حمله بمب افکن‌های B-12؛ اهرم‌ آمریکا از کار افتاد/ چگونه انصارالله بازدارندگی غرب را در هم شکست؟

به گزارش اقتصادنیوز، آخرین دور حملات ماه اکتبر ایالات متحده به یمن، حقیقتی ناخوشایند را برای واشنگتن و متحدانش در خود جای داده است؛ تهدید حوثی‌ها به این زودی‌ها از بین نمی‌رود. در عوض، این گروه یمنی همچنان به عنوان پیشگام «محور مقاومت» حامی ایران، بالاخص پس از ترور شهید حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله در ماه سپتامبر، فعالیت دارد.

از زمانی که حوثی‌ها حمله به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ را در نوامبر 2023 آغاز کردند، ایالات متحده و متحدانش تلاش کردند تا بازدارندگی را از طریق حملات هوایی مکرر، تحریم‌ها و تعریف ائتلافی دریایی دفاعی بزرگ برقرار کنند. تلاش‌ها جهت متوقف کردن حوثی‌ها که همچنان دریای سرخ را هدف قرار می دهند و تجارت جهانی دریایی را مختل می‌کنند، ناکام مانده و شرکت‌های کشتیرانی را مجبور کرده تا از کانال سوئز اجتناب کنند و مسیرهای طولانی‌تری را در اطراف آفریقا طی کنند. ترافیک دریای سرخ یک سوم حمل و نقل کانتینری جهانی را تشکیل می دهد و اختلال در آن تورم جهانی را تشدید و تولید ناخالص داخلی جهانی را کاهش می دهد، علاوه بر این، زنجیره تامین را به هم می‌زند. حوثی‌ها نیز مانند ماه اکتبر قادر به حمله به اسرائیل هستند. هرچند اسرائیلی ها مدعی‌اند که بیشتر این حملات، رهگیری شده‌اند و تعداد کمی از موشک‌های پرتابی موفق به فرار از پدافند هوایی اسرائیل شدند؛ از جمله حمله پهپادی ماه جولای به تل‌آویو که منجر به کشته شدن یک اسرائیلی شد. در همین راستا نشریه فارن افرز یادداشتی را منتشر کرده است. «اقتصادنیوز» این یادداشت را در دو قسمت ترجمه کرده که بخش نخست در ادامه آمده است.

آمریکا قادر به توقف حوثی‌ها نیست

حوثی‌ها می‌گویند که با هدف توقف جنگ در غزه حملاتشان را ادامه می دهند. آنها می گویند تا زمانی که غزه در محاصره باقی بماند، حملات ادامه خواهد یافت. اما بعید است که آتش بس در غزه به خودی خود به تهدید حوثی‌ها برای تجارت دریایی جهانی پایان دهد. این گروه به دنبال تثبیت کنترل خود بر شمال یمن در بحبوحه جنگ داخلی یک دهه ای است. به ادعای ناظران حوثی ها طرح های بزرگ تری را برای اثبات خود به عنوان بازیگر اصلی منطقه ای در نظر گرفته اند. از همین رو حملات علیه کشتیرانی تجاری راهی موثر و سخت برای دستیابی به هر دو هدف است.

با این حال، حوثی‌ها علیرغم انعطاف‌پذیری ظاهری‌شان، آسیب‌ناپذیر نیستند. پاسخ موثرتر به تهدید حوثی ها ممکن است، اما ایالات متحده که در قیاس با بسیاری از کشورهای همسایه نفوذ بسیار کمتری در داخل یمن دارد، قادر نیست در این مسیر گامی موثر بردارد. در عوض، عربستان سعودی و شرکای آن باید از بزرگترین آسیب‌پذیری حوثی‌ها - قابلیت اقتصادی بلندمدت این گروه - استفاده کرده و آنها را متقاعد کنند که رسیدگی به مشکلات مالی و حفاظت از منافعش در داخل یمن مستلزم توقف حملاتشان است.

ایالات متحده و شرکای این بازیگر در پاسخ به حملات حوثی‌ها از سه ابزار استفاده کرده‌اند: تحریم های اقتصادی، حملات هوایی علیه سایت‌های موشکی و پهپادی حوثی‌ها، مانند حملات اوایل این ماه؛ و تعریف ائتلاف دریایی برای دفاع از کشتی‌ها در دریای سرخ. عملیات دریایی به رهبری ایالات متحده علیه حوثی‌ها - بزرگترین نبرد دریایی ایالات متحده از زمان جنگ جهانی دوم - در خلأ موفقیت آمیز بوده و ده‌ها پهپاد و موشک حوثی‌ها رهگیری شده‌اند. اما دفاع در برابر هر حمله پهپادی، موشک و قایق کوچک در طول صدها مایل در دریای سرخ و خلیج عدن بسیار دشوار است و حوثی‌ها همچنان به آن‌قدر آسیب وارد می‌کنند که عبور از این آب‌ها را برای اکثر کشتی ها خطرناک می‌کند. کشتی‌های تجاری دقیقاً به دلیل همین حملات دریایی حتی در مواجهه با قابلیت‌های نظامی گسترده ایالات متحده ناتوان شده اند.

