی افراد تاثیرگذار خود در بخش‌های مختلف، 100 چهره تاثیرگذار در هوش مصنوعی را معرفی کرد و نشان داد دنیای AI با چه تفکرات و استراتژی‌هایی در حال طی مسیر پرچالش خود است. این فهرست از چهار بخش تشکیل شده که رهبران، متفکران، مبتکران و نقش‌آفرینان را دربر می‌گیرد. جالب‌ترین نکته درباره فهرست 100نفره افراد تاثیرگذار در هوش مصنوعی جهان طی سال 2024 این است که 91 نفر از این افراد، در فهرست 2023 هیچ جایگاهی نداشته‌اند و این موضوع نشان می‌دهد سرعت پیشرفت هوش مصنوعی در یک سال اخیر، فراتر از حد انتظار بوده است. این 100 نفر، از شرکت‌ها و مناطق مختلفی برخاسته‌اند که دیدگاه‌هایی گاه متفاوت با یکدیگر دارند. یکی از این افراد، فرانچسکا مانی 15ساله است که در سراسر ایالات‌متحده آمریکا سفر می‌کند و به حمایت از قربانیان دیپ‌فیک می‌پردازد. البته همه افرادی که در این فهرست حضور دارند، جوان نیستند. حضور اندرو یائو 77ساله نیز در این فهرست قابل‌توجه است. او یکی از برجسته‌ترین دانشمندان کامپیوتر چین است که تاثیر بسیاری بر توسعه و پیشرفت هوش مصنوعی در این کشور داشته است. فهرست 100نفره افراد برجسته در حوزه هوش مصنوعی تایم در سال 2024 یک تفاوت اساسی دیگر نیز با فهرست منتشرشده در سال 2023 دارد.

دو ماه پس از معرفی چهره‌های تاثیرگذار 2023، هیات مدیره OpenAI تصمیم گرفت سم آلتمن، مدیرعامل این شرکت را برکنار کند. این رخداد، دنیای هوش مصنوعی را با یک شوک بزرگ روبه‌رو کرد. از آن زمان، چندین مدیر ارشد اوپن ای‌آی این شرکت را ترک کرده‌اند و پس‌ازاین تغییر و تحولات، نگرانی‌هایی در مورد سرعت توسعه هوش مصنوعی در میان متخصصان این حوزه ایجاد شده است. البته اوپن ای‌آی قول داده با ارزیابی دوباره رویکردهای شرکت، موارد امنیتی را مورد بازنگری جدی قرار دهد. فهرست سال 2024 افراد تاثیرگذار هوش مصنوعی، نمونه‌هایی مشخص از امکانات این حوزه را در دنیای واقعی، پیش روی مخاطبان می‌گذارد. مبتکرانی ازجمله زک دیوی آرون در شرکت‌های AEYE Health و Figure's Brett Adcock توانمندی‌های دنیای واقعی هوش مصنوعی را برای بهبود زندگی و کار افراد نشان می‌دهند. این در شرایطی است که بسیاری از کسب‌وکارها، صنایع و فعالان اقتصادی با شرکت‌های پیشرو در هوش مصنوعی همکاری می‌کنند تا الگو‌ها و فرصت‌های تجاری جدید را شناسایی کنند. این فعالیت‌ها در معرفی فهرست 100 چهره تاثیرگذار هوش مصنوعی در سال 2025 تاثیر بسیار زیادی خواهد داشت و شرایط آینده AI در سراسر جهان را مشخص خواهد کرد. «هفته‌نامه تجارت فردا» در این مطلب با ترجمه فهرست معرفی‌شده از سوی مجله تایم، بخش‌های مهم این فهرست را با مخاطبان خود در میان گذاشته است.

رهبران؛ نویدبخش آینده جذاب در AI

به گزارش تجارت فردا، در صدر فهرست رهبران تاثیرگذار هوش مصنوعی، نام سوندار پیچای، مدیرعامل گوگل و الفابت به چشم می‌خورد. در کنار پیچای، 14 متخصص دیگر هم حضور دارند که عنوان رهبران ماندگار هوش مصنوعی در سال 2024 را به خود اختصاص داده‌اند. بااین‌حال، نشریه تایم به سوندار پیچای عنوان «رهبر رهبران» را ارائه کرده که در نوع خود قابل‌توجه است. اصلی‌ترین دلیل تایم برای ارائه این لقب به پیچای، دشوار بودن تصور زندگی مدرن بدون گوگل بوده است. بخش جست‌وجوی گوگل اکنون سالانه صدها میلیارد دلار درآمد دارد و از دو دهه پیش، به سمت تحقیقات هوش مصنوعی رفته است. این حرکت درست از سال 2004 و زمانی که سوندار پیچای وارد شرکت گوگل شد آغاز شده و تاکنون نیز ادامه داشته است.

