دست انداز جدید در مسیر احیای برجام؟ /همنوایی اسرائیل و آلبانی

تشدید کم‌سابقه خصومت‌ها

آلبانی روز چهارشنبه به طور یک‌طرف روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرده و از دیپلمات‌های این کشور خواست ظرف بیست‌وچهار ساعت تیرانا را ترک کنند.‌آن‌ها مدعی مداخله تهران در حمله سایبری تابستان اخیر به این کشور شده‌اند [امری که تهران اکیدا آن را رد کرده است]. این ماجرا ممکن است تا حدی مبهم به نظر برسد، اما مهم است.

جزئیاتی از حمله سایبری جدید به آلبانی

این اولین شکاف دوجانبه این دو کشور نبود. در سال 2018، آلبانی سفیر ایران را به بهانه مسائل امنیت ملی، اخراج کرده بود. شش سال پیش از از آن هم سالی بریشا، نخست وزیر وقت، محمود احمدی نژاد را با هیتلر مقایسه کرده بود. اما حرکت این هفته نشان دهنده تشدید آشکار خصومت هاست.

ادعای متحدان

به ادعای ادی راما، نخست‌وزیر آلبانی، ایران یک حمله سایبری بزرگ را در 15 جولای «سازماندهی و حمایت کرد». راما به «شواهد غیرقابل انکار» اشاره کرد که تهران را با این حمله مرتبط می‌کند که خدمات دولتی را مختل کرد و اطلاعات دولتی را درز کرد. این در حالی است که دولت ایران، ضمن محکوم کردن اقدام دولت آلبانی، هرگونه دخالت در این موضوع را رد کرده است.

در این میان متحدان آلبانی در ناتو هم پا وسط گذاشته و ایران را محکوم و با تیرانا اعلام همبستگی کرده‌اند. آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا ادعا کرد: «ما به درخواست نخست‌وزیر راما برای پاسخگو کردن ایران به این حادثه سایبری بی‌سابقه می‌پیوندیم. ایالات متحده، ایران را در قبال اقداماتی که امنیت متحد ایالات متحده را تهدید می‌کند و سابقه‌ای نگران کننده در فضای سایبری دارد، مسئول می‌داند». جیمز کلورلی، وزیر امور خارجه جدید بریتانیا هم مدعی شد کشورش «در افشای اقدامات غیرقابل قبول ایران به آلبانی و دیگر متحدانش می‌پیوندد».

حمایت تیرانا از منافقین

روابط تهران و تیرانا به دلیل توافق 2013 بر سر میزبانی آلبانی از گروهک مجاهدین خلق، تیره شده است. این مسئله در پی فشار واشنگتن پس از شروع حمله به اعضای این گروهک در عراق صورت گرفت –پیش از این، در سال 2012، دولت آمریکا این گروهک را از فهرست سازمان‌های تروریستی خارج کرده بود. از آن زمان آنها آلبانی را به مقر اصلی خود تبدیل کرده و زمینی را در خارج از پایتخت خریداری و پایگاه خود را در 24 کیلومتری تیرانا ایجاد کرده‌اند.. ایران در سال‌های اخیر نسبت به تصمیم دولت آلبانی برای میزبانی نه تنها مجاهدین خلق، بلکه همچنین میزبانی از فعالیت های آن علیه تهران به شدت انتقاد کرده است.

باربارا اسلاوین، کارشناس مسائل ایران در شورای آتلانتیک به میدل‌ایست آی گفت: «مجاهدین خلق از این اردوگاه، کمپین‌های سایبری خود علیه تهران  و کسانی که تصور می‌کنند به اندازه کافی با دولت دشمن نیستند، سازماندهی می‌کنند. آن‌ها همچنین کنفرانس‌هایی با حضور سیاستمداران راست‌گرای غربی برگزار می‌کند که مبالغ منظمی برای ضدیت با تهران و دعوت به تغییر رژیم دریافت می‌کنند».

دولت ایران به دنبال حضور مجاهدین خلق در آلبانی، نسبت به این مسئله به شدت معترض است و این گروهک را نماینده ایالات متحده می‌داند که هدف آن مبارزه خشونت‌آمیز با جمهوری اسلامی با حمایت طیف متنوعی از قانون‌گذاران و مقامات عالی رتبه دولتی در واشنگتن است.

سرنوشت توافق هسته‌ای

به طور کلی، سیاست‌های آلبانی بیش‌تر مبتنی  بر تمایل این کشور برای تضمین یک اتحاد آهنین با واشنگتن بوده است تا تمایلی برای آسیب رساندن به ایران.

ووک ووکسانوویچ، پژوهشگر ارشد مرکز سیاست امنیتی بلگراد گفت: «آلبانی به طور مکرر از ایران برای نزدیکی به ایالات متحده استفاده می‌کند، زیرا بنای سیاست خارجی خود را در اتحاد با آمریکا و اسرائیل قرار داده است». ووکسانوویچ افزود: «با این حال، با میزبانی از مجاهدین خلق، آلبانی به طور غیرمستقیم در بازی های قدرت خاورمیانه درگیر شد«.

در ادامه، اسرائیل مایل است از اقدامات آلبانی برای افزایش فشار بین‌المللی علیه تهران، در بحبوحه ترس از احیای توافق هسته‌ای ایران، سرمایه‌گذاری کند. آوی پازنر، سفیر سابق اسرائیل در فرانسه و ایتالیا، تیرانا را به دلیل داشتن «شجاعت قطع روابط خود با ایران» ستوده و از سایر کشورها خواسته است که آلبانی را «سرمشق» قرار دهند.

در حالی که بسیار بعید است که اقدام آلبانی علیه ایران، آمریکا را به تغییر مسیر در مورد توافق هسته‌ای سوق دهد، جمهوری‌خواهان مطمئناً از این بلوا برای حمایت از استدلال‌های خود علیه دیپلماسی با جمهوری اسلامی استفاده خواهند کرد. در این روند، آلبانیایی‌ها در واشنگتن امتیاز کسب خواهند کرد و فشار خود را برای کمک‌های قوی‌تر ایالات متحده، به ویژه در حوزه امنیت سایبری، تقویت خواهند کرد.