چراغسبز جدید آمریکا برای بازگشت به برجام/ جولان زمستان در ایالات قرمز
به گزارش اقتصادنیوز ؛ شب گذشته رسانههای بینالمللی و آمریکایی از آغاز تلاش های دولت جو بایدن برای حفظ توافق هستهای ۲۰۱۵ خبر دادند. بحران ناشی از سرمای شدید در مناطق مرکزی و جنوبی آمریکا، عملیات موفق ناسا در مریخ و آخرین وضعیت شیوع ویروس کرونا و واکسیناسیون، مهمترین عناوین خبری در رسانههای بینالمللی بوده اند.
اعلام آمادگی آمریکا برای بازگشت به میز مذاکره
قریب به اتفاق رسانههای آمریکایی «اعلام آمادگی رسمی دولت ایالات متحده برای ازسرگیری مذاکرات با تهران در راستای حفظ توافق هستهای» را بصورت گسترده پوشش دادند. خبرهای رسمی اغلب شامل خبرها و گمانهزنیهای مشترک در این زمینه بودند؛ از جمله «اعلام آمادگی برای مذاکره مستقیم»، «لغو درخواست دولت ترامپ برای فعالسازی مکانیسم ماشه»، «احتمال برداشتن محدودیت سفر مقامات ایرانی به آمریکا»، «سخنرانی احتمالی روز جمعه بایدن در کنفرانس امنیتی مونیخ باچاشنی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز دوباره دیپلماسی با تهران». اما به جز عناوین مذکور، در دل گزارشهای رسانهای نقل قولهایی از منابع دولتی و غیردولتی به همراه برخی گمانهزنی ها و نکات دیگر نیز گنجانده شده است.
نیویورکتایمز: معلوم نیست که ایران پیشنهاد را بپذیرد
نیویورکتایمز در گزارشی به قلم فرناز فصیحی، دیوید سنجر، مایکل کراولی و لارا جیکس نوشت: دولت بایدن رسماً شروع مجدد گفتگوهای هستهای با ایران را مطرح میکند. رئیس جمهور آمریکا در تلاش برای احیای توافقی است که برنامه هستهای ایران را محدود میکند. هنوز مشخص نیست که آیا تهران که خواستار لغو تحریم ها است، پیشنهاد گفتگو را می پذیرد یا خیر.
مقامات دولت بایدن گفتند که ایالات متحده روز پنجشنبه گام بزرگی در جهت احیای توافق هستهای ایران برداشته و پیشنهاد داد که پس از بیش از چهار سال، آمریکا به همره کشورهای اروپایی به اولین روند دیپلماتیک جدی با تهران ملحق شود.
در مجموعه اقداماتی که با هدف تحقق یکی از مهمترین وعده های انتخاباتی رئیس جمهور بایدن صورت گرفت، کاخ سفید از تلاش دولت ترامپ برای بازگرداندن تحریم های سازمان ملل متحد علیه ایران -مکانیسم ماشه یا اسنپبک- عقب نشینی کرد.
علاوه بر این، دولت بایدن محدودیت های سفر مقامات ایرانی که برای شرکت در جلسات سازمان ملل متحد باید وارد آمریکا شوند را لغو می کند.
یک مقام وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا پیش از این ارتباطات دیپلماتیک اولیهای با ایران داشته است یا خیر، پاسخ مشخصی نداد و تنها گفت که دولت به طور گستردهای در این باره مشورت کرده است.
آنتونی جی بلینکن، وزیر امور خارجه، صبح روز پنجشنبه در تماسی به وزرای امور خارجه اروپا گفت که آمریکا به دنبال بازگرداندن توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ با ایران که به گفته او «دستاورد کلیدی دیپلماسی چند جانبه است» به آنها خواهد پیوست.
ساعاتی بعد، انریکه مورا، معاون دبیرکل اتحادیه اروپا در امور سیاسی، از امضاکنندگان اصلی توافق هستهای - بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین - درخواست کرد تا برجام را در «لحظهای بحرانی» نجات دهند.
آقای مورا در توییتر گفت: مذاکرات جدی با همه شرکت کنندگان و آمریکا. "من آماده ام که آنها را به یک جلسه غیر رسمی دعوت کنم تا در مورد مسیر پیش رو بحث کنیم."