سوندار پیچای در سال 2015 به‌عنوان بالاترین مسئول شرکت گوگل منصوب شد و تلاش کرد موانعی را که بر سر راه این شرکت برای بهترین ماندن وجود دارد کنار بزند. او تاکید دارد که گوگل، اولین شرکتی نبود که یک موتور جست‌وجو ایجاد کرد، اما اولین شرکتی بود که توانست یک موتور جست‌وجو را به‌عنوان اصلی‌ترین موتور جست‌وجوی بازار تثبیت کند. این اتفاق در حوزه مرورگرها نیز رخ داد. همچنین در حوزه ایمیل، نقشه‌ها و دیگر خدماتی که گوگل ارائه می‌دهد، این شرکت هیچ‌گاه اولین نبوده، اما اکنون به بهترین شرکت تبدیل شده است. بخش زیادی از این دستاوردها، از تفکرات جذاب سوندار پیچای ناشی می‌شود. او تاکید دارد مهم نیست گوگل اولین باشد یا خیر؛ بلکه مهم این است که نسخه ارائه‌شده از سوی گوگل، بهترین نسخه باشد. بااین‌حال، وزارت دادگستری ایالات‌متحده چنین نظری ندارد. این وزارتخانه تلاش می‌کند انحصار گوگل در بازار خدمات ارائه‌شده را از میان بردارد. اما گوگل و سوندار پیچای، برای این تفکر وزارت دادگستری نیز برنامه مشخصی دارند. گوگل با رهبری سوندار برای از میان برداشتن این خطر بزرگ ایجادشده کسب‌وکار خود، به معرفی ابزارهای هوش مصنوعی مولد در محصولاتی پرداخته که میلیاردها کاربر را به خود جذب کرده‌اند. او تاکید می‌کند گوگل از سال 2016 و زمانی که اوپن ای‌آی سازنده چت جی‌پی‌تی در مراحل ابتدایی خود قرار داشت، بر هوش مصنوعی تمرکز کرده و به دستاوردهای جذابی نیز دست یافته بود. به اعتقاد او، هر چند چت جی‌پی‌تی نخستین نسخه است، اما قرار نیست بهترین نسخه باشد و گوگل شگفتی‌های زیادی در این زمینه دارد تا جهان را تحت تاثیر قرار دهد.

ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت نیز در فهرست رهبران تاثیرگذار هوش مصنوعی مجله تایم، جایگاه ویژه‌ای به خود اختصاص داده است. علاقه‌مندان مایکروسافت یک چهره ماندگار از نادلا که در سال 1993 به‌عنوان مدیر بازاریابی این شرکت فعالیت داشت در ذهن دارند. او درحالی‌که یک عینک به سبک دهه 70 بر چشم داشت، در حال معرفی یک فناوری نرم‌افزاری قدرتمند بود که می‌توانست دنیا را تحت تاثیر قرار دهد: مایکروسافت اکسل. بیش از سه دهه پس‌ از این اتفاق و زمانی که ساتیا نادلا به‌عنوان یکی از رهبران غول‌های فناوری جهان شناخته می‌شود، او جهان را به سمت یک اتفاق بسیار بزرگ‌تر هدایت می‌کند: هوش عمومی مصنوعی یا همان AGI که می‌تواند با موفقیت، هر کار فکری را که یک انسان قادر به انجام آن است اجرا کند. او از جهاتی، موفق‌تر از سوندار پیچای، مدیرعامل گوگل نیز بوده است.

ساتیا نادلا در سال 2019 تصمیم گرفت مایکروسافت را به یکی از سرمایه‌گذاران آزمایشگاه هوش مصنوعی اوپن ای‌آی تبدیل کند که البته سود خوبی نیز از آن برداشت کرد. مایکروسافت در 13 میلیارد دلاری که اوپن ای‌آی به دست آورد، سهیم بود و از سوی دیگر، اوپن ای‌آی نیز برای ساخت هوش عمومی مصنوعی، به کمک مایکروسافت نیاز داشت، زیرا این شرکت در فناوری رایانش ابری، مهارت‌های بسیاری داشت. درواقع، رایانش ابری بازویی است که برای ایجاد هوش مصنوعی ضروری تلقی می‌شود. جسارت نادلا او را به یکی از بهترین رهبران حوزه هوش مصنوعی در جهان تبدیل کرده است. زمانی که هیات‌مدیره اوپن ای‌آی برای مدت کوتاهی سم آلتمن را اخراج کرد، نادلا به همه کارمندان این شرکت پیشنهاد داد در شرکت خود باقی بمانند. درواقع، هوشمندی نادلا تهدید بزرگ اخراج آلتمن را خنثی کرد و شرایطی فراهم آورد تا آلتمن دوباره به شرکت خود بازگردد. اما پس‌ از این اتفاق، ساتیا نادلا یک تصمیم بزرگ گرفت. او همه تخم‌مرغ‌هایش را از سبد اوپن ای‌آی خارج کرد و با یک سرمایه‌گذاری 16 میلیون‌دلاری در هوش مصنوعی فرانسوی Mistral، اتکای مایکروسافت به اوپن ای‌آی را کاهش داد. او پس‌ از این اتفاق، تیمی از محققان برجسته هوش مصنوعی در جهان را به‌صورت موازی در مایکروسافت فعال کرد تا بتواند موارد مرتبط با پیشرفت‌های هوش مصنوعی را با سرعت بیشتری پیش ببرد.

