حسن روحانی کاندیدای انتخابات مجلس می شود؟/ رقابت لاریجانی و جهانگیری برای صندلی ریاست جمهوری/ محسن هاشمی دوباره شهردار تهران می شود؟

 زمان خداحافظی حسن روحانی با پاستور از تلخ‌ترین وداع‌های یک رییس‌جمهور محسوب می‌شد. او زمانی پاستور را ترک می‌کرد که آمریکا از توافق برجام خارج شده بود، ارزش پول ملی تقریبا یک هفتم سال ۹۲ بود، مدیریت دولت او در ایام کرونا به شدت مورد انتقاد بود، تورم بالای ۴۰ درصد بر اقتصاد حاکم بود، کسری بودجه همچنان گلوی اقتصاد ایران را می فشرد، اصلاح‌طلبان کاملا از او جدا شدند و موقعیت او به عنوان یک محافظه کار کلاسیک در جناح راست هم از بین رفته بود. حسن روحانی با پایین ترین سرمایه اجتماعی یک رییس جمهور از پاستور رفت.

بر پایه این گزارش اما عملکرد اقتصادی دولت در یک و نیم سال گذشته در کنار نآرامی های اخیر، اصلاح طلبان و طیف موسوم به اعتدالیون را به این اندیشه فرو برده که راهی برای بازگشت آنها به قدرت فراهم شده است و جدایی طبقه متوسط شهری از آنها چندان طولانی مدت نخواهد بود همان گونه که اتحاد پایگاه طبقاتی جناح مقابل هم دوام نخواهد داشت. بر پایه چنین تحلیلی زمزمه بازگشت این گروه ها در انتخابات های آینده به گوش می رسد.

نقشه سیاسی راست میانه

طیف راست میانه که از سال ۹۲ در ائتلاف با اصلاح طلبان توانست در ۴ انتخابات به پیروزی برسد به صورت مشخص شامل حزب اعتدال و توسعه، حزب کارگزاران و بخشی از راست سنتی بود که توسط حسن روحانی در دولت و علی لاریجانی در مجلس نمایندگی می شد. در نهایت اما از سال ۹۸ تا ۱۴۰۰ به دلیل ناکامی دولت حسن روحانی، دومینوی شکست این جریان آغاز و به تصاحب دولت توسط اصول گرایان ختم شد. برآمدن این جریان که بیش از هر چیز ریشه در رادیکالیسم اصلاح طلبان در سال ۸۸ و اهمیت یافتن پرونده هسته ای داشت، موجب افول اصلاح طلبان در سیاست و نیابتی شدن نقش آنان شد. اخبار جدید مبنی بر نامزدی حسن روحانی در انتخابات پارلمان ایران نشان می دهد که راست میانه همچنان خواستار حرکت اصلاح طلبان در کنار آنهاست نه جلوتر از آنها.

آن گونه که از اخبار برمی آید در تقسیم کار تیم سیاسی راست میانه با محوریت کارگزاران پیشنهاد شده حسن روحانی کاندیدای مجلس شود و با چهره هایی چون آذری جهرمی، سورنا ستاری ، عبدالناصر همتی لیست تهران را تشکیل دهند. همچنین در این تقسیم کار ، لاریجانی جدی ترین گزینه و جهانگیری گزینه بعدی راست میانه برای انتخابات ریاست جمهوری هستند و محسن هاشمی برای شهرداری تهران پیشنهاد شده است. سابقه پارلمانتاریستی روحانی که حتی او را به نایب رییسی رساند از دلایل این نقشه است. از سوی دیگر عملا شانس روحانی برای انتخابات ۱۴۰۴ کمتر از آن است که بتوان روی آن ریسک کرد.

موانع راست میانه

نقشه سیاسی راست میانه گرچه به نسبت اصلاح طلبان جلوتر و عملیاتی تر است اما دارای اشکالاتی است که ممکن است عملی شدن آن را تحت الشعاع قرار دهد.

 مهم ترین مانع این نقشه، سرمایه پایین این طیف سیاسی به خصوص حسن روحانی در سطح جامعه است و احیای این جریان برای زمستان ۱۴۰۲ به سادگی میسر نیست. چرا که اصلاح طلبان اولا به سختی حاضر خواهند شد با محوریت خاتمی دوباره خود را هزینه راست میانه کنند و ثانیا در صورت چنین اقدامی شانس کمی برای پاسخ مثبت بدنه اجتماعی خود دارند به خصوص پس از ناآرامی های پاییز ۱۴۰۱ که عملا موجب ضعف بیشتر اصلاح طلبان شد.

مساله بعدی تمایل شخصیت هایی چون روحانی و لاریجانی برای ورود به این کارزار است. آیا روحانی حاضر خواهد بود اولا عزم پارلمان به جای دولت کند ؟ و ثانیا او حاضر است در شرایط حاضر در مقابل صندوق رای ریسک کند؟ همچنان که علی لاریجانی هم در تردید برای همکاری با این طیف سیاسی است و نزدیکان او اعتقاد دارند که به اندازه کافی هزینه دولت روحانی شده در حالی که انتقادات زیادی به این دولت داشته است. غیر منطقی نیست که در چنین شرایطی او تمایل به همکاری با اصول گرایان داشته باشد و خود را در زمره راست سنتی در سیاست بازسازی کند.

چالش بعدی نقشه راست میانه، تازه کار بودن دولت سیزدهم است. این دولت به مرور زمان ممکن است بهتر بر اوضاع مسلط شود و در انسجام با جریان اصول گرا و مجلس یازدهم ، حمایت اجتماعی خود را گسترده کند و در نهایت مجلس یازدهم از نظر سیاسی تداوم یابد. در این میان مکانیسم شورای ائتلاف نیروهای انقلاب نقش محوری خواهد داشت.

خبر نامزدی حسن روحانی را باید آغاز کمپین انتخاباتی مجلس دوازدهم دانست. باید منتظر زمان بود تا مشخص شود که جامعه، اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان هر کدام به چه سمتی خواهند رفت.