یک مقام وزارت امور خارجه گفت که پیشنهاد روز پنجشنبه برای دیدار، به طور خاص برای جلوگیری از برداشتن گام دیگری از سوی ایران نبوده زیرا ایالات متحده امتیازی برای ممانعت از اقدامی که در وهله اول هیچ دلیلی برای آن وجود ندارد، نخواهد داد.
همچنین این مقام رسمی در مورد دستورکارهای پیشنهادی ایالات متحده در جلسات اولیه با ایران و اروپاییها ارائه نکرد. برخی از کارشناسان اظهار داشتند که ایالات متحده می تواند از طریق اقداماتی که شامل تحریمها نیست، بن بست را از بین ببرد، مانند حمایت از درخواست اخیر ایران برای وام 5 میلیارد دلاری از صندوق بین المللی پول برای کمک به آسیبهای اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا.
دومین مقام ارشد دولت بایدن گفت که انتظار می رود مذاکرات شامل چین و روسیه نیز باشد. از آنجا که این توافق نامه طی چهار سال گذشته بهم خورد، ایران تلاش کرد روابط نزدیکتر با هر دو کشور ایجاد کند، به همین دلیل برخی از کارشناسان امنیتی اظهار داشتند که نه مسکو و نه پکن مشتاق نیستند که در زمان افزایش تنش با دولت بایدن شریک مذاکره با ایالات متحده باشند. و در عوض به دنبال معاملات تسلیحاتی با تهران هستند.
فارنپالیسی: بایدن فعلاً به دنبال نقشه راه موقت است
فارن پالیسی در مطلبی به قلم مایکل هیرش نوشت: با ابراز تمایل جدید برای گفتگو، بایدن برای نجات توافق هستهای ایران تلاش میکند. دولت جدید به دنبال نقشه راهی موقت است، اما اصرار دارد وانمود کند که از جانب به ضربالأجل مقرر هفته آینده در تهران مبنی بر متوقف کردن بازرسیها، تحت فشار نخواهد بود.
روز پنجشنبه تیم بایدن علنا رویکرد خود را تغییر داد و به ایران علامت داد که حاضرند در مذاکرات شرکت کنند تا راه هایی پیدا کنند که هر دو طرف می توانند به توافق بازگردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ند پرایس بیانیهای صادر کرد و گفت دولت "دعوت نماینده عالی اروپا برای شرکت در جلسه ۵+۱ و ایران برای گفتوگو در مورد راه دیپلماتیک پیش رو را میپذیرد."
دیپلمات های اروپایی گفتند ، علی رغم جو ناخوشایند هفته های اخیر ناشی از تصمیم تهران برای افزایش غنی سازی اورانیوم و تولید فلز اورانیوم که قابلیت استفاده تسلیحاتی دارد، از ابراز تمایل تازه دولت بایدن برای گفتگو با تهران خوشحال شدند.
یکی از مقامات رسمی اروپایی در مذاکرات که فقط به شرط ناشناس ماندن صحبت کرد، گفت: "این نشانه دیگری است از اینکه آمریکاییها مایل به بازگشت به مذاکرات هستند." عصر روز پنجشنبه ، در یک جلسه توجیهی قبلی، یک مقام ارشد دولت بایدن این ابتکار عمل را "تغییر به سوی عقل سلیم" توصیف کرد، زیرا بدون مذاکرات جدید، نه واشنگتن و نه تهران قدم اول را برای دستیابی به یک راه حل بر نمیدارند. یکی دیگر از مقامات ارشد ایالات متحده گفت: "همه چیز را می توان در میز مذاکره مطرح کرد."
این تغییر موضع در حالی صورت میگیرد که زمان برای تلاشهای بایدن جهت نجات توافق هستهای در حال سپری شدن است. پارلمان ایران مهلت 23 فوریه را برای کنار گذاشتن شرایطی که به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه میدهد تا بازرسیهای مربوطه را انجام دهند، تعیین کرده است. تهران پیش از این درخواست های آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازدید از سایتهای هستهای اعلام نشده را رد کرده و به آژانس انرژی اتمی اطلاع داده که اگر فوراً برجام احیا نشود، اجرای پروتکل الحاقی که داوطلبانه است را متوقف می کند و این شامل خاموش کردن دوربینهای نظارتی در سایتهای هستهای است. چنین اقدامی می تواند توافق هسته ای را به کلی نابود کند.