ساشا لوچونی، دانشمند تحقیقاتی یادگیری ماشین در Hugging Face نیز سومین فرد تاثیرگذاری است که نامش در میان رهبران برتر هوش مصنوعی مجله تایم قرار دارد. او از پنج سال پیش تحقیقات خود را در مورد روش‌هایی که هوش مصنوعی می‌تواند به مقابله با تغییرات آب‌وهوایی کمک کند آغاز کرده و به یک سوال اساسی رسیده است: هوش مصنوعی چه تاثیری بر تشدید تغییرات آب‌وهوایی دارد؟ لوچونی می‌گوید: «هر بار که از هوش مصنوعی برای تولید تصویر استفاده می‌کنید، نمی‌دانید چقدر انرژی مصرف می‌کند.» او اعتقاد دارد صنعت فناوری اطلاعات که در هوش مصنوعی تاثیرگذار است، درباره تاثیر فعالیت‌ها و اقدامات انجام‌شده مبتنی بر هوش مصنوعی در تولید کربن هیچ صحبتی نکرده و برای به صفر رسیدن ردپای کربن در این حوزه، هیچ فناوری جدیدی ارائه نکرده است. این واقعیت عریان، ساشا لوچونی را برانگیخت تا هزینه‌های زیست‌محیطی هوش مصنوعی را  بررسی کند. او در سال 2020 به ایجاد ابزاری برای توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی کمک کرد که سبب می‌شد ردپای کربن را پس از اجرای یک کد اجرایی در برنامه‌های حوزه AI کمتر کند. این ابزار از سال 2020 تاکنون بیش از یک میلیون بار دانلود شده است. دو سال بعد او نتایج یکی از نخستین مطالعات را برای محاسبه کربن تولیدشده از طریق یک برنامه هوش مصنوعی منتشر کرد که موجب شگفتی شد.

بر اساس مطالعات او، BLOOM که در آن زمان بزرگ‌ترین الگوی هوش مصنوعی چندزبانه جهان به شمار می‌رفت، در طول چرخه عمر خود بیش از 50 تن دی‌اکسید کربن تولید کرده که معادل 80 بار پرواز از لندن به نیویورک و بازگشت است! او اکنون در حال توسعه نخستین «رده‌بندی میزان مصرف انرژی برای هوش مصنوعی» است که نتایج آن در اواخر سال جاری میلادی منتشر خواهد شد و به مهندسان و استارت‌آپ‌ها کمک می‌کند تاثیر آب‌وهوایی الگوهای مختلف هوش مصنوعی را با یکدیگر مقایسه کنند. لوچونی اعتقاد دارد هدف مطالعات او، جلوگیری از استفاده هوش مصنوعی نیست، بلکه کمک به افراد برای انتخاب ابزار مناسب و سازگار با محیط زیست در فعالیت‌های خود است.

مبتکران، تلاش برای تحول در هوش مصنوعی

نشریه تایم در بخش مبتکران فهرست 100 چهره تاثیرگذار هوش مصنوعی طی سال 2024، لقب «مبتکر مبتکران» را به لیزا سو، مدیرعامل AMD داد. او در همه 10 سالی که مسئولیت رهبری ساخت سخت‌افزار مورد نیاز برای اجرای فعالیت‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را بر عهده داشته، یکی از اساسی‌ترین تحولات این بخش را در سیلیکون‌ولی هدایت کرده و سبب شده AI به پیشرفتی فراتر از آنچه انتظار می‌رفت، دست یابد. زمانی که او در سال 2014 مسئولیت مدیریت اجرایی شرکت AMD را بر عهده گرفت، قیمت هر سهم این شرکت در بازارهای مالی، نزدیک به سه دلار بود. سو با گرایش به ساخت واحدهای پردازش مرکزی (CPU) برای لپ‌تاپ‌ها و رایانه‌های شخصی، و همچنین پردازنده‌های گرافیکی مورد استفاده در کنسول‌های بازی و رایانه‌های شخصی، AMD را به جایگاه پایدارتری رساند و همکاری‌های استراتژیک با شرکت‌هایی ازجمله سونی و مایکروسافت را توسعه داد. این پیشرفت به جایی رسید که AMD توانست 49 میلیارد دلار هزینه کند و با خریداری Xilinx، نام خود را در خرید بزرگ‌ترین معامله نیمه‌هادی جهان به ثبت برساند. اقدام بعدی AMD با رهبری لیزا سو نیز خرید شرکت Pensando به قیمت 9/1 میلیارد دلار بود که در حوزه مرکز داده فعال است و پیوستن آن به AMD، توانمندی این شرکت را دوچندان می‌کند. پس‌ازاین دو اتفاق، AMD نام خود را به‌عنوان یکی از شرکت‌های تاثیرگذار در توسعه هوش مصنوعی بر سر زبان‌ها انداخت. نسل فعلی تراشه‌های هوش مصنوعی AMD که با نام MI300 شناخته می‌شود و در دسامبر 2023 عرضه شد، سریع‌ترین محصول این شرکت به شمار می‌رود که تابه‌حال به فروش رسیده و در کمتر از سه ماه، مجموع فروش یک میلیارد دلاری را پشت سر گذاشته است.

