وقوع یک فاجعه بزرگ اتمی در جهان؟/ اروپایی ها به حالت آماده باش درآمدند/ زاپوریژیا نقطه آغاز جنگ جهانی سوم است

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فارس، همزمان با اوج گیری نگرانی ها در مورد امنیت "نیروگاه اتمی زاپوریژیا" (بزرگترین نیروگاه اتمی قاره اروپا) در بحبوحه جنگ اوکراین و انتشار گزارشاتی مبنی بر گلوله باران بخش هایی از این نیروگاه توسط طرف های درگیر در جنگ اوکراین، بار دیگر وحشت از وقوع یک فاجعه بزرگ اتمی در جهان نظیر آنچه در مورد نیروگاه اتمی چرنوبیل شاهد بودیم، افزایش یافته است. در این راستا به تازگی هیاتی از آژانس بین المللی انرژی اتمی وارد اوکراین شده اند و قرار است به زودی وارد نیروگاه اتمی زاپاروژیا شوند. مساله ‌ای که تا حدی از شدت نگرانی ها در رابطه با احتمال وقوع فاجعه در این نیروگاه کاسته است. با این حال، معادلات کنونی حاکم بر مسائل پیرامونی مرتبط با نیروگاه اتمی زاپوریژیا، ابعادی دارد که توجه به آن ها ضروری به نظر می رسد. 

زمستان سخت پیش روی اوکراین/ برق نیروگاه زاپروژیا همچنان قطع است/ حادثه چرنوبیل تکرار می شود؟

۱: نگرانی‌ها در مورد امنیت نیروگاه اتمی زاپوریژیا کاملا جدی است

در پیِ وقوع برخی درگیری ها میان نیروهای روسی و اوکراینی در منطقه ای که نیروگاه اتمی زاپوریژیا قرار دارد و گلوله باران نیروگاه اتمی مذکور، وحشت از وقوع یک فاجعه اتمی به قدری افزایش یافته که دولت های اوکراین، مجارستان، رومانی و مولداوی، اقدام به توزیع گسترده قرص های یُد در میانِ شهروندان خود می کنند و از آنها می خواهند که با مراجعه به داروخانه ها به طور رایگان اقدام به دریافتِ این قرص ها کنند. 

در واقع این دولت ها با توجه به اوج گیری تنش ها و درگیری در محدوده نیروگاه اتمی زاپوریژیا و احتمال آسیب رسیدن به تاسیسات اتمی نیروگاه مذکور و متعاقبا نشت رادیواکتیو از آن، از شهروندان خود خواسته اند که در حالت آماده باش باشند و وقتی بحرانی اتفاق افتاد بلافاصله با استفاده از قرص های یُد، مانع از ابتلای خود به سرطانِ تیروئید شوند. 

از این رو، این مساله نشان می دهد که ابراز نگرانی های مدت اخیر در مورد امنیت نیروگاه اتمی ژاپوریژیا، به هیچ عنوان سمبلیک نیستند و جهان باید به این مساله با چشمانی باز و دقیق بنگرد. 

۲: زاپوریژیا می‌تواند نقطه آغاز جنگ جهانی سوم باشد

یکی دیگر از تئوری هایی که به ویژه در مدت اخیر به صورت جدی از سوی جریان های سیاسی و رسانه ای بین‌المللی با محوریت امنیت نیروگاه اتمی زاپوریژیا مطرح می شود، این نکته است که نشت رادیواکتیو از نیروگاه مذکور و یا تهدید به انجام آن می تواند کشورهای دیگرِ عضو ناتو را که از این مساله آسیب های جدی می بینند، تحریک کند تا علیه روسیه دست به اقداماتی بزنند. موضوعی که حتی می تواند با ادعاهای سیاسی نیز همراه باشد و صرفا تضعیف روسیه را مد نظر قرار دهد. 

در این رابطه اساسنامه سازمان ناتو نیز تصریح دارد که اعضای این سازمان باید به یاری و دفاع از هر عضوِ این سازمان بشتابند که به نوعی امنیت آن در خطر است. از این رو، کشورهای عضو ناتو که در محیط پیرامونی اوکراین قرار دارند، می توانند ادعا کنند که امنیتشان به واسطه آنچه اقدامات روسیه اطراف نیروگاه مذکور عنوان می شود در خطر جدی است و از این طریق خواستار جلب حمایت دیگر اعضای ناتو جهت مقابله سخت با روسیه شوند. مساله ای که علی رغم پایین بودنِ احتمال وقوع آن، گزینه ای نیست که بتوانیم آن را غیرممکن ارزیابی کنیم. 

۳: آشکار شدن ضعف های عینی و جدی در عرصه بین المللی جهت حراست از تاسیسات اتمی

یکی از نکاتی که در مورد ورود قریب الوقوع بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به نیروگاه اتمی زاپوریژیا مطرح می شود این است که باید توجه داشته باشیم که این بازرسان، اساسا متخصصان امور فنی هستند و توانایی جهت حراست فیزیکی از تاسیسات اتمی اوکراین ندارند. در این نقطه است که یک چالش و خلا جدی در امر حراست فیزیکی از تاسیسات اتمی کشورهای مختلفی که به نوعی در جنگ و درگیری وارد شده اند، آشکار می شود.

در واقع، سازمان های بین المللی نتوانسته اند ابتکارهای خاصی را چه در زمینه قانون گذاری و چه غیرنظامی اعلام کردنِ مناطقی که در آن ها نیروگاه های اتمی قرار دارند و چه تعریف واحدهای نظامی خاص بین المللی که مسوولیت تامین امنیت نیروگاه های اتمی در مناطق مورد مناقشه و جنگی را داشته باشند، ارائه کنند. موضوعی که اکنون باید به آن به نحوی جدی نگریست و برای آن راه حلی یافت. 

۴: معادله زاپوریژیا در حال سیاسی شدن است

یکی دیگر از نکاتی که اکنون با محوریت ابراز نگرانی ها در مورد امنیت نیروگاه اتمی زاپوریژیا در حال مطرح شدن است، این مساله است که به نظر می رسد این موضوع در حال تبدیل شدن به یک موضوع سیاست زده است و به طور خاص دولت های غربی در پیِ استفاده از آن جهت تحت فشار گذاشتن کرملین هستند. در واقع، در چهارچوب این معادله، جریان های سیاسی و رسانه ای غربی سعی دارند تصویرِ کشوری را از روسیه ارائه کنند که در حال بازی با امنیت بین المللی است. دستورکاری که به طور خاص از زمان آغاز جنگ اوکراین، به نحوی هدفمند علیه روسیه اجرایی شده و سعی در تحریف واقعیت ها در چهارچوب معادله جنگ اوکراین داشته است. البته که غربی ها در این زمینه تا حدی به لطف امپراتوری رسانه ای خود موفق نیز بوده اند. با این حال، آنچه که جهان در شرایط کنونی به آن نیاز دارد، این است که باید به مساله نیروگاه اتمی زاپوریژیا و امنیت آن از چشم اندازی واقع بینانه نگریست و واقعیت ها را فارغ از روتوش های سیاسی دریافت و اقدامات لازم و مناسب را در این رابطه انجام داد.