مقامات آشنا با تفکر دولت می گویند که بایدن و بلینکن نگران این هستند که اگر در ابتدا امتیازاتی بدهند ضعیف تلقی شوند. آنها به خصوص بخاطر نارضایتی جمهوری خواهان در کپیتول هیل که رای آنها برای اولویتهای فوری تر مورد نیاز است، احتیاط می کنند.
پیش از این، آنگلا مرکل ، صدراعظم آلمان روز چهارشنبه با رئیس جمهور ایران یک تماس تلفنی نادر داشت و به وی گفت که قبل از هرگونه پیشرفت، "سیگنال های مثبت" از ایران لازم است. روحانی پاسخ داد که تنها راه پیش رو این است که ایالات متحده ابتدا تحریم های "غیرانسانی و غیرقانونی" خود علیه ایران را لغو کند. روحانی همچنین به مرکل گفت که تغییر توافق هسته ای با افزودن مذاکرات درباره برنامه موشکی ایران و نفوذ منطقهای آن "غیرممکن" است -اصلاح اساسی برای تأمین حمایت جمهوریخواهان از هر تعامل جدید.
در حال حاضر، هیچ راه حل دیپلماتیک روی میز وجود ندارد. پیش از موعد مقرر در 23 فوریه، رافائل گروسی ، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته ای ، برای مذاکرات بیشتر قرار است در تاریخ 20 فوریه در تهران باشد. در همین حال ، به نظر می رسد که ایران می خواهد جوزپ بورل ، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رئیس کمیسیون مشترک JCPOA ، هماهنگسازی بازگشت همزمان توافق توسط تهران و واشنگتن را بر عهده بگیرد.
اما یک مقام ارشد دولت بایدن که در مذاکرات شرکت داشت پنجشنبه شب به فارن پالیسی گفت که هنوز هیچ بحثی درباره اینکه همزمان با کاهش غنی سازی یا معکوس کردن سایر نقضهای توافق هستهای، واشنگتن کاهش تدریجی تحریم ها را نیز بررسی میکند ، آغاز نشده است.
آرون دیوید میلر، مذاکره کننده قدیمی خاورمیانه که اکنون با بنیاد کارنگی کار می کند ، گفت:"غریزه جو بایدن در شرایط عادی این بود که تلفن را بردارم و با رهبر اسرائیل تماس بگیرم، نه در پنج یا شش تماس اول ، بلکه در 15 تماس اول. واقعیت درونی اینکه بایدن مدت زیادی صبر کرد، وجود یک فاصله واقعی درباره سیاستهای دو طرف در قبال ایران را ثابت میکند.
اما مهمترین پرسش در روزهای آینده این خواهد بود که آیا واشنگتن و تهران می توانند راه حل دیپلماتیک موقت پیدا کنند؟ همچنین روز پنجشنبه ، در تلاش بیشتر برای جلب رضایت تهران ، ایالات متحده اعلام کرد که در حال بازگرداندن درخواست دولت ترامپ در مورد بازگشت سریع تحریم ها است. دولت همچنین گفت که محدودیت های سفر دیپلمات های ایرانی در سازمان ملل متحد را که توسط ترامپ اعمال شده بود از بین می برد.
یک مقام ارشد دولت اضافه کرد که ایالات متحده به دنبال راه حل های مختلف خلاقانه برای کمک به اقتصاد شدیداً تحت تحریم ایران است، از جمله احتمالاً وام از صندوق بین المللی پول یا انواع دیگر تزریق پول نقد. اگرچه همه این اقدامات برای بایدن در داخل کشور خطر سیاسی دارد.
پالیتیکو: اختلاف درونی دولت بایدن در مورد چگونگی تعامل با ایران
پالیتیکو در مطلبی به قلم نهال طوسی نوشت: به نظر می رسد دولت بایدن مایل است درباره برنامه هستهای با تهران مذاکره کند. اما مشخص نیست که خواستار بازگشت به توافق اصلی است یا خیر.