این تراشه، از سری رقیب سازنده چیپ‌های هوش مصنوعی انویدیا H100 است و سو آن را «پیشرفته‌ترین شتاب‌دهنده هوش مصنوعی در صنعت» می‌نامد. در ماه ژوئن 2024 نیز AMD اعلام کرد مجموعه جدیدی از تراشه‌ها ازجمله پردازنده‌های سری Ryzen AI 300، شتاب‌دهنده Instinct MI X 325 و سری واحد پردازش گرافیکی MI350 را برای محاسبات هوش مصنوعی عرضه خواهد کرد. هیجان AMD برای عرضه کردن تراشه‌های قدرتمند برای توسعه صنعت هوش مصنوعی در جهان، برخی کارشناسان و تحلیلگران را ناچار کرده نگرانی‌هایی را درباره نفوذ بیش‌ازحد این فناوری مطرح کنند. اما لیزا سو اعتقاد دارد، «هر 10 سال یا بیشتر، شاهد یک اوج‌گیری بزرگ در فناوری هستیم؛ آغاز فعالیت اینترنت، آغاز فعالیت رایانه‌های شخصی، آغاز فعالیت‌های تلفن‌های همراه و آغاز فناوری ابری ازجمله این اوج‌گیری‌ها به شمار می‌روند؛ اکنون نیز تولید تراشه‌های سخت‌افزاری، یکی از اوج‌گیری‌هایی است که به توسعه فناوری به‌ویژه در حوزه هوش مصنوعی کمک می‌کند. البته من فکر می‌کنم اوج‌گیری هوش مصنوعی از همه این اوج‌گیری‌ها بزرگ‌تر است؛ چرا که این فناوری به‌صورت واقعی می‌تواند روی زندگی روزمره، بهره‌وری، کسب‌وکار، و درنهایت، تحقیقات ما تاثیر بگذارد؛ نکته مهم‌تر اینکه، ما هنوز در ابتدای چرخه هستیم و به نقطه اوج نرسیده‌ایم».

بر پایه نظریه‌ای که لیزا سو دارد، AMD همچنان به گسترش فعالیت‌های خود در توسعه هوش مصنوعی از طریق خرید ادامه می‌دهد. این شرکت در ماه آگوست اعلام کرد ZT Systems سازنده تجهیزات مرکز داده رایانش ابری و هوش مصنوعی را به قیمت نزدیک به پنج میلیارد دلار خریداری می‌کند. این اتفاق، باعث افزایش رقابت AMD با انویدیا شده که در چند سال گذشته خدمات مرکز داده خود را تقویت کرده است. در ماه جولای، AMD اعلام کرد برای خرید Silo AI بزرگ‌ترین آزمایشگاه هوش مصنوعی اروپا برنامه ویژه‌ای دارد و حاضر است 665 میلیون دلار برای آن پرداخت کند. مدیرعامل AMD در این باره نیز گفته است که «ما به معنای واقعی به هوش مصنوعی در هر جنبه‌ای اعتقاد داریم؛ بنابراین، هوش مصنوعی در کل سبد محصولات ما حضور خواهد داشت». این تلاش‌های لیزا سو سبب شده سهم سه‌دلاری AMD اکنون به 130 دلار برسد و ارزش بازار این شرکت را به 230 میلیارد دلار برساند. این شرکت درآمد سه‌ماه دوم سال 2024 خود را 8/5 میلیارد دلار اعلام کرده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، 9 درصد افزایش داشته است. عمده مشتریان این شرکت نیز گوگل و آمازون هستند!

