رمزگشایی از تاثیر تحولات اخیر مرزی اسرائیل و لبنان در مذاکرات برجام؟

به گزارش اقتصادنیوز، تقریبا یک سال پس از آن که آموس هوخشتاین؛ مقام ارشد دولت بایدن که در قامت میانجی برای تحقق توافق میان لبنان و اسرائیل جهت تعیین مرزهای دریایی شان وارد میدان شد، بار دیگر به بیروت آمد تا به همسایگان جهت حل اختلاف‌ها کمک کند.به باور ناظران اگر هوخشتاین بتواند ماموریتش را به سرانجام برساند، برگ برنده ای در اختیار جو بایدن قرار می دهد تا با توسل بدان بتواند در انتخابات ریاست جمهوری 2024 امتیازهایی را از آن خود کند.

برگ برنده بایدن

پیشتر دمشق تلاش داشت تا به درگیری و اختلاف های مرزی اسرائیل با لبنان پایان دهد، اما حالا به واسطه کاهش نفوذ منطقه‌ای سوریه و تبدیل شدن عربستان به عنوان قدرت اصلی جهان عرب، فعل و انفعال های سوریه متوقف شده و راه برای واشنگتن جهت تعامل با ریاض و بیروت و تل آویو هموار گشته، سفر هوخشتاین به لبنان ممکن است در کنار مسائل و تحولاتی چون روابط ایالات متحده با چین و روسیه، گسترش ناتو و تعریف اتحادها در سراسر جهان بی اهمیت به نظر برسد. اما از منظر واشنگتن چنین کنشی فراتر از استخراج نفت و گاز برای اروپا اهمیتی راهبردی دارد.

ناظران مدعی اند، از آنجایی که خواسته های رسمی لبنان و اسرائیل از پیش در چارچوبی مکتوب و رسمی آماده شده، بعید به نظر می رسد مذاکرات در باب مرز زمینی چالش برانگیزتر از گفتگوها در مورد مرزهای دریایی باشد. همچنین انتظار نمی رود که حل این مناقشه 12 سال طول بکشد. به نوشته نیشن، شش نقطه مورد اختلاف در امتداد خط آبی وجود دارد که از میانشان چالش اصلی حول نقطه «بی 1» در بخش ناقوره با مساحت 500 متر مربع و مزارع شبعا است؛ جغرافیایی که در اختیار نیروهای حافظ صلح سازمان ملل قرار دارد. به گفته یکی از مقام های لبنانی که در مذاکرات شرکت دارد، اختلاف ها در باب مابقی مناطق اندک است و با توسل به رایزنی حل خواهد شد.

فرصتی برای میدان داری ایران در دو زمین

هوخشتاین به واسطه مهندسی معملات سیاسی شهره است و ظاهرا جاه طلبی اش به حل چالش های میان لبنان، سوریه و اسرائیل محدود نمی شود، او فراتر از حل این تنش مرزی به دنبال راهی است که در چارچوبش عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل تا حد زیادی تسهیل شود.به ادعای گروهی از تحلیلگران مسئله کلیدی در فرایند پایان یافتن تنش مرزی میان بیروت و تل آویو، موافقت حزب الله لبنان است؛ جریانی قدرتمند و حامی ایران که موافقت ضمنی اش با توافق احتمالی نشان از رضایتمندی تهران هم دارد.از همین رو به باور گروهی این مهم ترین دستاورد دولت بایدن در خاورمیانه خواهد بود و می تواند به یک سرمایه انتخاباتی برای رئیس جمهوری آمریکا تبدیل شود.

از منظری دیگر چنین توافقی با لحاظ کردن احتمال بازگشت دوباره ترامپ به میدان سیاست، می تواند به نفع تهران هم باشد. به ادعای این گروه دونالد ترامپ در صورتی که برای دومین بار به عنوان رئیس جمهوری آمریکا انتخاب شود ممکن است بار دیگر به سیاست فشار حداکثری علیه تهران متوسل شود. او بعید است تمایلی به احیای توافق هسته ای با ایران داشته باشد. این در حالی است که دولت بایدن، احیای روابط عربستان و ایران را راهی برای از سرگیری رایزنی ها با تهران در مورد احیای توافق هسته ای با کمک ریاض می داند. دولت بایدن امروز اشتباه اوباما را تکرار نخواهد کرد و تلاش دارد تا با حمایت بازیگران عرب در ارتباط با برنامه ای هسته‌ای ایران به توافق دست یابد.

هم صدایی تهران و حزب الله

به ادعای ناظران حزب الله لبنان نسبت به تعیین مرزهای زمینی اندکی حسن نیت نشان داده است. اظهارات اخیر حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله مبنی بر «حاکمیت» دولت لبنان و عدم مداخله در تصمیمات مردم روستای قجر که در مرز لبنان و سرزمین های اشغالی قرار دارد، حائز اهمیت است. چرا که رضایتمندی ضمنی حزب الله نشان از تمایل ایران برای حل مشکلات منطقه ای از طریق دیپلماسی است.در همین حال، امارات نیز در تصویب قطعنامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل برای تمدید ماموریت نیروی حافظ صلح سازمان ملل در لبنان نقشی برجسته ایفا کرد. حال اگر اسرائیل  با شروط لبنان موافقت کند، چنین وضعیتی می تواند فصل جدیدی را در حل مناقشه اعراب و اسرائیل و عادی سازی روابط طرفین کلید بزند.امارات متحده عربی تلاش ها برای بازگشت دوباره سوریه به آغوش کشورهای عرب و عادی سازی روابط بازیگران عرب با اسرائیل را رهبری کرده است.