جو بایدن بارها و بارها گفته است که در صورت ادامه تطابق تهران با مفاد توافق، آمریکا با هدف بسترسازی برای ایجاد پیمان گستردهتر و قویتر به توافق هستهای اصلی ایران خواهد پیوست. اما به گفته پنج نفر از افراد آشنا به موضوع، در داخل دولت بایدن، در میان دستیاران ارشد بحثهایی درگرفته است که آیا این بهترین راه است یا اینکه مسیرهای دیگری را که احتمالاً پیچیدهتر است و ممکن است از توافق اصلی دور بمانند، پی بگیرند.
بایدن قرار است روز جمعه در جلسه مجازی کنفرانس امنیتی مونیخ خطاب به رهبران جهان سخنرانی کند، اظهاراتی که مطمئنا از سوی ایران و همچنین کشورهای دیگری که سعی دارند قصد او برای توافق هستهای را استنباط کنند، با دقت تماشا میشود.
یک مقام ارشد وزارت امور خارجه در یک جلسه توجیهی با خبرنگاران، چشم انداز ملاقات رو در رو با ایرانیان را بیش از «یک گام» پیشرفت نامید.
به طور کلی ، تحولات تاکنون نشان میدهد که ترمیم کامل توافق اصلی ممکن است یک مجموعه مذاکرات بسیار ناموزونتر و طولانیتر از آنچه بسیاری از ناظران انتظار داشتند، باشد.
یکی از افراد آشنا به این بحث گفت "بسیاری از دیدگاههای مختلف" در دولت وجود دارد، و افزود "من فکر می کنم تمایل غریزی برای بازگشت به توافق وجود دارد ، اما این یک نتیجه از پیش تعیین شده نیست."
توافق موقت
نهال طوسی در بخش دیگری از گزارش پالیتیکو نوشته است: یک بحث درونی دولت در مورد مراحل بعدی تا حد زیادی به این موضوع خلاصه شده است: این که آیا در وهله نخست هدف بازگشت به توافق هستهای اصلی است یا از همان ابتدا به دنبال یک توافق گستردهتر هستیم. یک توافق گستردهتر احتمالاً جنبههای غیر هستهای مانند محدودیت در برنامه موشکهای بالستیک ایران و مقرراتی که بیش از توافق اصلی دوام دارند یا دائمی هستند را شامل میشود.
به هر صورت، یک گزینه روی میز این است که فعلاً نوعی توافق موقت داشته باشید که بتواند اعتماد هر دو طرف را جلب کند.
افراد آشنا به موضوع گفتند که توافق موقت لزوماً مانند معامله اصلی نخواهد بود. این می تواند شامل دادن برخی معافیتهای تحریمی به ایران -از قبیل اجازه فروش نفت- در ازای توقف برخی از اقدامات تهران مانند غنیسازی اورانیوم با خلوص 20 درصد باشد.
با این حال، یک مقام ارشد دولت بایدن اصرار داشت که این بحث تمام شده است. این مقام گفت که هدف توافق شده همچنان این است که اگر ایران به تعهداتش عمل کند، آمریکا به توافق اصلی بازمی گردد. اما اینکه دقیقاً چه مراحلی باید برای دستیابی به آن هدف و با چه سرعتی طی شود، هنوز جای بحث و گفتگو دارد.
برخی افراد آشنا به موضوع تأکید کردند که دولت، در یک ماه گذشته، همچنان در حال پر کردن پستهای کلیدی در وزارت امور خارجه، کاخ سفید و دیگر نهادهایی بوده که مربوط به بحث ایران بوده است.
با این حال سه نفر از این افراد اظهار داشتند که برت مک گورک، یک مقام ارشد خاورمیانه در شورای امنیت ملی، در میان صداهای تندروانهتر نسبت به ایران است و جیک سالیوان مشاور امنیت ملی در برخی مواقع مواضع سختتری نسبت به بسیاری از همکاران خود دارد.
افراد آشنا با این بحث گفتند که هر دوی این مقامات ارشد امنیت ملی ممکن است بیشتر تمایل داشته باشند که بلافاصله به دنبال معاملهای بزرگتر باشند، نه تلاش برای احیای نسخه 2015 این توافق.