جاناتان راس، مدیرعامل Groq نیز یکی دیگر از افرادی به شمار می‌رود که در فهرست 100 چهره تاثیرگذار هوش مصنوعی مجله تایم جای گرفته است. او که پیش‌ازاین و زمانی که در گوگل کار می‌کرد، نام خود را بر سر زبان‌ها انداخته بود، تراشه‌های اختصاصی را طراحی کرد که گوگل برای آموزش الگوهای هوش مصنوعی خود از آنها بهره می‌برد. پس از گوگل، آمازون و مایکروسافت نیز برای استفاده از این تراشه‌های اختصاصی ابراز تمایل کردند و می‌خواستند به هر ترتیبی شده، فناوری این تراشه را به دست آورند. داستان جاناتان راس درباره این تراشه، شنیدنی است: «سال 2016 آمازون و مایکروسافت تلاش کردند من را متقاعد کنند فناوری ساخت تراشه را به آنها منتقل کنم. یکی از رهبران این دو شرکت گفتند که اگر گوگل و چین، تنها تاثیرگذاران پیشرفت هوش مصنوعی در جهان باشند، دنیا آرامش خود را از دست می‌دهد، بنابراین من باید کمک کنم تا شرکت‌های دیگر نیز وارد حوزه هوش مصنوعی شوند؛ پس از آن بود که تلاش کردم شرایطی ایجاد کنم که هوش مصنوعی برای همه در دسترس قرار گیرد.» داستانی که جاناتان راس تعریف می‌کند، روایتی از پایه‌گذاری Groq است که اکنون یکی از پرکارترین استارت‌آپ‌های تولید تراشه‌های هوش مصنوعی در سیلیکون‌ولی به شمار می‌رود.

تراشه‌های Groq که واحدهای پردازش زبان (LPU) نامیده می‌شوند، برای دوره آموزشی اولیه الگو‌های هوش مصنوعی طراحی نشده‌اند، بلکه برای اجرای الگو‌های بزرگ‌تر در سریع‌ترین زمان ممکن پس از ایجاد بهینه شده‌اند. آنچه LPUها را از سایرین متمایز می‌کند، کارایی آنهاست: یک عرشه اسلاید Groq، 10 برابر سریع‌تر و 10 برابر ارزان‌تر از واحدهای پردازش گرافیکی استاندارد صنعتی (GPU) است. جاناتان راس در کنفرانسی که فوریه در دوبی برگزار شد، سرعت یک روبات متاچت را که روی خوشه‌ای از LPUهای Groq اجرا می‌شد، نشان داد. در این معرفی، نشان داده شد که هزاران پاراگراف در چند ثانیه منتشر می‌شود که بسیار سریع‌تر از استانداردهای فعلی است. با   وجود این، حوزه هوش مصنوعی به‌سرعت در حال تغییر است؛ شرکت Cerebras Systems در روز 27 آگوست ادعا کرد پلت‌فرمی ابری ساخته که دو برابر سریع‌تر از Groq و 20 برابر سریع‌تر از رقبای مبتنی بر GPU فعلی است. این اتفاق، یک چالش اساسی برای جاناتان راس به شمار می‌رود.

Groq در آخرین دوره بازبینی سهام، 8/2 میلیارد دلار ارزش داشت، اما این عدد در مقایسه با ارزش سه تریلیون‌دلاری انویدیا که رقیب اصلی فعالیت‌های این شرکت به شمار می‌رود، مانند یک شوخی است. البته تحلیلگران آینده مطلوبی برای Groq متصور شده‌اند: «پردازنده‌های گرافیکی Groq نسبت به پردازنده‌های گرافیکی انویدیا سریع‌تر هستند، اما درعین‌حال انعطاف‌پذیری کمتری دارند؛ همین موضوع توسعه بالقوه بازار آن را محدود می‌کند.» اما جاناتان راس از تقاضای دیوانه‌کننده برای تراشه‌هایش سخن می‌گوید: «انویدیا پردازنده‌های گرافیکی خود را به‌صورت تک به تک می‌فروشد، اما ما هر LPU را که تولید می‌کنیم، می‌فروشیم. بنابراین، در آینده بازار بهتری در اختیار خواهیم داشت.» راس همچنین شرط بسته که با فراگیر کردن محاسبات سریع‌تر، تقاضا برای هوش مصنوعی و تراشه‌هایی که روی آنها کار می‌کند افزایش می‌یابد: «ازآنجاکه ما توانسته‌ایم تراشه‌های ارزان‌تری به مخاطبان عرضه کنیم، مردم هم بیشتر خرید می‌کنند؛ پس، مردم کارهای بیشتری می‌توانند انجام دهند؛ درنتیجه، ما می‌توانیم بیشتر تولید کنیم. بازار آینده، فوق‌العاده خواهد بود.»

