رمزگشایی از سفر گروسی به تهران/ معمای قطعنامه شورای حکام حل می‌شود؟

احیای روابط در بالاترین سطوح

رافائل گروسی که روز جمعه وارد ایران شد، به گفته یک منبع دیپلماتیک خبرگزاری فرانسه در جریان این سفر در ملاقات را با رئیس‌جمهور ایران برای «ازسرگیری گفت‌وگوها» در مورد برنامه اتمی ایران و «احیای روابط در بالاترین سطح» گفت‌وگو خواهد کرد. این منبع افزوده که «گروسی به صراحت گفته بود تنها در صورتی آماده رفتن به تهران است که دعوتنامه‌ای برای گفت‌وگو با رئیس‌جمهور داشته باشد».

گروسی که روز جمعه در فرودگاه مهرآباد مورد استقبال بهروز کمالوندی - سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران - قرار گرفت، با محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار کرد. منبع دیپلماتیک مذکور گفته که مدیر کل آژانس در طول این سفر تلاش خواهد کرد «دسترسی بیشتر به سایت (فردو) و بازرسی‌های بیشتر را تضمین کند».

معمای شورای حکام

سفر گروسی به تهران، در بحبوحه بن‌بست حاکم بر مذاکرات احیای برجام، انجام می‌شود. به نوشته خبرگزاری فرانسه، این سفر به عنوان نشانه دیگری از امکان‌پذیر بودن رویکرد گفت‌وگومحور برای حل بن‌بست پرونده هسته‌ای در ایران تلقی می‌شود.

کمالوندی پیش از ورود گروسی گفته بود: «امید است این سفر زمینه‌ساز همکاری بیش‌تر و افق روشن‌تری بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد». حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران هم به سی‌ان‌ان گفته: «پنجره برای توافق بر سر مذاکرات لغو تحریم‌ها همچنان باز است، اما این پنجره برای همیشه باز نخواهد بود».

بسته به نتیجه سفر گروسی، ایالات متحده و همچنین بریتانیا، فرانسه و آلمان تصمیم خواهند گرفت که آیا پیش‌نویس قطعنامه انتقادی علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی - که قرار است نشست فصلی آن هفته آینده در وین تشکیل شود - ارائه کنند یا خیر.

جنبه فنی یا سیاسی؟

المانیتور هم در گزارش خود متذکر شده که با وجود دوره‌ای از همکاری نسبتاً پایدار بین دو طرف پس از اجرای توافق هسته‌ای 2015 ایران، روابط تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی دو سال گذشته به طور فزاینده‌ای تیره شده است.

در این میان گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در آن ادعا شده  ایران غنی‌سازی خود را به سطح یعنی 83.7 درصد رسانده، به نظر می‌رسد منشاء اختلاف جدیدی در روابط ایران و آژانس شده است. با این حال، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، یک روز بعد توضیح داد که داده‌های بازرسان بر اساس یک نمونه کوچک «حتی غیرقابل مشاهده با میکروسکوپ» است و گفت: «آنچه مهم است حجم اورانیوم ذخیره‌شده است».

به نوشته المانیتور، زمان‌بندی این سفر بیش‌تر جنبه سیاسی دارد تا فنی. تهران مدت‌هاست که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را متهم می‌کند که در هنگام تهیه پیش‌نویس گزارش‌های بازرسی خود در برابر فشارهای ایالات متحده، متحدان اروپایی‌اش و اسرائیل تسلیم شده و به نظر می‌رسد این بار هم مقامات ایرانی هم‌چنان نگرانی‌های غرب را رد کرده  و نسبت به قطعنامه احتمالی شورای حکام صادر هشدار دهند. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در کنفرانس خلع سلاح سازمان ملل در ژنو در اوایل این هفته به این موضوع پرداخت و گفت: ایران حق اقدامات متقابل را برای خود محفوظ می دارد.

روزنامه وال استریت ژورنال روز پنجشنبه گزارش داد که بریتانیا، فرانسه و آلمان در واکنش به افزایش سطوح غنی‌سازی تهران به دنبال صدور قطعنامه هستند، در حالی که دولت بایدن تمایلی به انجام این کار ندارد. اسرائیل هم ادعا کرده که برنامه‌ریزی نظامی خود را برای حملات احتمالی به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران افزایش داده است.