راب مالی، نماینده ویژه بایدن در مذاکرات ایران بیشتر طرفدار بازگشت به توافق هستهای اصلی است. از دیگر افرادی که احتمالاً در کنار وی هستند، میتوان به جف پرسکات، یک مقام عالی در نمایندگی ایالات متحده در سازمان ملل اشاره کرد. افراد آشنا به این گفتگوها اظهار داشتند که آنها کاملاً مطمئن نیستند که وزیر امور خارجه آنتونی بلینکن در کدام طرف ایستاده است.
سناتور باب منندز ، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا یکی از چندین دموکراتی است که در مخالفت با توافق اولیه در طول سالهای اوباما به جمهوریخواهان پیوست. منندز همچنین با تصمیم ترامپ مبنی بر دور شدن از توافق بدون طرحی جایگزین مخالفت کرد. وی بایدن را به موضع گیری سخت واداشته و گفته است که رئیس جمهور نباید قبل از بازگشت به میز مذاکره "از تحریم های قابل توجه ایران" یکاهد.
به گفته افراد آشنا در موضوع، بسیاری از دستیاران بایدن مردد هستند و فکر میکنند با انجام اقدامات همزمان با ضرب الاجل تعیین شده، به نظر میرسد که تسلیم فشارهای ایران شدهاند.
تحلیلگران پیش بینی می کنند که نشست ۵+۱ و ایران در ماه مارس و در جلسه ای که قبلاً به طور آزمایشی کمیسیون مشترک نظارت بر اجرای توافق برنامه ریزی شده، برگزار شود.
راب مالی از طرف آمریکا در نشست حاضر خواهد شد
همچنین والاستریت ژورنال به نقل از منابع درون وزارت خارجه آمریکا نوشت که احتمالاً رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در صورت برگزاری نشست، در جلسه شرکت خواهد کرد. یکی از مقامات اظهار داشت که آنها شک دارند که ایالات متحده یا ایران تدابیری را برای کاهش تنش ها پیش از نشست اتخاذ کنند و اگر مذاکرات اتفاق بیفتد، لحظهای پراهمیت خواهد بود اما ممکن است به یک موفقیت فوری منجر نشود.
بحران سرما در ایالتهای قرمز
طوفان زمستانی و سرمای بیسابقه، ایالتهای جنوبی و مرکزی آمریکا -که اغلب ایالتهای قرمز و حامی جمهوریخواهان هستند- را درنوردیده است. بر اساس گزارش انبیسی جریان برق برای اکثر مناطق تگزاس مجدداً برقرار شده، اما سیستمهای آبی برای تقریباً دو سوم ساکنان این ایالت مختل شده است و میلیونها نفر بدون آب آشامیدنی باقی ماندند. ساکنان بدنبال مواد غذایی یا بطری آب با قفسه های خالی و صف های طولانی فروشگاه ها مواجه شده اند.
در پی این بحران زمستانی که از یک هفته پیش آغاز شد، ایالتهای جنوبی و مرکزی که به ندرت با سرمای شدید مواجه بودهاند، با یخ زدگی و ترکیدگی لولههای آب، قطعی برق و هرجومرج در تأسیسات تصفیه آب مواجه شدند و حدود 13 میلیون نفر روز پنجشنبه دستور داشتند آب شیر را بجوشانند.
همچنین سیانان گزارش داد در حالی که تگزاسیها همچنان با اثرات سرمای مرگبار دستوپنجه نرم میکنند، بیشتر نیمه شرقی کشور نیز با برف، یخبندان یا باران همراه میشود.
به گفته سرویس ملی هواشناسی، سامانه طوفانی که این هفته در جنوب شکل گرفت "تأثیرات قابل توجهی از میانه آتلانتیک به شمال شرقی آمریکا" خواهد داشت و "انتظار میرود با تودههای متراکم هوایی، بارش شدید برف رخ دهد."
حدود 78 میلیون آمریکایی تحت هشدار هوای زمستانی و بیش از 27 میلیون نفر تحت هشدار یخ زدگی سخت قرار دارند.
