سه درس بزرگ جنگ اوکراین

به گزارش اقتصادنیوز ، هفته نامه اکونومیست در سرمقاله شماره هشت جولای سال 2023  در گزارشی ویژه به بررسی آینده جنگ پرداخته است. اکونومیست نوشته است: دوران جدیدی از جنگ با فناوری پیشرفته آغاز شده است. تکنولوژی میدان جنگ را متحول کرده است و دموکراسی ها باید بر این اساس واکنش نشان دهند.

جنگ های بزرگ، برای مردم و کشورهایی که با آنها درگیر هستند، تراژدی است. این جنگ ها همچنین نحوه آماده شدن جهان را برای درگیری های دیگر تغییر می دهند. بریتانیا، فرانسه و آلمان ناظرانی را به جنگ داخلی آمریکا فرستادند تا نبردهایی مانند گتیسبورگ را مطالعه کنند. دوئل‌ تانک ها در جنگ یوم کیپور (جنگ اعراب و اسرائیل) در سال 1973، به تغییر ارتش آمریکا -از نیرویی که در ویتنام شکست خورد به نیرویی که عراق را در سال 1991 شکست داد- سرعت بخشید. آن کارزار، به نوبه خود، رهبران چین را به بازسازی ارتش آزادی بخش خلق و تبدیل آن به نیروی مهیب امروز سوق داد.

خط بطلان بر یک توهم؛ تلفات جنگ های مدرن کمتر نخواهد بود

جنگ در اوکراین بزرگترین جنگ در اروپا از سال 1945 است. این جنگ درک کشورها از جنگ را برای دهه های آینده شکل خواهد داد. این جنگ هر گونه توهم را که تصور می کند درگیری مدرن ممکن است به عملیات های ضد شورش محدود شود یا به سمت مبارزات کم تلفات در فضای سایبری تکامل یابد، از بین برده است. در عوض به نوع جدیدی از جنگ با شدت زیاد اشاره می‌کند که فناوری پیشرفته را با کشتار در مقیاس صنعتی و مصرف مهمات ترکیب می‌کند، درست همانطور که غیرنظامیان، متحدان و شرکت‌های خصوصی را جذب می کند. می‌توانید مطمئن باشید که رژیم‌های خودکامه در حال مطالعه چگونگی به دست آوردن برتری در هر درگیری آینده هستند. جوامع لیبرال به جای عقب نشینی از مرگ و ویرانی، باید متوجه شوند که جنگ بین اقتصادهای صنعتی یک چشم انداز کاملا واقعی است و باید شروع به آماده شدن کنند.

سه درس بزرگ جنگ اوکراین

همانطور که گزارش ویژه اکونومیست توضیح می‌دهد، جنگ اوکراین سه درس بزرگ دارد. اول اینکه میدان جنگ در حال شفاف شدن است. دیگر دوربین های دوچشمی یا نقشه ها را فراموش کنید. به حسگرهای پیشرفته در ماهواره ها و پهپاد ها فکر کنید؛ ارزان و در موجود درهمه جا. آنها توسط الگوریتم های در حال بهبودشان، داده‌هایی را برای پردازش به دست می‌آورند که مانند پیدا کردن سوزن‌ در انبار کاه است. مثلاً یافتن سیگنال تلفن همراه یک ژنرال روسی، یا یک تانک استتار شده. این اطلاعات می‌تواند توسط ماهواره ها  یا به کم درجه ترین سرباز در جبهه منتقل شود یا برای هدف گیری توپخانه و موشک با دقت و برد بی سابقه ای استفاده شود.

این سطح از شفافیت به این معنی است که جنگ های آینده به شناسایی بستگی دارد. اولویت‌ها این است که ابتدا دشمن را شناسایی کنید، قبل از اینکه دشمن محل شما را پیدا کند. حسگرها را ، چه پهپاد باشند چه ماهواره، از کار بیاندازید. ابزار ارسال داده های دشمن را در سراسر میدان نبرد، چه از طریق حملات سایبری، جنگ الکترونیک یا مواد منفجره قدیمی مختل کنید. نیروهای نظامی باید با تکیه بر تحرک، پراکندگی، پنهان‌کاری و فریب، راه‌های جدیدی برای مبارزه ایجاد کنند. ارتش‌های بزرگی که در سرمایه‌گذاری بر روی فناوری‌های جدید یا توسعه دکترین‌های جدید شکست بخورند، مغلوب ارتش‌های کوچک‌تری که این کار را انجام می‌دهند، خواهند شد.

