معمای رفت‌وآمد دریایی تهران-کاراکاس برای آمریکا

به گزارش اقتصادنیوز وبگاه نشریه آمریکایی پالیتیکو در گزارشی به نقل از ۳ فرد آشنا به موضوع نوشته است جامعه امنیت ملی ایالات متحده دو کشتی نیروی دریایی ایران را که ممکن است مقصد نهایی آنها ونزوئلا باشد، تحت نظر دارد. اقدامی که به زعم این رسانه در این برهه حساس در روابط ایالات متحده و ایران، تحریک آمیز تلقی می‌شود.

بتسی وودراف سوان، لارا سلیگمان، اندرو دسیدریو و نهال طوسی، نویسندگان گزارش پلیتیکو نوشته‌اند: یک ناوچه ایرانی به همراه ناو مکران -یک تانکر نفتی قدیمی که به یک شناور تهاجمی تبدیل شده است- در امتداد ساحل شرقی آفریقا به سمت جنوب حرکت می کرده‌اند.

صرف حضور کشتی های جنگی ایرانی در حیاط خلوت آمریکا چالشی برای اقتدار ایالات متحده در منطقه است. تهران مرتباً به حضور ناوهای جنگی آمریکا در منطقه خلیج فارس اعتراض می کند و قبلاً تهدید کرده بود که نمایش مشابهی را در حیاط خلوت آمریکا انجام می دهد اما ظاهراً هیچوقت با جدیت چنین طرحی را پیگیری نکرده است. اکنون نیز چنین رویداد احتمالی را حتی در صورت وقوع، نمی‌توان به عنوان یک طرح عملیاتی جدی تلقی کرد.

همچنین احتمالاً این موضوع بهانه‌ای جدید برای جمهوری‌خواهانی است که بارها و به بهانه‌های مختلف خواستار عدم بازگشت به توافق هسته ای، حفظ تحریم‌ها علیه ایران و نیز متوقف کردن مذاکرات جاری در وین شده‌اند. آخرین مورد از این بهانه‌جویی‌ها، درگیری میان ارتش اسرائیل و نیروهای حماس –به عنوان متحدان ایران- بود که به دنبال آن سناتورهای جمهوری‌خواه در نامه‌ای به بایدن خواستار توقف فوری مذاکرات وین شدند.

طی چند روز گذشته قانونگذاران بطور محرمانه از حساس ترین داده‌های اطلاعاتی در اینباره مطلع شدند که ایالات متحده معتقد است کشتی های ایرانی ممکن است به سمت ونزوئلا در حرکت باشند. این مقامات گفته‌اند به طور قطع از مقصد کشتی های ایرانی اطلاع ندارند، اما معتقدند که ممکن است تغییر مسیر دهند و در نهایت به سمت ونزوئلا هدایت شوند. به ادعای این منابع هدف ایران از ارسال شناورها به سمت نیمکره غربی همچون محموله‌های آن‌ها، همچنان یک معما است.

هر دو کشور ایران و ونزوئلا با تحریم های شدید ایالات متحده روبرو هستند و طی چند سال اخیر روابط نزدیکی داشته و در زمینه‌های مختلف از حمل‌و‌نقل سوخت گرفته تا پروژه‌های مشترک نظیر کارخانه‌های ماشین‌سازی و تولیدی سیمان همکاری کرده‌اند.

به گفته یکی از منابع مطلع از موضوع، به مقامات ارشد دولت رئیس جمهور نیکولاس مادورو در کاراکاس توصیه شده است که استقبال از کشتی‌های جنگی ایران اشتباه خواهد بود. اما مشخص نیست که آیا مادورو به این هشدار توجه کرده باشد.

یکی از منابع به پالیتیکو گفت: روز پنجشنبه در مقطعی مقامات ارتش ایالات متحده دریافتند که کشتی‌ها از مسیر خود برگشته‌اند، اما از صبح جمعه آنها همچنان به سمت جنوب در حرکت بودند.

به نوشته پالیتیکو بر اساس گزارش رسانه‌های ایرانی کشتی مکران به طول 755 فوت امسال به بهره‌برداری رسیده است و می تواند به عنوان بستری برای جنگ الکترونیکی و مأموریت‌های عملیات ویژه به کار گرفته شود. به گفته مقامات ایرانی، مکران از توانایی موشکی و تسلیحاتی بالایی برخوردار است و قادر به حمل شش تا هفت بالگرد و چندین پهپاد است.

سخنگوی وزارت امور خارجه ونزوئلا، سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل، سخنگویان کاخ سفید و پنتاگون همگی از اظهار نظر بلادرنگ در این باره خودداری کردند. 

به نوشته این رسانه، زمان وقوع اقدامات آشکار ایران در قبال غرب برای کسانی که امیدوارند تنش تهران-واشنگتن را کاهش دهند، دلسردکننده است. اما بطور کلی، کشمکش دولت‌های پی در پی در تهران و کاراکاس با واشنگتن غیرعادی نیست و هر دو آن‌ها سوابق طولانی در این زمینه دارند. دولت ونزوئلا پس از سرنگونی آخریم پادشاه پهلوی (متحد ایالات متحده در خاورمیانه) در سال 1979 اولین دولتی بود که جمهوری اسلامی را به رسمیت شناخت.

ایالات متحده به طور متوالی رژیم‌های تحریمی حتی سختگیرانه‌تر از تحریم‌ها علیه ایران را در قبال دولت ونزوئلا اعمال کرده است. ایران یکی از معدود متحدان نزدیک ونزوئلا است و از آنجا که بخش پالایش نفت ونزوئلا در سالهای اخیر در حال سقوط بوده است، ایران چندین تانکر سوخت برای کمک به کمبود فلج کننده بنزین، به این کشور فرستاده است. در عوض، دولت ونزوئلا پول نقد مورد نیاز تهران را تأمین کرده و به وی در ایجاد روابط در آمریکای لاتین کمک کرده است.

مقامات ایالات متحده نیز با نگرانی‌های مختلفی شکوفایی این روابط را نظاره‌گر بوده‌اند. در ماه دسامبر گذشته، دریاسالار کریگ فالر، فرمانده ارشد نیروهای آمریکایی در آمریکای مرکزی و جنوبی، در گفت‌وگو با وال‌استریت‌ژورنال، بدون ارائه شواهد یا ادله معتبر، مدعی حضور فزاینده نظامی ایران در ونزوئلا شد و آن را "هشداردهنده و نگران‌کننده" توصیف کرد.

همچنین در آگوست سال گذشته وال‌استریت‌ژورنال گزارش داد، مقامات ایالات متحده مدعی شده‌اند که ۴ کشتی حامل محموله‌هایی از ایران را در مسیر ونزوئلا توقیف کردند. مقامات آمریکایی به این روزنامه گفتند، در یک برهه از سفر، آن کشتی‌ها و ۵ کشتی دیگر همراه با یک ناو اطلاعاتی نیروی دریایی ایران در سفر بودند. اگرچه آن ۴ کشتی به ونزوئلا نرسیدند و برای اولین بار از سوی ایالات متحده توقیف شدند.