استراتژیست‌های نابغه هوش مصنوعی

عنوان «متفکر متفکران» در فهرست 100 چهره تاثیرگذار هوش مصنوعی به ری کرزویل (Ray Kurzweil) دانشمند علوم رایانه، نویسنده، مخترع و آینده‌پژوه آمریکایی تعلق گرفته است. به جرات می‌توان ادعا کرد هر آنچه در استراتژی‌های شرکت گوگل پیش‌بینی می‌شود، حاصل تفکرات و شیوه نگرش ری کرزویل است که به‌عنوان استراتژیست و پژوهشگر اصلی چشم‌انداز هوش مصنوعی گوگل فعالیت می‌کند. هرچند پیش‌بینی‌های حیرت‌انگیز او در مورد هوش مصنوعی با یک نمودار خطی ساده توضیح داده می‌شوند، اما در پس پرده این نمودار، آمار و روندهای جذابی در جریان است. در این نمودارها، می‌توانید میزان قدرت محاسبات در مقیاس زمان را که با پرداخت یک دلار امکان انجام دارد ردیابی کنید.

این نمودار طی 85 سال گذشته به شکل تصاعدی رشد کرده و در سال‌های اخیر، بخش زیادی از رشد بی‌نظیرش را مدیون ری کرزویل بوده است. او که فعالیت‌های خود را به‌عنوان یک برنامه‌نویس جوان آغاز کرد و در دهه 1970، یک ماشین چاپ تبدیل گفتار به نوشتار را برای نابینایان ساخت، اکنون به جایی رسیده که با محاسباتش، به‌صورت مستقیم روی زندگی روزمره مردم تاثیر می‌گذارد. ری کرزویل در سال 1990 پیش‌بینی کرد که هوش مصنوعی بهترین بازیکن انسان را در شطرنج شکست خواهد داد و دستگاه‌های تلفن همراه متصل به یک شبکه اطلاعات جهانی در دهه بعد ظهور خواهند کرد. هر دو پیش‌بینی ری کرزویل نیز به حقیقت پیوست. او در سال 1999 یک پیش‌بینی جنجالی دیگر مطرح کرد. کرزویل در این پیش‌بینی تاکید کرد که تا سال 2029 رایانه‌ها در هر حوزه‌های با هوش انسان تطبیق خواهند داشت و رقابت خواهند کرد. در آن زمان، پژوهشگران برجسته‌ای مانند جفری هینتون و یوشوا بنجیو تصور می‌کردند تحقق این اتفاق بسیار بیشتر از زمان اعلام‌شده از سوی ری کرزویل به طول می‌انجامد؛ اما شرایط به‌گونه‌ای پیش رفت که آنها اکنون به پیش‌بینی ری ایمان آورده‌اند. کرزویل با گذشت شش دهه از زندگی حرفه‌ای خود، همچنان روتین جذابی برای روزهایش دارد: «صبح‌ها در قالب استراتژیست اصلی هوش مصنوعی، به تفکر در مورد فناوری می‌پردازد و چشم‌انداز AI در جهان را تبیین می‌کند.» کتاب‌های او نیز به متون مقدس فعالان هوش مصنوعی تبدیل شده‌اند. حتی کتاب «تکینگی نزدیک است» الهام‌بخش بسیاری از افراد پیشرو در این زمینه بوده که در این میان، می‌توان به شین لگ، یکی از بنیان‌گذاران دیپ‌مایند و محقق برتر Anthropic Jan Leike اشاره کرد.

بیل گیتس نیز او را «بهترین فردی که در پیش‌بینی آینده هوش مصنوعی می‌شناسم» توصیف کرده است. او برخلاف بسیاری از تحلیلگران، اعتقاد دارد هوش مصنوعی برای انسان خطری ایجاد نمی‌کند: «ما با هیچ خطری مواجه نشده‌ایم که بشریت را به هلاکت برساند. البته فناوری خطرات ذاتی را با خود به همراه دارد؛ برای مثال، همان پهپادی که می‌تواند دارو را به منزل بیماران برساند، می‌تواند بمب نیز حمل کند؛ اما اعتقاد دارم فواید هوش مصنوعی بسیار بیشتر از خطرات آن است.» زندگی ری کرزویل زمانی جذاب می‌شود که بدانیم او ازجمله افرادی است که دوست دارد برای همیشه زنده باشد. بنابراین، اشتیاق فراوانی برای تاثیرگذاری بر پیشرفت‌های پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی دارد. او می‌گوید به ازای هر سالی که پیر می‌شوید، پیشرفت‌های علمی در تحقیقات طول عمر چهار ماه به عمر شما اضافه می‌کند. همچنین ازآنجاکه پیشرفت علمی به لطف هوش مصنوعی شتاب می‌گیرد، درنهایت مرگ شما هر سال بیش از 12 ماه عقب می‌افتد، به‌طوری‌که در اصل، انسان‌ها برای همیشه زنده خواهند ماند. این همان چیزی است که کرزویل آن را «سرعت فرار از طول عمر» می‌نامد. گفته می‌شود او روزانه 80 نوع دارو مصرف می‌کند تا بهترین شانس را برای سوار شدن بر موج تکنولوژیک طول عمر و درنهایت فرار از مرگ داشته باشد.

