بایدن برای پکن، برگ برنده رو کرد/ هند به چین رکب زد!

به گزارش اقتصادنیوز ، ممکن است تصمیم شی جین‌پینگ برای غیبت در اجلاس سران گروه ۲۰ به منظور انکار لحظه طلایی هند باشد. در عوض، نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند همراه با ایالات متحده و اروپا راهی برای مقابله مؤثرتر با چین در صحنه جهانی را کشف کردند.

نتیجه نهایی اوکراین را ناراحت کرد؛ چرا که ادبیات بیانیه گروه ۲۰ را ضعیف‌تر از آنچه که رهبران در ۱۰ ماه پیش در اندونزی به آن رسیده بودند، می‌دید. انتقاد کیف از بیانیه‌ای که در اصل مشابه بیانیه اندونزی بود و تأثیر عملی چندانی ندارد، بهای ناچیزی برای ایالات متحده و متحدانش برای اعطای پیروزی به مودی است که می‌تواند موقعیت هند به عنوان یک قدرت در حال رشد و تضعیف‌کننده نفوذ جهانی چین را تقویت کند.

اجلاس برد-برد

جو بایدن رهبری مأموریت را برعهده داشت و بهترین امید دولتش برای منزوی‌ساختن چین و روسیه و تقویت نظم جهانی تحت رهبری ایالات متحده را در هند یافت. نتیجه نشان داد که واشنگتن بالاخره در حال یادگیری زبان کشورهای نیم‌کره جنوبی است و هند شاخص و راهنمای اصلی محسوب می‌شود.

میلان ویشناو، مدیر برنامه آسیای جنوبی در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی گفت: «برخی از تحلیل‌گران به ادبیات ضعیف بیانیه در موضوع اوکراین به‌عنوان نشانه‌ای از «سقوط» غرب اشاره می‌کنند. اما جور دیگری نیز می‌توان به آن نگاه کرد. غرب برای اطمینان از پیروزی هند سرمایه‌گذاری کرده است. فقدان اجماع می‌توانست بسیار برای هند ناامیدکننده باشد».

پویایی اجلاس سران را می‌توان با جلسه روز شنبه بایدن برای بحث در مورد تلاش‌های کاخ سفید برای افزایش کمک‌های مالی به کشورهای در حال توسعه نشان داد.

در کنار آجی بانگا، رئیس بانک جهانی که این نقش را برعهده داشت، بایدن با مودی، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، رئیس‌جمهور برزیل و سیریل رامافوزا، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی که اعضای کلیدی گروه بریکس هستند، دیدار کرد. بلوک بریکس در اوایل ماه جاری گسترش یافت و چالشی برای اقتصادهای پیشرفته گروه هفت به وجود آورد.

اوایل روز، جان فاینر، معاون مشاور امنیت ملی ایالات متحده با انتقاد از چین، از هند، آفریقای جنوبی و برزیل به عنوان «سه عضو دموکراتیک بریکس» یاد کرد و گفت که آن‌ها و ایالات متحده همگی متعهد به موفقیت جی۲۰ هستند. فاینر گفت: «غیبت چین برای همه مایه تأسف است. اما معتقدیم که بیشتر به ضرر چین است».

ایالات متحده به همین‌جا بسنده نکرد. این کشور به طور جداگانه قراردادی جاه‌طلبانه با هند، اتحادیه اروپا، عربستان سعودی، اسرائیل و سایر کشورهای خاورمیانه جهت توسعه یک شبکه ریلی و دریایی را اعلام کرد. بایدن از آن به عنوان «سرمایه‌گذاری منطقه‌ای تغییردهنده معادلات» استقبال کرد و این توافق را با دست‌دادن سه‌نفره با مودی و محمد بن سلمان، تثبیت کرد. رئیس‌جمهور آمریکا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰، بن سلمان را یک منفور جهانی خطاب کرده بود.

حتی با وجود ابهام در خط زمانی و بودجه پروژه، به احتمال زیاد، این نوع اظهارات بیشتر در جهت منافع خاورمیانه است تا گله و بدگویی در مورد حقوق بشر. ایالات متحده انکار کرد که قصد دارد با نفوذ فزاینده چین در خلیج فارس مقابله کند، اما یک مقام فرانسوی اذعان کرد که این طرح برای رقابت برای طرح کمربند و جاده شی طراحی شده و گفت که این چیز بدی نیست.

