بررسی انواع یارانه‌ها و ابزارهای آن در کشورهای مختلف

[1] The Program de Assignation Familiar

[2] Peel Access to Housing

[3] Private Rented Sector

[4]  جدول بر اساس اطلاعات دوره‌ی زمانی 1990 تا 2018 تجمیع و تنظیم شده است.

[5] با توجه به مشکلات پرداخت یارانه‌های فراگیر و غیرهدفمند، اصلاح نظام پرداخت یارانـه در منطقـه خاورمیانه و شمال آفریقا و آمریکا برای کاهش هزینه های مالی یارانه‌ها در اولویـت بیـشتر دولـتهـای منطقـه قرار گرفت. از اوایل دهه 1990 کشورهای منطقه اقدام به اصلاح نظام توزیـع یارانـه‌هـا کردنـد کـه انواع یارانه‌های اعطایی در مقابل نام برخی از این کشورها که عمدتا شامل کشورهای عضو منا (‌خاورمیانه و شمال آفریقا ) نیز می باشد با علامت ستاره مشخص شده‌اند.

[6] یارانه آموزشی با هدف پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در سطح مدارس است. این یارانه به شیوه‌های مختلف قابلیت اجرایی دارد. بطور مثال اعطای بن‌های آموزشی به دانش آموزان یا اعطای یارانه و کمکهای هزینه ای به صورت مستقیم به مدارس است. لذا یارانه آموزشی در جدول فوق به تمامی شیوه‌هایی از اعطای یارانه اطلاق می‌شود که در راستای پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هدف گذاری شده باشد.

نکات کلیدی:

• معمولا پرداخت­های نقدی نسبت به پرداخت­های کالایی کمتر سازماندهی قیمت­ها را مختل می­کنند ^[6]و علاوه بر آن دامنه انتخاب افراد را نیز افزایش می­دهند. این یارانه­ها کمتر در کشورهای در حال‌توسعه دیده می­شود ^[6]و در صورت وجود بخش اندکی از کل مقادیر یارانه کشورها را به خود اختصاص می­دهند. این درحالی است که یارانه نقدی در کشورهای در حال گذار و کشورهای با درآمد متوسط از سطح بالایی برخوردارند.
• با توجه به مختصات ساختاری ویژه بسیاری از کشورهای در حال توسعه، استفاده از برنامه­های بیمه­ اجتماعی مبتنی بر پرداخت­های نقدی پیشنهاد نمی‌شود. بطور مثال در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، تعداد زیادی از افراد فقیر از طریق فعالیت در بخش­های غیررسمی امرار معاش کرده و کسب درآمد می‌کنند.که طبعیتا این نوع درآمدها غیر قانونی بوده و در اطلاعات اقتصادی کشورها در بخش درآمدهای خانوارها آورده نمی‌شود. این مسئله اجرای برنامه­‌های دولتی که مبتنی بر درآمدهای قانونی هستند را مشکل می­سازد.
• یارانه­‌های نقدی به منظور اجرا و هدفمندی نیاز به اطلاعات وسیعی دارند که این اطلاعات در کشورهای در حال‌گذار (به دلیل سابقه نظام برنامه‌ریزی درآنها) و توسعه‌یافته ( به دلیل وجود پایگاه­های اطلاعاتی غنی در آنها) بیش از کشورهای کمتر توسعه‌­یافته و در حال‌توسعه است. علاوه بر فقدان اطلاعات قابل دسترس و فراهم نبودن طرح‌­های کمکی، ناکارآمدی دولت و محدودیت ظرفیت سازمانی در مدیریت برنامه­‌های کمک اجتماعی نیز مزید بر علتِ پایین بودن سطح یارانه‌­های نقدی در کشورهای در حال توسعه است.
• پیشنهادات :

۱- جهت جلوگیری از آثار تورمی و همچنین مدیریت چرخه اقتصادی، پرداخت‌های نقدی می‌بایست مشروط شود، بعبارتی چگونگی خرج و هزینه‌کرد آن برای افراد دریافت کننده تعیین شود.

۲- انتخاب یارانه نقدی صرفا زمانی آثار مثبت توزیع درآمدی خواهد داشت که اطلاعات از وضعیت دهک‌های مختلف در‌آمدی کامل و کافی باشد، درغیر این‌صورت، تاثیر محدودی در بهبود توزیع مجدد درآمدی خواهد داشت که هدف اساسی هدفمند کردن یارانه‌ها است .

۳- به نظر می رسد بتوان با تغییر در مدل حکمرانی آثار مثبت ناشی از هدفمند کردن یارانه‌ها را افزایش داد. به این صورت که با مدیریت مخارج به جای مدیریت منابع درآمدی (‌یا حداقل افزایش میزان توجه به مدیریت مخارج‌) ، نه تنها بار هزینه‌ای پرداخت نقدی دولت کاهش می‌یابد، بلکه می‌توان با گام‌های به مراتب آرام‌تر و مطمئن‌تری به سمت واقعی کردن قیمت‌ها ( افزایش درآمد دولت ) پیش رفت.