ایلیا سوتسکور (Ilya Sutskever) هم‌بنیانگذار سابق اوپن ای‌آی و بنیان‌گذار فعلی Safe Superintelligence دومین فردی محسوب می‌شود که نشریه تایم در بخش استراتژیست‌ها به او لقب ماندگار داده است. او که در برهه‌ای از زمان به‌عنوان اصلی‌ترین فرد استراتژیست در اوپن ای‌آی شناخته می‌شد، زمانی که هیات مدیره رای به عزل سم آلتمن داد، از تصمیم هیات مدیره حمایت کرد و ترجیح داد شرکتی را که بنیان گذاشته، فرد دیگری مدیریت کند. این اتفاق، سرنوشت ایلیا را تغییر داد. پس‌ازاینکه آلتمن دوباره به اوپن ای‌آی بازگشت، او شرکت را ترک کرد و پس از مدتی بی‌خبری، Safe Superintelligence را تاسیس کرد.

او اعتقاد داشت هوش مصنوعی اوپن ای‌آی به سمتی پیش می‌رود که موجب وارد آمدن خسارت‌های بسیار زیادی به مردم می‌شود، بنابراین ترجیح داد از این شرکت کناره‌گیری کند. بر همین مبنا، شرکت جدیدی که ایلیا سوتسکور در حوزه هوش مصنوعی راه‌اندازی کرد، تلاش می‌کند شرایطی ایجاد کند که رقابت جدیدی بین هوش انسانی و AI ایجاد نشود. Safe Superintelligence سومین شرکت هوش مصنوعی پس از اوپن ای‌آی و Anthropic به شمار می‌رود که از سوی فعالان این حوزه تاسیس شده است. ایلیا نیز مانند بنیان‌گذاران دو شرکت هوش مصنوعی دیگر، اعتقاد دارد می‌تواند شرایطی ایجاد کند که هوش مصنوعی ایمن‌تر از رقبای خود باشد و به جای اینکه از این فناوری برای نابودی جهان استفاده شود، فرآیندهای کمک به بشریت در فعالیت‌های مرتبط با هوش مصنوعی تعریف و درنتیجه، جهان تبدیل به مکان بهتری برای زندگی شود. نام ایلیا سوتسکور در حالی به‌عنوان دومین فرد تاثیرگذار بخش متفکران 100 چهره هوش مصنوعی مجله تایم انتخاب شده که او درخواست این نشریه برای گفت‌وگو را رد کرده و ترجیح داده است فعالیت‌هایش را در سکوت مطلق ادامه دهد.

سازماندهی هوش مصنوعی با ناظران بین‌الملل

در بخش آخر فهرست 100 چهره تاثیرگذار مجله تایم در زمینه هوش مصنوعی، نام 36 نفر به چشم می‌خورد که آماندیپ سینگ گیل، نماینده حوزه فناوری سازمان ملل متحده در صدر آنها قرار دارد. او در خط مقدم حکمرانی جهانی هوش مصنوعی قرار گرفته و به‌عنوان فرستاده دبیرکل سازمان ملل متحد در حوزه فناوری، همکاری‌های دیجیتالی را بین کشورهای عضو، صنعت و جامعه مدنی و همچنین در سازمان ملل هماهنگ می‌کند. او اولویت‌های آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد را در زمینه هوش مصنوعی به اجرا درمی‌آورد و البته به ذی‌نفعان نیز کمک می‌کند تا بفهمند چه روندهایی در حوزه هوش مصنوعی در جریان است. در اکتبر 2023، سازمان ملل متحد 39 نفر را به عضویت «هیات عالی مشورتی در هوش مصنوعی» درآورد که از دولت‌ها، بخش خصوصی و دانشگاه‌ها دور هم جمع شده بودند. میرا موراتی از اوپن ای‌آی و پروفسور ژانگ لینگان که رهبری پاسخگویی به سیاست هوش مصنوعی چین را بر عهده دارد و آماندیپ سینگ گیل ازجمله مطرح‌ترین افرادی بودند که به عضویت این هیات مشورتی درآمدند.

