تقابل ایران و اسرائیل در مسیر جنگ است؟
به گزارش اقتصادنیوز؛ بعد از ظهر روز جمعه ۷ آذرماه «محسن فخریزاده» دانشمند هستهای ایران طی یک عملیات تروریستی در میدان خلیج فارس شهرستان آبسرد به شهادت رسید.
خبر ترور دانشمند هستهای ایران به سرعت تیتر رسانههای داخلی و خارجی شد. رسانههای بینالمللی و بالأخص آمریکایی- به بررسی ابعاد و چگونگی این اقدام تروریستی و تحلیل چرایی آن پرداخته، و درباره پیامدهای آن گمانهزنی کردند.
اکونومیست| قتل در آبسرد؛ پدر برنامه هستهای ایران ترور شد
وبگاه نشریه اکونومیست در مطلبی با عنوان «قتل در آبسرد؛ پدر برنامه هستهای ایران ترور شد» به پیامدهای ترور محسن فخری زاده دانشمند هستهای ایران پرداخت و نوشت: ترور محسن فخری زاده تلاش های جو بایدن برای بازسازی توافق هستهای در حال فروپاشی را پیچیدهتر خواهد کرد.
اکونومیست در آغاز مطلب خود نوشته است: تعداد کمی از این اقدامات، احساس قربانی شدن و خشم ایران را مانند ترور دانشمندان هستهای آن بر میانگیزد. برای درک برجستگی آنها، به سمت موزه دفاع مقدس، یادبود شهدای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در ارتفاعات مشرف به پایتخت، تهران، حرکت کنید. بین سطلهای زباله مزین به ستارههای داوود، که اشاره به اسرائیل دارد، خمپاره اندازهایی سوار شده بر روی اتومبیلهایی که ۴ دانشمند هستهای ایران بین سالهای 2010 تا 2012 در آنها ترور شدند، وجود دارد. اکنون یک نفرِ پنجم نیز اضافه شده است.
این نشریه در ادامه به نقل از اریک بروور، مدیر سابق منع گسترش سلاح های هسته ای در نشنال آمریکا، و عضو مرکز مطالعات استراتژیک بینالمللی -اندیشکدهای در واشنگتن- نوشته است: اهمیت آخرین ترور مورد مناقشه است. بدون شک روحیه را تضعیف می کند و ممکن است به طور موقت هر پروژه ای را که فخری زاده کار میکرد مختل کند.
اکونومیست همچنین به نقل از جان برنان ، رئیس سازمان سیا در سال های 2013-17، مینویسد: ترور آقای فخری زاده یک «عمل تروریستی جنایتکارانه با حمایت دولت» بود که «انتقام مرگبار و دور جدیدی از درگیری های منطقه ای» را تحریک می کند.
اکونومیست تلویحاً اسرائیل را مسئول این اقدام تروریستی میداند و نوشته است: برای مسئول دانستن اسرائیل، باید نگاهی به تقویم سیاسی آمریکا داشت. مقامات سابق اطلاعاتی اسرائیل معتقدند که در هفته های اخیر فشارهایی برای تشدید جنگ مخفی علیه برنامه هسته ای ایران وجود داشته است. جو بایدن ، رئیس جمهور منتخب گفته است که خواهان پیوستن دوباره به توافق هسته ای موسوم به برجام است. ترامپ تحریم های ایران را تشدید کرده است. ایران نیز به نوبه خود، با انباشت اورانیوم غنی شده و آزمایش سانتریفیوژهای پیشرفته، واکنش نشان داده است.