یکشنبه، بایدن به خبرنگاران در ویتنام، جایی که پس از اجلاس جی۲۰ به آن سفر کرد، گفت: «من موفقیت اقتصادی چین را می‌خواهم. اما همچنین خواهان موفقیت آن‌ها بر اساس قواعد و قوانین هستم».

خنثی‌سازی نقشه‌های چین

اقدام شی برای نادیده‌گرفتن اجلاس جی۲۰ که از زمان ریاست‌جمهوری او در سال ۲۰۱۳ سابقه نداشته است، نشان‌دهنده تغییر رفتارش نسبت به نوامبر سال گذشته بود؛ در آن زمان، شی خود را به عنوان یک دولتمرد با مسئولیت «همراهی با سایر کشورها» معرفی کرد. دیپلمات‌های چینی همچنین با اتخاذ موضع در مسائلی جزئی مانند استفاده مودی از یک عبارت سانسکریت و تلاش ایالات متحده برای میزبانی نشست گروه ۲۰ در سال ۲۰۲۶، خود را کوچک کردند. گلوبال تایمز، روزنامه وابسته به حزب کمونیست چین طرح ایالات متحده را «کپی‌کاری» از برای طرح زیرساخت‌های خاورمیانه چین خواند.

جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا در حاشیه این اجلاس به لی چیانگ، نخست‌وزیر چین گفت که کشورش قصد دارد از طرح جاده و کمربند خارج شده، ولی همچنان می‌خواهد که روابط دوستانه را حفظ کند. در کنفرانس مطبوعاتی پس نشست جی۲۰، ملونی گفت که با لی، نماینده چین در این اجلاس در مورد طرح جاده و کمربند صحبت کرده، اما هنوز تصمیمی گرفته نشده است.

ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا نیز چین را به سنگ‌اندازی در راه رسیدن به یک بیانیه مشترک متهم کرد. به گفته افراد آشنا با مذاکرات، پکن در یک نقطه از مذاکرات پشت درهای بسته، موضوع دسترسی به نیمه‌هادی‌ها را در میانه گفت‌وگوها درباره تغییرات آب‌وهوایی مطرح کرد. این امر باعث شد که جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و یکی از حامیان اصلی کنترل صادرات تراشه‌ها به چین، پکن را به «گروگان نگه‌داشتن موضوع تغییرات آب‌وهوایی» متهم کند.

خبرگزاری رسمی شین هوا گزارش داد که لی چیانگ به رهبران این کشورها گفته که به جای تفرقه‌افکنی و تقابل، گروه ۲۰ به وحدت و همکاری نیاز دارد. این به دنبال تحلیلی بود که ساعاتی پیش توسط یک اندیشکده چینی وابسته به سازمان جاسوسی این کشور منتشر شد و از هند به دلیل «خراب‌کردن فضای همکاری» در جی۲۰ با پیشبرد برنامه خود انتقاد کرده بود.

اما چین از مخالفت در برابر این بیانیه تسلیم شد و همه طرف‌ها از هند به خاطر مذاکره برای رسیدن به یک مصالحه تقدیر کردند. افراد آشنا با این گفت‌وگوها گفتند که این پیشرفت پس از آن اتفاق افتاد که هند، اندونزی، برزیل و آفریقای جنوبی مشترکاً پیشنهادی را در مورد ادبیات جنگ اوکراین ارائه کردند.

سواستی رائو، یکی از اعضای مرکز اروپا و اوراسیا در مؤسسه مطالعات دفاعی مانوهار پاریکار می‌گوید: «این اجماع نشان‌دهنده نقش ثابت هند به عنوان تکیه‌گاه قابل‌اعتماد جهان بوده که به شدت در مورد مسائل ژئوپلیتیکی مانند جنگ اوکراین دچار انشقاق شده است. تحلیل‌گران تردیدی ندارند که قدرت‌های متوسط می‌خواهند نظم اقتصادی جهانی را چندقطبی نگه دارند و در بازی چین برای تسلط بر آن گیر نیافتند».