گیل این اقدام را به‌عنوان هدفی برای جلوگیری از یک مسابقه تسلیحاتی دیگر به سبک جنگ سرد با استفاده از هوش مصنوعی توصیف کرده است: «در اواسط دهه 1950، مذاکرات لندن زمانی که آیزنهاور، رئیس‌جمهور آمریکا و بولگانین، رهبر شوروی بود از دست رفت و بر همین اساس، مسابقه تسلیحاتی بین شرق و غرب آغاز شد. پس‌ازآن، بحران موشکی کوبا شکل گرفت که جهان را به آستانه وقوع جنگ هسته‌ای نزدیک کرد. به نظر می‌رسد اکنون نیز باید راهکاری بیندیشیم تا جهان را از یک جنگ مبتنی بر فناوری هوش مصنوعی نجات دهیم.» سازمان ملل متحد در دسامبر 2023 با محوریت آماندیپ سینگ گیل گزارشی موقتی منتشر کرد که بن‌مایه چگونگی کنترل تکثیر هوش مصنوعی در سطح جهان را پایه گذاشت. توصیه‌های کلیدی این گزارش، شامل پر کردن شکاف بین پذیرش هوش مصنوعی در غرب و جنوب جهان و تهیه گزارش‌های علمی بی‌طرفانه در مورد پیشرفت هوش مصنوعی، شبیه به کار هیات بین‌دولتی تغییرات آب‌وهوا بود. گیل گفته است که بدون تلاش‌های داوطلبانه چهره‌های فعال در حوزه‌های مختلف فناوری، هوش مصنوعی اهداف توسعه پایدار سازمان ملل را که شامل پایان دادن به فقر و کاهش نابرابری می‌شود، محقق نخواهد کرد. او همچنین تاکید کرده است هوش مصنوعی نیاز به نظارت بیشتر دارد تا بتوان از آن به‌صورت مفید در رسیدگی به تغییرات آب‌وهوا یا چالش‌های بهداشت عمومی استفاده کرد.

فرانچسکا مانی، دانش‌آموز 15ساله دبیرستانی در نیوجرسی، چهره دیگری است که نامش به‌عنوان شکل‌دهنده در فهرست 100 چهره تاثیرگذار هوش مصنوعی مجله تایم به چشم می‌خورد. این دختر نوجوان، در اکتبر 2023 متوجه شد که پسران همکلاسی‌اش، از نرم‌افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای ایجاد تصاویر جنسی از مانی و دیگر اعضای کلاس استفاده کرده‌اند. از آن زمان او ماموریتی برای خود ایجاد کرد تا این اتفاق، برای دیگران رخ ندهد. اکنون او برای تغییر رویکردها به سوءاستفاده از توانمندی‌های هوش مصنوعی، تلاش می‌کند سیاست‌گذاران، هیات مدیره مدارس و شرکت‌های فناوری در سراسر ایالات‌متحده را از خطرات اخلاقی هوش مصنوعی آگاه کند. او درباره تجربه تلخی که برایش اتفاق افتاده است، می‌گوید: «پس ‌از این اتفاق، هیچ فردی از ما محافظت نکرد و آبروی ما به‌کلی رفته بود؛ بنابراین تصمیم گرفتم شرایطی ایجاد کنم که زنان و دختران و حتی پسران ما از جنبه‌های بی‌اخلاقی هوش مصنوعی در امان بمانند.» ازآنجاکه ابزارهای تولید تصویر هوش مصنوعی در چند سال اخیر به‌طور گسترده در دسترس قرار گرفته‌اند، تعداد دیپ‌فیک‌های جنسی در وب به‌شدت افزایش یافته است. در اوایل سال جاری، تصاویر مستهجن و گاهی خشونت‌آمیز تیلور سویفت که با هوش مصنوعی تولید شده بود، به‌طور گسترده در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد. تصاویر مشابهی که می‌توان با یک کلیک ایجاد کرد، برای تحقیر زنان جوان در سراسر جهان استفاده می‌شود.

آژانس‌های دیده‌بان اکنون هشدار داده‌اند که اگر روی ابزارهای هوش مصنوعی کنترل اعمال نشود، تصاویر سوءاستفاده جنسی از کودکان ممکن است به اینترنت سرازیر شود. فرانچسکا مانی در این ارتباط می‌گوید که پس از شروع صحبت درباره تجربه‌اش با دیپ‌فیک‌ها، دختران دیگری از سرتاسر جهان شروع به نوشتن برای او کردند و گفتند که به‌طور مشابه مورد هدف قرار گرفته‌اند: «همه ما سه چیز مشترک داشتیم: فقدان سیاست‌های روشن مدارس در قبال هوش مصنوعی، فقدان قوانین، و نادیده گرفتن رضایت افراد برای تولید محتوا با استفاده از هوش مصنوعی.» در طول یک سال گذشته، مانی و مادرش دوروتا، در ایالت‌های سراسر ایالات‌متحده حضور یافته‌اند و از تغییر در هر سه حوزه حمایت کرده‌اند. مانی درباره فعالیت‌هایش تاکید کرده است: «هدف من محافظت از زنان و کودکان است و ابتدا باید با سیاست‌های مدرسه در زمینه هوش مصنوعی شروع کنیم؛ اصلی‌ترین هدف‌گذاری باید در این مرحله به نتیجه برسد.»