نویسنده مقاله اکونومیست میافزاید: تندروهای ضد ایرانی در دولت ترامپ در روزهای پایانی فعالیت خود، مشتاق هستند که دست بایدن را قبل از مراسم تحلیف در 20 ژانویه ببندند. مقامات اسرائیلی ممکن است فرصت محدودی برای جلب رضایت و حتی کمک آمریکاییها دیده باشند. در تاریخ 27 نوامبر، ترامپ بدون هیچ مشکلی یک توییت که ترور را به اسرائیل ربط میداد، بازانتشار کرد. آموس یدلین، رئیس سابق اطلاعات ارتش اسرائیل ، میگوید که «این سؤال مطرح می شود که آیا حمله به دیدار اخیر مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا و نتانیاهو مرتبط است؟» (گزارش شده است که این دو نفر با محمدبن سلمان، رهبر واقعی عربستان سعودی نیز ملاقات کرده اند.)
اکونومیست در ادامه مطلب نگاهی به مسائل داخلی ایران داشته تا چرایی پیچیده شدن پرونده ایران برای تیم سیاستخارجی و امنیت ملی جو بایدن را توضیح دهد و نوشته است: با این وجود اگر نتیجه انتخابات آمریکا منجر به این ترور شده باشد، این امر همچنین پاسخ ایران را به یک موضوع ظریف پیوند میزند. انتخاب بایدن به اصلاح طلبان ایران روح تازه ای بخشید.
مقامات دولت ایران تخفیف تحریم های آمریکا، به ویژه فروش نفت و پایان سیاست «فشار حداکثری» ترامپ را پیش بینی کرده بودند. آنها نمی خواهند شانس نزدیکی با بایدن را قبل از روی کار آمدنش به باد دهند.
اکونومیست در پایان مقاله با تأکید بر اینکه «قدرت آقای روحانی رو به زوال است» می نویسد: محدودیتهای دوره ای ریاستجمهوری، وی را مجبور می کند پس از انتخابات در ژوئن سال آینده از سمت خود کنار رود. مدت ها بود که محافظهکاران خارج از سیاستهای دولت عمل می کردند اکنون مخالفان سرسخت دولت در حال صعود هستند و اصلاح طلبان را در انتخابات پارلمانی امسال شکست دادهاند. بسیاری از آنها حمله تروریستی اخیر را به عنوان اثبات جهان بینی خود نسبت به غرب و اسرائیل میدانند. مجازات، انتقام و مقابله، نه دیپلماسی ، احتمالاً پاسخ این گروه از سیاسیون ایران خواهد بود.
نیویورکتایمز| درخواست آلمان از ایران پس از تهدید تهران به انتقام
نیویورکتایمز در مطلبی با تیتر «وقتی ایران تهدید به انتقام ترور کرد، آلمان خواستار خویشتنداری شد» نوشت: ترور دانشمند ارشد هسته ای ایران ، که تهران آن را متوجه اسرائیل می داند نگرانی از تشدید تقابلهای خشن را افزایش می دهد.
بنجامین مولر، خبرنگار نیویورکتایمز در لندن در این مطلب نوشته است: رهبران ایران روز شنبه تهدید کردند که در ترور بزرگترین دانشمند هسته ای این کشور ، اسرائیل را مقصر می دانند و متعهد شدند که به کاری که مقامات آمریکایی و اسرائیلی مدعیاند معمار برنامه هسته ای این کشور است، ادامه دهند.
اما آلمان ، یک متحد کلیدی ایالات متحده در اروپا ، از همه طرفها خواست که اجازه ندهند هفتههای آخر دولت ترامپ امیدهای مذاکرات جدید درباره برنامه هسته ای ایران را از بین ببرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان در بیانیه ای گفت: "چند هفته قبل از روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا، مهم است که زمینه مذاکرات با ایران حفظ شود تا اختلاف در مورد برنامه هسته ای ایران از طریق مذاکره حل شود. بنابراین ما از همه طرفها می خواهیم که از هرگونه اقدامی که منجر به تشدید بیشتر اوضاع شود خودداری کنند."