حوثی‌ها پس از مقاومت در برابر حملات هوایی تهاجمی هفت ساله به رهبری عربستان سعودی که به دنبال وقوع جنگ داخلی در سال 2014 انجام شد، یاد گرفتند که چگونه از دارایی‌های نظامی خود در برابر حملات هوایی محافظت کنند و به سرعت ذخایر موشکی و پهپادهای خود را تکمیل کنند.

واشنگتن از شکست ریاض درس بگیرد

لشکرکشی‌های زمینی ائتلاف به رهبری عربستان سعودی؛ بازیگری که دهه گذشته علیه حوثی‌ها جنگیده است، از سال 2018 تاکنون دستاوردهای مهمی در میدان نبرد ثبت نکرده است. متحد ریاض، علی عبدالله صالح، دارایی های نظامی و مالی فراوان خود را به اشتراک گذاشت و نهادهای دولتی را تصرف کرد. در این مدت، حوثی‌ها با حمایت ایران توانایی‌های نظامی خود را افزایش دادند. نیروهای یمنی با حمایت عربستان سعودی و امارات متحده عربی موفق شدند کمی قبل از مذاکره سازمان ملل برای آتش بس در آوریل 2022، برخی از مناطق را از حوثی ها پس گرفته و نشان دهند که فشار نظامی ممکن است حوثی ها را وادار به مذاکره کنند. آتش بس در داخل یمن تا حد زیادی از آن زمان، حتی با وجود آشفتگی سال گذشته در منطقه، برقرار است. همانطور که در سال گذشته مشخص شده است، اما اقدام نظامی به خودی خود مانع از حمله حوثی ها نخواهد شد.

به نظر نمی‌رسد که حوثی‌ها از ضربه‌های جذبی آسیب ببیند. حتی زمانی که حملات به اهداف حوثی‌ها موفقیت‌آمیز باشد، مشروعیت سیاسی این گروه افزایش خواهد یافت. کنترل حوثی ها در داخل یمن تا حد زیادی به واسطه این باور است که این گروه در حال دفع تجاوز خارجی و ایستادگی در برابر قدرتمندترین کشورهای منطقه (و جهان) است.

درگیری مستقیم با ایالات متحده و اسرائیل این روایت را تا حد زیادی تقویت می‌کند: عبدالملک الحوثی، رهبر حوثی‌ها در سخنرانی اخیر خود تأکید کرد که مردم یمن به مقابله با ایالات متحده و اسرائیل افتخار می‌کنند و قول داده‌اند که نبرد را ادامه دهند. بنابراین، تعجبی ندارد که حملات هوایی اسرائیل به بندر حدیده، یکی از مهم‌ترین مکان‌های اقتصادی و بشردوستانه در یمن تحت کنترل حوثی‌ها، نتوانست بازدارندگی ایجاد کند.

در عوض، آنها مواضع حوثی ها را بیشتر شعله ور کرده و باعث دور جدیدی از حملات علیه اسرائیل شده اند. تحریم های ایالات متحده نیز احتمالاً جریان را تغییر نمی دهد. برخلاف اقتصاد ایران که به صادرات نفت جهانی وابسته است، درآمد حوثی‌ها عمدتاً به منابع داخلی چون اخذ مالیات و تعرفه‌های 100 درصدی بر کالاهایی که از جنوب تحت کنترل دولت وارد می‌شوند، به دست می‌آید. انحراف سود از دارایی‌های مصادره شده و شرکت‌های دولتی، مانند بخش مخابراتی نیز هنوز سودآور است. این متغیرها موجب می‌شود که تا تحریم ها بی اثر بماند.

این گروه همچنین به سوخت ایران متکی است که از طریق سوابق حمل‌ونقل و شرکت‌های حمل و نقل کننده پیچیده در خفا انجام می شود و آن را در برابر بازار جهانی عایق می‌کند. با توقف حمل و نقل تجاری، حوثی ها نشان دادند که به برهم زدن نظام مالی جهانی علاقه مند هستند تا مشارکت در آن.

تا زمانی که یمنی ها معتقدند حوثی ها از فلسطینی‌ها و یمن در برابر ایالات متحده و اسرائیل دفاع می کنند، این گروه نگران آرام کردن مردمشان ندارند. قبل از 7 اکتبر، این گروه به واسطه مشکلات اقتصادی تحت فشار قرار داشت. اما کایت ها پس از آن که حوثی ها مواضع اسرائیل و ایالات متحده هدف قرار دادند، متوقف شد.

در این میان،  جنگ داخلی جاری و بحران انسانی حاکم، که یکی از بزرگترین بحران‌های جهانی را در این کشور فقیر عربی رقم زده، برای موجب شده تا این بازیگر به یکی از دشمن های قسم خورده غرب تبدیل شود. در شرایط کنونی حوثی‌ها عملاً بدون مناقشه بر شمال یمن حکومت می‌کنند و کنترل محکمی بر تمام نهادهای دولتی، مذهبی، اقتصادی و اجتماعی در مناطق تحت کنترل خود دارند. از همین رو تحت فشار قرار دادن این گروه بسیار دشوار است.