خط‌ونشان هستهای ایران از نگاه نیویورک‌تایمز
به گزارش اقتصادنیوز چندی پیش هنری رُم، تحلیلگر ارشد مسائل ایران در گروه اوراسیا با اشاره به تشدید تحرکات هستهای ایران در فصل انتقال قدرت در واشنگتن دی‌سی گفته بود: تهران دریافته است که در میانه روزهای پربحران کاخ سفید و درگیری جو بایدن با میراث مملو از بحران دولت ترامپ در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاست داخلی و خارجی آمریکا، پرونده ایران و برجام و تحریم‌ها، پرونده ایران در میان اولویت‌ها و فوریت‌های تیم بایدن قرار ندارد. به همین دلیل در تلاش است با اقدامات خود، از دیگر اولویت‌های کاخ سفید سبقت بگیرد.
در آخرین مورد از چنین اقداماتی، وزیر اطلاعات ایران اخیرا گفته است که تحریم‌های ایالات متحده ممکن است ایران را به لغو تعهد خود مبنی بر عدم پیگیری تسلیحات هستهای سوق دهد. در عین حال اطلاعات جدید مورد ادعای دستگاه‌های اطلاعاتی اسرائیل حاکی از این است که ایران [در صورتی که تصمیم به حرکت در مسیر تسلیحات هستهای] ۲ سال با تولید یک بمب اتمی فاصله دارد.
۲ خبر هستهای از ایران برای بایدن
ریک گلدستون، فرناز فصیحی و رانن برگمن در گزارش ۹ فوریه روزنامه نیوریورک تایمز نوشته‌اند:
دولت بایدن روز سه‌شنبه با ۲ خبر درباره ایران رو‌به‌رو شد که یکی بد بود و آن دیگری چندان ناخوشایند به نظر نمی‌رسید: نخست، مقامات ایران از احتمال تجدید نظر خود در مورد اینکه هرگز به دنبال سلاح هستهای نیستند، سخن گفتند. و دوم، اطلاعات جدید اسرائیل نشان می‌دهد که ایران حداقل دو سال با تولید یک بمب اتمی فاصله دارد.
وزیر اطلاعات ایران این احتمال را مطرح کرد که اگر تحریم های آمریکا برداشته نشود، کشورش می‌تواند پیگیر سلاح هستهای شود، و این یک جدایی آشکار از تعهد همیشگی ایران مبنی بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای‌اش بود.
سخنان وزیر اطلاعات، محمود علوی، فشار بر دولت ۳هفته‌ای رئیس جمهور بایدن را برای جلوگیری از بحران جدید با ایران مضاعف می‌کند. و این در حالی است که بایدن با شرایط اضطراری اقتصادی و بهداشتی ناشی از پاندمی Covid-19 دست و پنجه نرم می کند. یک مقام دولتی اظهارات آقای علوی را "بسیار نگران کننده" خواند.
بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز در همین بین، یک ارزیابی اطلاعاتی جدید توسط ارتش اسرائیل حاکی است که اگر ایران تصمیم به ساخت یک بمب بگیرد، حدوداً به ۲ سال زمان احتیاج دارد. بخشی از آن به دلیل فقدان مولفه‌ها و توانایی فنی است. این ارزیابی که در تضاد با اظهارات هشدارآمیزتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و اعضای برجسته دولت جدید ایالات متحده است، نشان می‌دهد که ممکن است فضای تنفسی دیپلماتیک برای جلوگیری از رویارویی وجود داشته باشد.
نیویورک‌تایمز در ادامه مدعی شد: ایران مدت‌هاست اصرار دارد که هیچ میلی به تولید سلاح هسته ای ندارد. رهبر عالی ایران ، آیت الله سیدعلی خامنه‌ای، که اغلب تصمیم نهایی را در مورد مسائل نظامی و امنیتی می‌زند، در سال 2003 یک حکم شرعی یا فتوا صادر کرد که سلاح های هستهای حرام است. این موضع رسمی ایران بوده است.
اما آقای علوی می‌گوید تحریم های آمریکا می تواند تغییر را بر این سیاست تحمیل کند.
وی در تلویزیون دولتی گفت: «برنامه هسته ای ما یک برنامه صلح آمیز است و رهبر عالی کشور در فتوای خود صریحاً گفتند که تولید سلاح هسته ای خلاف شرع است و جمهوری اسلامی آن را دنبال نخواهد کرد و آن را حرام می‌داند." "اما بگذارید به شما بگویم، اگر گربه‌ای را گوشه‌ای گیر بیاندازید ممکن است رفتار متفاوتی از گربه‌ای داشته باشد که به صورت آزاد پرسه می‌زند. اگر آنها ایران را به آن سمت سوق دهند ، تقصیر ایران نیست بلکه تقصیر کسانی است که ایران را تحت فشار قرار داده اند.»
به ادعای نیویورک‌تایمز تحلیلگران ایرانی می‌گویند اظهارات آقای علوی حامل بار سیاسی است، زیرا او یکی از اعضای کابینه است که توسط رهبری به رئیس‌جمهوری معرفی می‌شود.
اظهارات وی در مقابل فضای پرتنش بین ایران و آقای بایدن بود که گفته است در صورت بازگشت ایران به تعهدات خود در توافق هسته ای 2015 ، ایالات متحده تحریم ها را لغو خواهد کرد.
ایران گفته است که ابتدا باید تحریم‌های اعمال شده پس از خروج رئیس جمهور دونالد ترامپ از توافق در سال 2018 لغو شود - و ایران باید بتواند این مرحله را راستی آزمایی کند.
در واشنگتن، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه، اظهارات آقای علوی را "بسیار نگران کننده" خواند و افزود که هنوز مشخص نیست که آقای علوی موضع شخصی خود را اعلام کرده یا "به جای شخص دیگری صحبت می‌کند".
پرایس گفت که ایران طبق پیمان منع گسترش سلاح‌های هستهای که در سال 1970 امضا کرد، تعهدی دارد که "هرگز، هرگز، هرگز، هرگز" آنها (تسلیحات هستهای) را تولید نکند. ایران مجدداً بر این تعهد در توافق هستهای 2015 تأکید کرد.
نیویورک‌تایمز به نقل از مهرزاد بروجردی، مدیر دانشکده امور عمومی و بین الملل در دانشگاه ویرجینیا‌تک مدعی شد: «من فکر می کنم این بخشی از استراتژی است که در حال حاضر ایران برای تحت فشار قرار دادن هر چه بیشتر دولت بایدن برای بازگشت به برجام پیش گرفته است.»
به نوشته نیویورک‌تایمز، ریچارد گلدبرگ، دستیار سابق کاخ سفید و از چهره‌های ضدایرانی در شورای امنیت ملی دولت ترامپ، اظهارات آقای علوی را نوعی "گروکشی" خواند که برای فشار به آقای بایدن طراحی شده تا زودتر دست بکار شود.
مقامات اطلاعاتی اسرائیل که به شرط ناشناس ماندن در مورد فعالیت‌های هستهای ایران با نیویورک‌تایمز صحبت کرده‌اند، گفتند که آنها معتقدند که اگر تهران اورانیوم ذخیره شده را تا سطح خلوص لازم برای کاربرد تسلیحاتی غنی کند، آنگاه ایران اورانیوم کافی برای ساخت تقریباً ۳ بمب هستهای را جمع کرده است. آنها مدعی شدند که رسیدن به این سطح از غنی‌سازی از نظر تئوری در حدود 5 ماه امکان پذیر است.
