پشت پرده نفوذ ارتش پنهان روسیه در مالی/ روایت شبه نظامیانی که دیپلمات شدند

به گزارش اقتصادنیوز، از زمان مرگ یوگنی پریگوژین درباره آینده واگنر، شرکت نظامی خصوصی او (PMCو شرکت های وابسته به آن بسیار نوشته شده است. بیشترین توجه به اوکراین است، جایی که واگنر از زمان اعلام پیروزی پریگوژین در باخموت در 20 مه، به طور رسمی فعال نبوده است. در همین حال، واگنر به انجام عملیات نظامی در مالی و جمهوری آفریقای مرکزی (CAR)  متمایل شده است.

هراس از نفوذ روسیه در مالی

14 نوامبر، نیروهای مسلح مالی (FAMA) با حمایت واگنر، پایگاه جدایی طلبان در کیدال را تصرف کردند. علیرغم ورود به شهری تقریبا متروکه، تصرف این جغرافیا بدون شک برای رئیس جمهور موقت مالی، سرهنگ آسیمی گویتا، و رژیم نظامی او یک پیروزی نمادین بود.ناظران می گویند قدرت گرفتن نیروهای مسلح مالی در کیدال باعث تشدید بحران های بشردوستانه در منطقه خواهد شد، بالاخص در شرایطی که جامعه بین المللی از ساحل عقب نشینی کند. ساحل به کانون غرب، از جمله ایالات متحده، تبدیل شده و حالا بر مبنای دو روایت هدف تهدیدهای بزرگ است، نخست تروریسم و دیگری گسترش نفوذ روسیه.

به نوشته ریسپانسیبل استیت کرفت، در پنج سال گذشته علیه عملیات‌های صلح‌بانی و بشردوستانه-نظامی در آفریقای مرکزی و ساحل واکنش های مردمی وجود داشته است. ماموریت های حافظان صلح غالبا خشن ترین ها چهره ها را قدرتمند کرده و گروه های مسلح بیشتری را تولید کرده است. با این حال، مداخلات گروه واگنر در سودان انتقادات را برانگیخته است.ساختار مداخله واگنر در سودان در سال 2017 در ابتدا از شیوه های استاندارد برای بخش امنیت خصوصی آفریقا پیروی می کرد: آموزش و ارائه امنیت در ازای امتیازات معدنی. (اما در آفریقای مرکزی، رویدادهای روی زمین ماهیت مداخله واگنر را شکل دادند. در سال 2018، مردان پریگوژین دیپلمات شدند.

چگونه واگنر جا پای خود را پر رنگ کرد؟

فوریه 2019، دولت آفریقای مرکزی  و 14 گروه مسلح اصلی توافقنامه خارطوم را امضا کردند - یک توافق صلح که مورد استقبال سازمان ملل قرار گرفت. سهم قابل توجهی از قدرت در این روند متعلق به گروه کاری پریگوژین بود، اگرچه کارشناسانی از نهادهای مختلف دولتی روسیه نیز در آن شرکت داشتند.برای پریگوژین، چشم انداز صلح به افزایش دسترسی به امتیازات معدن ترجمه می شد. همچنین افزایش شانس یارانه‌های کرملین برای تامین مالی بازی روسیه در آفریقا فرصتی برای کرملین بود. از منظر رهبران گروه‌های مسلح، این توافق‌نامه فرصتی برای به دست آوردن پست‌های وزارتی پرسود بود، بالاخص آن که رئیس‌جمهور فاستین-آرچانژ توادرا می‌توانست موقعیت آسیب‌پذیر خود را در برابر گروه‌های مسلح تقویت کند.

در آن بازه زمانی جامعه بین المللی احساس کرد که بالاخره می تواند از مشکلات به ظاهر بی پایان آفریقای مرکزی فاصله بگیرد. دولت آفریقای مرکزی و پریگوژین، همزمان احساس کردند که می توانند تصورات یک دولت فراگیر را کنار بگذارند. به نظر می‌رسید که همه نمی‌توانستند دلیل بازگشت بزرگ‌ترین ویران کننده صلح، رئیس‌جمهور سابق فرانسوا بوزیزه و تصمیم او برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 را توضیح دهند.در نتیجه شورش، ماموریت واگنر از حالت آموزشی به یک عملیات نظامی تغییر کرد. گروه‌های مسلح سقوط کرده‌اند اما دور قدرت خارج نشده‌اند، همین گزاره موجب شد تا اعتمادها به واگنر افزایش یابد. بالاخص آن که خودی ها به جای تلاش برای حل اختلاف ها، با تکیه بر روش هایی هوشمندانه تلاش داشتند تا نیروهایمسلح را تقسیم و تضعیف کنند.  واگنر فرصت یافت تا "راه حل امنیتی" روسیه را ارائه کند، این گزاره موفق ترین صادرات مسکو به آفریقا بود. رهبر واگنر با بهره گیری از ردپای سبک مسکو در قاره، می توانست منافع مسکو در آفریقا را بو بکشد.

مالی برای پوتین فرصت ساز شد

تا سال 2020، همه بازیگران به "تهدید واگنر" برای آفریقا پی بردند. هرچند دولت های آفریقایی بیشتر روایات همکاری با واگنر برای استخراج امتیازات را باور داشتند.ورود واگنر به مالی واقعیت‌های جداگانه درگیری ها را بیشتر آشکار کرد. تحلیلگران غربی بر نقض حقوق بشر و گسترش گروه تروریستی داعش متمرکز شدند تا مداخله واگنر را به اثبات برساند.عملیات واگنر در مالی همچنین نشان دهنده سطح جدیدی از همکاری با وزارت دفاع روسیه است. افسران روسی در برنامه ریزی عملیات نظامی شرکت دارند و به عنوان مشاور عمل می کنند. اعضای واگنر در عملیات زمینی شرکت می کنند، اما برخلاف آفریقای جنوبی، در میان نیروهای مسلح مالی تعریف شده اند.

پیروزی در کیدال، دولت باماکو را در موقعیت قوی تری برای مذاکره با جدایی طلبان قرار می دهد. اما با توجه به دورنمای یک جنگ غیرقابل پیروزی در شمال، تهدید مداوم گروه‌های تروریستی، و انبوهی از مشکلات اقتصادی، این پیروزی چندان دوامی ندارد.روسیه و گروه واگنر در مالی، نفوذ بیشتری نسبت به بقیه جغرافیا دارند. برای دیپلمات‌های روسی، تلاش‌ها جهت برقراری صلح در مالی، نقش مسکو در ساحل را تقویت می‌کند. گروه واگنر نیز زمانی که پتانسیل بیشتری برای کسب سود در صلح نسبت به جنگ علنی می بیند، پیوسته درگیر دیپلماسی است.در این میان، تمرکز غرب بر جنگ در اوکراین و حمایت آن از عملیات اسرائیل در غزه به اعتبار این گروه از بازیگران در جنوب جهانی لطمه زده است. رقابت یا تلاش برای مهار روسیه (یا چین) در آفریقا تنها آسیب بیشتری به این اعتبار وارد می کند. از همین روف روسیه آمده است تا در آفریقا بماند.مالی، و به طور کلی ساحل، باید فرصتی برای درگیر شدن در تعارض ژئوپلیتیکی به جای رقابت باشد.