توافق عربستان و اسرائیل؛ صلحی که همه صلح ها را بر باد داد!

به گزارش اقتصادنیوز ، اکتبر 1973، اسرائیل به واسطه حمله ای که مصر و سوریه به راه انداختند غافلگیر شد، حالا 50 سال بعد از جنگ اعراب و اسرائیل، همزمان با « سبت» جشن بزرگ یهودیان، حمله غافلگیرانه حماس بار دیگر این رژیم را غافلگیر کرد.از همین رو گروهی از تحلیلگران مدعی اند که حمله حماس به اسرائیل، یازده سپتامبر را برای این بازیگر رقم زد.

کابوس رادیکال ها

گروهی از تحلیلگران با اشاره به مولفه هایی براین باورند که سازمان اطلاعاتی اسرائیلی عامل اصلی شکست و غافلگیری این بازیگر شده است، آنها برای توجیه ادعای خود به چند گزاره اشاره دارند و مدعی اند: افزایش خشونت و تنش میان شهرک نشین های اسرائیلی و فلسطینی در کرانه باختری و شرق بیت المقدس، بالاخص در شرایطی که رادیکال ترین چهره های اسرائیلی در کابینه ائتلاف تحت رهبری نتانیاهو تعریف شده بودند، وقوع چنین سناریویی را محتمل کرده بود. این گروه در ادامه و با اشاره به سفر وزرای اسرائیل به عربستان و تلاش تل آویو برای عادی سازی روابطش با ریاض؛ این رخداد را برای حماس پر هزینه قلمداد کرده و مدعی اند که توافق صلح برای ایران هم قابل قبول نبود، بازیگر قدرتمند منطقه که دهه ها است درگیر رقابت هژمونیک با عربستان است.در این میان شاید سالگرد جنگ یوم کیپور و موفقیت اعراب در غافلگیری اسرائیل جهت برنامه ریزی برای حمله در این بازه زمانی نیز بی تاثیر نبوده است. حماس اینگونه تلاش کرد تا شکست پیشین اسرائیل را یادآوری کند.

یک مقام اطلاعاتی مصر گفته که اسرائیل هشدارهای قاهره مبنی بر اینکه حماس در حال برنامه ریزی جهت حمله ای در ابعاد بزرگ  است را نادیده گرفته، شاید به این دلیل که حماس ظاهرابر کرانه باختری تمرکز کرده و احتمالا تهدیدات غزه را کم اهمیت جلوه داده است.به هر حال، حمله حماس از منظر استراتزیک توانسته فرایند توافق صلح میان ریاض و تل آویو را متوقف کند. به نوشته نشریه نیشن، راست‌های اسرائیلی ساده‌لوحانه بر این باور بودند که صلح منطقه‌ای می‌تواند بدون دادن امتیاز سیاسی به فلسطینی‌ها - حتی امتیازاتی به تشکیلات خودگردان فلسطین در کرانه باختری - حاصل شود. نخست وزیر بنیامین نتانیاهو اعلام کرده بود که کشورهای عربی بدون چنین شرایطی علاقه مند به ایجاد روابط با اسرائیل هستند.رادیکال ها امیدوار بودند که توافق با عربستان سعودی گواه نهایی چنین گزاره ای باشد. با این حال، واقعیت حمله حماس - و حمله زمینی طولانی به غزه که اسرائیل تقریبا آن را کلید خواهد زد- عربستان را وادار به تجدید نظر خواهد کرد.

توافق ریاض و تل آویو خنثی شد؟

با آغاز نبرد میان حماس و اسرائیل، گروهی با اشاره با حال و هوای جهان عرب مدعی اند که ریاض بعید است به این زودی توافق صلح با تل آویو را بپذیرد، به ادعای آنها، چنین گزاره ای برد برای ایران است. با این همه، سناریوهای احتمالی درباب گام بعدی تهران و تل آویو می تواند برای خاورمیانه سرنوشت ساز باشد.در این میان ناظران مدعی اند که حمله حماس به اسرائیل می تواند برای ساختار سیاسی این بازیگر پیامدهای منفی را به دنبال داشته باشد. پنجاه سال پیش، پیامدهای جنگ یوم کیپور در سال 1973 زمینه ساز شکست جریان چپ در ساختار سیاسی اسرائیل شد. حزب کارگر که از زمان پیدایش اسرائیل بر سرزمین های اشغالی حکمرانی می کرد، بعد از این واقعه و به واسطه دلایل ایدئولوژیک کنترل خود را از دست داد، با تمرکز بر دلایل ایدئولوژیک داخلی که منجر به رضایت و فاجعه می شود.

زمانی که جنگ پایان یابد و نبرد برای انتخابات بعدی اسرائیل آغاز شود، مشخص نیست که دوره سلطه جناح راست به رهبری « بی بی» به پایان خواهد رسید یا نه؟ تا امروز تسلط نتانیاهو بر سیاست اسرائیل به واسطه اعتبارش در حوزه امنیت سرزمین های اشغالی بوده، حال مشخص نیست که نتانیاهو در برزخ کنونی، برزخی که خشم اسرائیلی ها را برانگیخته می تواند از رقابت های آتی جان سالم به در ببرد یا خیر.از همین رو، میراث راهبردی بلندمدت « بی بی» ممکن است آنطور که تصور می‌شود به نتیجه نرسد.با گذشت زمان، «شکست»  در جنگ 1973 به جای کاهش امنیت، زمینه ساز برجسته شدن موقعیت منطقه‌ای اسرائیل شد. حمله اخیر نیز می تواند جهت گیری سیاست داخلی اسرائیل را تغییر دهد. با این همه آنگونه که ناظران می گویند، پیش بینی تحولات داخلی این رژیم فعلا مقدور نیست.