بازارهای جهانی زیرسایه سنگین کرونا؛ افت شدید قیمت جهانی طلا

شاخص S&P۵۰۰

به‌عنوان معیار اصلی سنجش وضعیت وال‌استریت، به همراه دو شاخص مهم داوجونز و نزدک کامپوزیت، بازار سهام ایالات متحده را ظرف چند روز با بیش از ۱۰ درصد ریزش مواجه کرده و وارد قلمرو اصلاح شدند.  شدیدترین اصلاح بازار از زمان رکود بزرگ دهه ۱۹۳۰ میلادی در انگلستان، رخ داده وشاخص‌های اروپایی دیگر نیز وارد محدوده اصلاح شده‌اند. در حالی که رادار سرمایه‌گذاران برای سال ۲۰۲۰ میلادی روند صعودی را نمایش می‌داد؛ اما با شیوع هرچه بیشتر ویروس کرونا، وضعیت برای این معامله‌گران بدتر می‌شود.به‌نظر می‌رسد تاثیر زیان‌آور تنش‌های تجاری بین ایالات متحده و چین درخصوص رشد اقتصاد جهانی روبه کاهش است. در اوایل ماه ژانویه کسی فکر نمی‌کرد بحران کرونا از سارس نیز مخرب‌تر باشد؛ اما شاخص‌های چینی از ابتدای گسترش ویروس به شدت افت داشته و انتظار می‌رود این افت با تعطیلی کارخانه‌ها تداوم داشته باشد؛ اما این وضعیت با بسته‌های مالی دولت چین روبه بهبود پیش می‌رود و پیش‌بینی می‌شود که سرمایه‌گذاران در انتظار سطوح پایین قیمت‌ها برای ورود به یک دوره صعودی هستند.در‌حالی که بازارهای سهام روز جمعه با سقوط آزاد روبه‌رو شدند و به‌طور معمول سرمایه‌گذاران در چنین شرایطی به بازار طلا و سایر ذخایر امن روی می‌آورند، ولی شرایط به قدری پیچیده شده که بسیاری از سرمایه‌گذاران به دنبال نقد‌کردن سبد سرمایه‌گذاری خود از جمله فلزات گرانبها بودند و این مساله موجب شد تا قیمت طلا با بیشترین افت از سال ۲۰۱۳ روبه‌رو شود.

ریزش ۶/ ۳ درصدی طلا در یک روز

تشدید نگرانی‌ها درباره ویروس کرونا و تبعات منفی آن بر رشد اقتصادی جهان و افت شدید تقاضا در چین موجب شده قیمت کالاهای مختلف از طلا گرفته تا نفت و مس با افت شدیدی روبه‌رو شود. این در شرایطی است که قیمت طلا اوایل هفته‌ای که گذشت به بالاترین سطح خود در ۷ سال اخیر رسیده بود. با توجه به افت شدید شاخص سهام در بازارهای بین‌المللی به خصوص بورس وال‌استریت، بسیاری از سرمایه‌گذاران به دنبال نقد کردن دارایی‌های خود بودند و حتی ترجیح دادند تا فلزات گرانبهای خود را نیز بفروشند.

سرمایه‌گذاران بین‌المللی که با افت ارزش سهام با زیان و ضرر سنگینی روبه‌رو شدند، تصمیم گرفتند تا برای جبران این ضرر، فلزات گرانبها به خصوص طلا را بفروشند و این مساله عامل مهمی برای افت شدید قیمت طلا بود.

قیمت طلا روز جمعه با افت شدید ۶/ ۳ درصدی روبه‌رو شد که این میزان ریزش از ماه ژوئن ۲۰۱۳ میلادی بی‌سابقه بوده است. قیمت طلا در پایان مبادلات روز جمعه به ۱۵۸۶ دلار رسید.

احتمال افت تقاضا در بازار چین یک عامل منفی برای قیمت جهانی طلا بوده است.

قیمت طلا از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون ۵ درصد رشد داشته و بانک گلدمن ساکس نیز پیش بینی کرده است که قیمت طلا تا ۱۲ ماه آینده به ۱۸۰۰ دلار خواهد رسید. اما اصلاح کلیه بازارهای مهم دنیا شرایط را برای پیش‌بینی سخت‌تر از قبل کرده است.

بازارهای جهانی سهام، ثمره ۴ ماه سود متوالی خود را ظرف یک هفته از دست دادند، چراکه حمله اضطرابی ناشی از ویروس کرونا در میان سرمایه‌گذاران منجر به ایجاد صف‌های فروش شده بود. نتیجه این اضطراب همگانی محو شدن ۱۰ درصد از ارزش بازارهای سهام بود. درواقع هراس از کندی رشد اقتصاد جهانی و سود‌دهی شرکت‌ها عامل تشدید فروش سهم‌ها در بورس‌های دنیا ارزیابی می‌شوند. شاخص S&P۵۰۰ با افت نزدیک به یک درصدی روز جمعه، هفته خود را با ریزشی بالغ بر ۱۳ درصد به پایان رساند. درست یک سال پیش در روز ۱۹ فوریه اصلاح مشابهی در وال‌استریت رخ داد، اما این رکورد نیز روز جمعه شکسته شد و سقوط هفته گذشته را به رکوردی از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۸ میلادی مبدل کرد. شاخص‌های دیگر بورس نیویورک نیز بیش از ۱۰ درصد کاهش یافتند. شاخص میانگین صنعتی داو جونز و نزدک کامپوزیت نزدیک به ۱۱ درصد از ارزش خود را در طول هفته از دست دادند تا نیویورک شاهد جمعه سیاه دیگری باشد که در سال ۲۰۲۰ رخ داد.