نیویورکتایمز در ادامه نوشت: یک مقام آمریکایی و دو مقام اطلاعاتی دیگر گفتند که اسرائیل عامل حمله به این دانشمند است. مشخص نبود که آمریکا چه مقدار از عملیات را از قبل می دانسته است ، اما این دو کشور نزدیکترین متحدان هستند و مدتهاست که در مورد ایران، که اسرائیل آن را قوی ترین تهدید خود می داند ، اطلاعات مشترک داشته اند.
نیویورکتایمز در پایان نوشت: تحلیلگران گفته اند که این ترور برنامه هسته ای ایران را عقب خواهد انداخت. اما آقای روحانی سعی کرد این ایده را از بین ببرد و گفت که این اقدام "دستاورد های ما را کند نمی کند" و وعده های بسیاری از رهبران ایران را مبنی بر اینکه در برنامه هسته ای خود تسلیم نخواهند شد، تقویت میکند.
گاردین| رهبر عالی ایران خواستار "مجازات قطعی" قاتلان دانشمند هستهای شد
گاردین در مطلبی با تیتر «رهبر عالی ایران خواستار "مجازات قطعی" قاتلان دانشمند هستهای شد» نوشت: آیت الله خامنهای پس از آنکه نخستوزیر اسرائیل را مقصر ترور محسن فخری زاده دانست، تهدید به مجازات کرد.
دیوید هلمز و پاتریک وینتور در ادامه این مطلب نوشتهاند: رهبر عالی ایران خواستار "مجازات قطعی" کسانی شده است که عامل اصلی ترور یکی از ارشد ترین دانشمندان کشور هستند، فردی که اسرائیل مدعی شده که وی در راس برنامه هستهای است.
نگرانیها در خاورمیانه افزایش یافته مبنی بر اینکه ممکن است اسرائیل از هفته های آخر دولت ترامپ برای اقدام استفاده کند. بایدن گفت که مایل است در صورت بازگشت ایران به توافق نامه ، به توافق هسته ای ایران که توسط ترامپ رها شده است ، بپیوندند و برخی تحریم های اقتصادی را لغو کند. اسرائیل و قدرت منطقه ای دیگر یعنی عربستان سعودی می خواهند ایالات متحده خارج از این توافق باقی بماند.
گاردین در پایان مطلب نوشته است: در ماه های آخر ریاست جمهوری ترامپ ، اسرائیل با کشورهای عربی خلیج فارس که در خصومت نسبت به ایران نظر مشترک دارند، صلح کردهاند. به گفته مقامات اسرائیلی نتانیاهو اخیراً به عربستان سعودی رفته و با ولیعهد سعودی دیدارکرده است.
سیانان| هیچ کس درپرتلاطمترین منطقه جهان خواهان جنگ نیست
وبگاه شبکه خبری سیانان در تحلیلی به قلم نیک داتون والش، نوشته است: این یک هنر جنگی و در عین حال یک جنگ واقعی است. هدف آشکار دشمنان ایران، و احتمالاً خود ایران ، در 50 روز آینده -پیش از آغاز مراسم تحلیف ریاستجمهوری جوبایدن در ایالات متحده- این است که تا آنجا که ممکن است تقابلشان از نظر انسانی خصمانه باشد، بدون اینکه در واقع یک جنگ کامل را آغاز کنند.
نیک والش میافزاید: در منطقهای پر از تلاطم و تنش ، چنین رویکردی این خطر را به همراه دارد که یک واکنش دور از انتظار یا غیرمنتظره ، مقیاس تقابل را تا جایی بالا ببرد که به جنگ ناگهانی منتهی شود.
اما در حال حاضر هیچ یک از طرف های ذینفع -حتی پس از ترور آشکار در روز روشن در حومه تهران، که طی آن برجسته ترین دانشمند هسته ای ایران محسن فخری زاده ترور شد و روحانی و دیگر مقامات ارشد ایران اسرائیل را به جنایت سازمانیافته متهم کردند- واقعاً خواهان جنگ واقعی نیستند.