در حالی که آخرین ادبیات در مورد جنگ اوکراین باعث ناراحتی برخی از متحدان ایالات متحده شد، حمایت از این سازش فرصت بزرگتری برای همسویی نزدیکتر با دموکراسی‌های بزرگ نیم‌کره جنوبی بود که نقشی کلیدی در موضوع جنگ اوکراین و سایر مسائل جهانی ایفا می‌کنند. رهبران جی۷ علناً نتیجه را ستایش کردند و سوناک اظهار داشت که ادبیات بیانیه «بسیار قوی» بود و «روسیه کاملاً منزوی شده است».

«عادلانه و بادوام»

برای ایالات متحده، هر حرکتی که هند را تقویت کند و سایر دموکراسی‌های نیم‌کره جنوبی را تقویت کند، به مقابله با نفوذ چین و روسیه کمک می‌کند؛ به ویژه وقتی صحبت از درخواست گروه ۲۰ برای «صلح جامع، عادلانه و بادوام» در اوکراین باشد. در نشست ماه می سران جی۷ در ژاپن، ایالات متحده و متحدانش تلاش کردند تا مودی، لولا و جوکو ویدودو، رئیس‌جمهور اندونزی را متقاعد سازند تا در مورد اوکراین در کنار آن‌ها قرار گیرند.

یکی از مقامات ارشد اتحادیه اروپا گفت که این مصالحه عملاً جی۲۰ را آخرین مجمع جهانی قدرت‌های بزرگ جهان است را نجات داد. علاوه بر این، این مقام گفت که این امر به پرکردن شکاف بین جی۷ و بازارهای نوظهور کمک کرد؛ زیرا اکنون اگر روسیه به دنبال صلحی عادلانه مطابق با اصول سازمان ملل نباشد، این بازارهای نوظهور در پاسخگو نگه‌داشتن روسیه همراهی خواهند کرد.

بازنده و برنده جی۲۰

دیگر مقامات ارشد اروپایی گفتند که غیاب چین در اجلاس به ضررش تمام شد و به هند اجازه داد تا رهبری خود در نیم‌کره جنوبی را تثبیت کرده و مسیر روشنی برای ایالات متحده و اروپا برای تقویت روابط با بازارهای نوظهور فراهم کند. حتی روسیه که با ماندن ولادیمیر پوتین در کرملین، به نمایندگی از سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در نشست جی۲۰ شرکت کرد، این توافق را یک برد تلقی کرد. به گفته یکی از منابع آگاه، مسکو از تعامل و گفت‌وگوی دموکراسی‌های بریکس با جی۷ خرسند بود.

البته هنوز ممکن است ایالات متحده در تلاش خود برای جذب بیشتر کشورهای نیم‌کره جنوبی با مشکل مواجه شود. بایدن پیش از اجلاس جی۲۰ از نشستی در اندونزی به میزبانی انجمن کشورهای جنوب شرقی آسیا صرف‌نظر کرد؛ اقدامی در نظر رئیس‌جمهور اندونزی یک بی‌اعتنایی تلقی شد. رئیس‌جمهور ایالات متحده به دنبال کنترل خسارات در دهلی‌نو بود. او با رهبر اندونزی ملاقات کوتاهی داشت و متعهد شد که در نوامبر و در حاشیه اجلاس APEC با او در کاخ سفید دیدار کند.

با این حال و مهمتر از همه، توانایی هند برای استفاده از فرصت پیش‌آمده برای ایفای نقش رهبری جهانی بود. مودی که در تلاش است تا در انتخابات سال آینده هند، قدرت خود را تمدید کند، اعلام کرد که این لحظه‌ای تاریخی بود. آمیتاب کانت، مذاکره‌کننده ارشد او نیز هند را «سخنگوی نیم‌کره جنوبی» خواهند. کانت درباره نتیجه نشست گفت: «بیش از هر چیز دیگری، صدای نیم‌کره جنوبی تقویت شده است. همچنین نشان داده که هند ظرفیت عظیمی برای گرد هم آوردن جهان و رهبری جهان در مسائل توسعه و ژئوپلیتیک دارد».