از سوی دیگر رشد تقاضا برای اوراق ۱۰ساله خزانه‌داری آمریکا که پناهگاه امن برای سرمایه‌گذاران در شرایط نا‌اطمینانی و پر‌استرس محسوب می‌شود، منجر به نزول بازدهی این نسخه از اوراق بدهی، به ‌قعر جدیدی شد. سود این اوراق بلندمدت بار دیگر از بازدهی اوراق کوتاه‌مدت فاصله گرفت تا منحنی بازدهی سیگنال رکود را به بازارها مخابره کند. نسخه ۱۰‌ساله اوراق خزانه‌داری نسبت بازدهی ۱۶/ ۱ درصدی از سود اوراق ۳‌ماهه کمتر شده که نشانه معکوس‌ شدن منحنی بازدهی اوراق در ایالات متحده است.

وضعیت قرمز در بازارهای آمریکا واکنش فدرال رزرو را نیز برانگیخت. بانک مرکزی ایالات متحده در بیانیه خود عنوان کرد هر اقدام متناسب با بهبود شرایط را در دستور کار خود قرار خواهد داد تا از ریسک به وجود آمده که منشا آن ویروس کرونا است، جلوگیری کند.

شاخص سهام آسیا پاسیفیک با افت ۶/ ۲ درصدی خود شاخص کل بازار‌های سهام جهان را به ریزش بیش از ۱۱ درصدی سوق داد.

در چنین شرایطی سخنگوی سازمان بهداشت جهانی بیانیه‌ای با این مضمون منتشر کرد: سازمان بهداشت جهانی ارزیابی خود از شدت شیوع کرونا را از حالت هشدار به حالت هشدار با سطح بالا تغییر داد. وی در ادامه افزود: این یک سنجش واقعی برای تمام دولت‌ها است، آنها باید آمادگی لازم را داشته باشند چراکه همچنان توانایی مقابله با بدترین حالت وجود دارد، هرچند وضعیت نگرانی ما به بالاترین سطح خود رسیده است. در برخی شهرهای ژاپن، استرالیا و ایتالیا برخی افراد در  قرنطینه به سر می‌برند. همه این عوامل دست به دست هم داده تا شاخص‌های بازار‌های بورس جهانی پس از ثبت رکورد تاریخی خود وارد محدوده اصلاح شوند. از آنجاکه کرونا مهم‌ترین عامل به‌هم ریختگی بازار کار جهانی به شمار می‌رود کشورهای زیادی جلسات رویدادهای مهم خود را به خاطر عدم شیوع بیشتر این بیماری و پیشگیری تعلیق کردند. خوش شانسی که با وال‌استریت همراه بود رشد شاخص‌ها در معاملات پایانی روز جمعه بود که سقوط هفتگی بازار سهام نیویورک را از سطح ۴ درصد به پایین کشید.

بانک آمریکا پیش‌بینی کرده بود رشد اقتصاد جهان روند نزولی را خواهد پیمود و به زیر ۳ درصد می‌رسد که کمترین نرخ رشد از دوره بحران مالی ۲۰۰۸ میلادی است.

ریزش بازارهای سهام، افت بازدهی اوراق خزانه ۱۰ ساله آمریکا، معکوس شدن منحنی بازدهی، خطر وقوع رکود، افت بهای نفت در بازارهای جهانی و مهم‌تر از همه تداوم ریسک شیوع کرونا، منجر به تشدید هراس سرمایه‌گذاران شده و آنها را به سمت رفتاری پیش برد که بسیار کم‌سابقه است؛ افت شدید بهای اونس طلای جهانی همزمان با وجود ریسک‌های شدید در فضای اقتصادی دنیا، رویدادی است که کمتر مشاهده شده است. افت هفتگی ۶/ ۳ درصدی بهای فلز زرد در شرایط نااطمینانی نشان می‌دهد که بسیاری از معامله‌گران نسبت به اصلاح بازار سهام شوکه شده و انتظار آن را نداشته‌اند. همزمان با نزول شدید ارزش سهم‌ها، معامله‌گرانی که سرمایه کافی برای پوشش ریسک خود نداشتند با اخطار کسری سرمایه مواجه شده و برای پوشش آن و ابقا در موقعیت معاملاتی خود، گزینه‌ای داشتند که همان فروش سهام کالایی‌ها است. طلا نیز یکی از مهم‌ترین جبران‌کنندگان کسری سرمایه محسوب می‌شد که دلیل اصلی نزول شدید بازار فلز گرانبها است.