درس دوم این است که حتی در عصر هوش مصنوعی، جنگ ممکن است هنوز صدها هزار انسان و میلیون ها ماشین و مهمات را درگیر کند.  تلفات در اوکراین شدید بوده است: توانایی دیدن اهداف و اصابت دقیق به آنها تعداد تلفات را افزایش می دهد. مصرف مهمات و تجهیزات نیز، بسیار بسیار زیاد است: روسیه در یک سال 10 میلیون گلوله شلیک کرده است. اوکراین ماهانه 10 هزار پهپاد در ماه از دست می دهد. این کشور اکنون از متحدانش، مهمات خوشه‌ای قدیمی را برای کمک به ضد حمله خود درخواست می‌کند.

در نهایت، فناوری ممکن است نحوه برآورده شدن این نیازها را تغییر دهد. در 30 ژوئن، ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا،  پیش بینی کرد که یک سوم نیروهای مسلح پیشرفته طی 10 تا 15 سال آینده روباتیک خواهند شد: به نیروهای هوایی بدون خلبان و تانک های بدون خدمه فکر کنید. با این حال، ارتش ها باید قادر باشند که در این دهه و همچنین دهه آینده بجنگند. این به معنای تجدید ذخایرانبارها، ایجاد ظرفیت صنعتی برای تولید سخت‌افزار در مقیاس بسیار بیشتر و اطمینان از داشتن ذخایر نیروی انسانی در ارتش هاست. نشست سران ناتو در 11 و 12 ژوئیه آزمونی است برای اینکه آیا کشورهای غربی می توانند به تقویت مجدد اتحاد خود برای این اهداف ادامه دهند یا خیر.

سومین درس - که در بیشتر قرن بیستم نیز کاربرد داشت - این است که مرز یک جنگ بزرگ، گسترده و نامشخص است. درگیری‌های غرب در افغانستان و عراق توسط ارتش‌های حرفه‌ای کوچک انجام می‌شد و بار سبکی را بر غیرنظامیان در داخل تحمیل می‌کرد (اما اغلب بدبختی زیادی بر مردم محلی وارد می‌کرد). در اوکراین غیرنظامیان به عنوان شرکت کننده یا قربانی وارد جنگ شده اند. همچنین فرای شرکت های دفاعی-صنعتی قدیمی، حضورگروه جدیدی از شرکت‌های خصوصی نیز حیاتی بوده است. 

مرزهای جدید البته مشکلات تازه ای ایجاد می کند. مشارکت فزاینده غیرنظامیان، مسائل حقوقی و اخلاقی را مطرح می کند. شرکت های خصوصی واقع در خارج از منطقه درگیری فیزیکی نیز ممکن است در معرض حمله مجازی یا مسلحانه قرار گیرند. 

هیچ دو جنگی شبیه هم نیستند

هیچ دو جنگی شبیه هم نیستند. درگیری بین هند و چین ممکن است در بام جهان رخ دهد. درگیری چین و آمریکا بر سر تایوان، قدرت هوایی و دریایی بیشتر، موشک های دوربرد و اختلال در تجارت را به همراه خواهد داشت. تهدید متقابل استفاده ازسلاح های هسته‌ای احتمالاً برای محدود کردن تشدید تنش در اوکراین عمل کرده است: ناتو مستقیماً با یک دشمن مجهز به سلاح هسته‌ای درگیر نشده است و تهدیدهای روسیه تا کنون تند وتیز بوده است. اما در جنگ بر سر تایوان، احتمالا آمریکا و چین وسوسه خواهند شد تا در فضا به یکدیگر حمله کنند، که می‌تواند به تشدید تنش هسته‌ای منجر شود، به‌ویژه اگر ماهواره‌های هشدار اولیه و فرماندهی و کنترل غیرفعال شوند.

برای جوامع لیبرال  شاید وسوسه برانگیز باشد تا از وحشت اوکراین و از تلاش و هزینه هنگفت برای مدرن سازی نیروهای مسلح خود عقب نشینی کنند. با این حال، آنها نمی توانند تصور کنند که چنین درگیری، بین اقتصادهای بزرگ صنعتی، یک رویداد یکباره خواهد بود. یک روسیه مستبد و بی ثبات ممکن است برای دهه های آینده تهدیدی برای غرب باشد. افزایش قدرت نظامی چین یک عامل بی‌ثبات‌کننده در آسیا است و احیای خودکامگی جهانی می‌تواند درگیری‌ها را محتمل‌تر کند. ارتش هایی که از نوع جدیدی از جنگ صنعتی که در اوکراین به نمایش گذاشته شده است، درس نمی گیرند، در معرض خطر شکست در برابر ارتش هایی قرار میگیرند که از این اتفاقات درس می آموزند. ■