از هفته گذشته حداقل 38 نفر در سراسر کشور بر اثر طوفان های زمستانی یا شرایط ناگهانی جان خود را از دست داده اند ، این در حالی است که بیش از 2500 مورد رکورد کمترین دما برای تاریخ ثبت شده است.
مریخنوردی ناسا برای یافتن بقایای حیات
مریخنورد «استقامت/Perseverance» فرود آمد. ماموریت دو ساله آن، آخرین و جاهطلبانهترین تلاش ناسا برای یافتن شواهدی از حیات باستانی در این سیاره سرخ است.
بر اساس گزارش یو.اس.ای تودی مریخ نورد Perseverance ناسا پس از 300 میلیون مایل سفر و یک فرود دراماتیک و دلهرهآور هفت دقیقهای با موفقیت در مریخ فرود آمد. ماموریت؟ به گفته ناسا "در جستجوی نشانههایی از زندگی باستانی".
این مریخ نورد با سوخت انرژی هستهای، جدیدترین و پیشرفته ترین سخت افزار ناسا برای کاوش در مریخ است. این مأموریت 2.4 میلیارد دلاری به دنبال نشانه هایی از زندگی -گذشته یا حال- در مکانی شناخته شده به نام دهانه Jezero است که به اعتقاد عمومی محل زندگی یک دریاچه عمیق است که از رودخانههای آب تغذیه می شود.
توماس زوربوچن، مدیر اداره ماموریت علمی ناسا گفت: "استقامت ، ستاره شناس رباتیک ما است و اولین مریخ نوردی است که ناسا با هدف صریح جستجو در نشانه های زندگی باستان به مریخ فرستاده است."
کمک کرونایی آمریکا به کشورهای فقیر
به گزارش ای.بی.سی نیوز طبق گفته مقامات ارشد دولت بایدن ، رئیس جمهور جو بایدن روز جمعه اعلام خواهد کرد که ایالات متحده 2 میلیارد دلار به یک برنامه تحت حمایت سازمان ملل متحد برای توزیع واکسن COVID-19 به فقیرترین کشورهای جهان کمک خواهد کرد.
کنگره پیش از این در دسامبر مبلغی را به آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحده اختصاص داده بود تا در اختیار Gavi ، -اتحادیه جهانی توزیع واکسن- قرار دهد. کنگره در مجموع 4 میلیارد دلار کمک هزینه تعیین کرد و مقامات گفتند که ایالات متحده در طی سال جاری و 2022 این مبلغ را به Gavi خواهد داد.
سازمان ملل روز چهارشنبه اعلام کرد ، تاکنون 10 کشور 75٪ از کل واکسنهای کووید-۱۹ را توزیع کرده اند ، در حالی که بیش از 130 کشور هنوز یک دوز هم دریافت نکردهاند. ایالات متحده تاکنون 600 میلیون دوز واکسن خریداری کرده است.
تقسیم اموال جمهوریخواهان میان ۲ طیف ترامپ و مککانل
جنگ بین رئیس جمهور سابق دونالد ترامپ و رهبر اقلیت سنا میچ مک کانل احتمالاً به نبرد بر سر پول تبدیل خواهد شد زیرا اهداکنندگان جمهوری خواه مجبور می شوند بین نامزدهای مورد حمایت ترامپ و تشکیلات حزب جمهوریخواه انتخاب کنند.
به گزارش پایگاه خبری هیل، این شکاف جمع آوری کمکهای مالی میتواند برای جمهوریخواهان که به دنبال تغییر موازنه در مجلس نمایندگان و سنا در انتخابات میان دورهای 2022 هستند مضر باشد.
ترامپ این هفته مککانل را پس از اینکه گفت ترامپ مسئول آشوب 6 ژانویه است، با الفاظ تند مورد هجمه قرار داد. ترامپ با آغاز یک نبرد بر سر آینده حزب جمهوری خواه ، قول داد از نامزدهایی که با پایگاه وی همسو هستند، حمایت کند.
بسیاری از اهدا کنندگان جمهوری خواه فعلاً از جبهه گیری علنی اجتناب می کنند ، اما استراتژیست ها از هماکنون نشانه هایی از وقایع را در سال های 2022 و 2024 می بینند.