افشاگری بلومبرگ درباره روس اتم/ چرنوبیل جدید در راه است؟

به گزارش اقتصادنیوز، در شرایطی که نظامیان روس برای حمله پوتین به اوکراین در حالت آماده باش قرار داشتند و گروهی از آنها نیز به سوی میدان جنگ روانه دند، زنگ خطر برای پروژه هسته‌ای پرچم‌دار کرملین در بلاروس، در فاصله کوتاهی از مرز اتحادیه اروپا به صدا درآمد.مهندسان شرکت روس اتم در حین آماده سازی راکتور 1200 مگاواتی جدید، که هنوز به شبکه برق متصل نشده بود، برای تولید برق در نیروگاه هسته ای آستراوتس، مشکلی مرموز و بسیار نادر را شناسایی کردند. بر اساس اسناد داخلی شرکت هسته ای دولتی روسیه که توسط بلومبرگ رصد شده، رزین هسته ای به مدار اولیه نفوذ کرده و برای اجزای حیاتی به تهدیدی جدی تبدیل شده است.

پشت پرده پروژه ناموفق روسیه

به گفته ناظران، میله‌های کنترل و مجموعه‌های سوخت در صورت تداوم مشکل با شروع شکافت اتم‌های اورانیوم، در معرض آسیب یا شکستگی قرار خواهند گرفت.به گفته منابع مطلع، در بدترین حالت تجمع رزین، که خلوص آب جاری در کانال‌ها و لوله‌های کارخانه را تنظیم می‌کند، می‌تواند کنترل راکتور را مختل کرده و در صورت بروز مشکل، خطر ذوب شدن را افزایش دهد. بنابراین در 25 فوریه 2022، روس اتم  به طور موقت دوشاخه واحد تازه سوخت خود را در شمال غرب بلاروس قطع کرد و راه اندازی آن را به تاخیر انداخت.به گفته مهندسان هسته‌ای، روس رویه‌های ایمنی را با قطع راه‌اندازی فیزیکی راکتور به منظور بررسی دنبال کرد. با این حال، این موضوع زمینه ساز تاخیرهای طولانی شد و موجب گشت تا بیش از یک سال عملیات تجاری به تعویق بیفتاد.

بلومبرگ نوشت، هنگامی که راکتور برای اولین بار در ماه مارس فعال شد، الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس تایید کرد در ساخت و ساز این نیروگاه نواقص خاصی وجود داشت. با این حال گفت، تأخیر به دلیل عزم ما برای پایبندی به استانداردهای ایمنی بسیار بالا است.در این میان روس اتم با چالش های دیگری چون کمبود نیروی کار ماهر، تاخیر در ارسال و تدارکات معیوب دست به گریبان بود و هنوز نیز با این مشکلات دست و پنجه نرم می کند.این واحد در بلاروس اکنون آنلاین است و ماه گذشته راه اندازی شد. اما مشکلات قبلی در نیروگاه آستراوتس، واقع در 50 کیلومتری (31 مایلی) پایتخت لیتوانی، ویلنیوس، مهم است زیرا بلاروس بستر آزمایشی خارجی راکتور جدیدی بود که روس اتم می خواست آنها را در سایر بخش های جهان راه اندازی کند.

معمای «روس اتم» در بلاروس

در حالی که روس اتم بزرگترین تامین کننده سوخت و فناوری هسته ای در جهان است، اسناد فنی ودولتی نشان می دهند که محدودیت های تجاری اعمال شده بر روسیه پس از حمله این کشور به اوکراین ممکن است توانایی این شرکت را برای مدیریت پروژه های بین المللی گسترده خود که درآمد حیاتی و سیاسی را برای کرملین به ارمغان می آورد پیچیده تر کرده باشد. روس اتم که تحت تحریم نیست، اعلام کرده که اقدامات تجاری هیچ تاثیری بر عملیات این نهاد نداشته و هیچ تغییر قابل توجهی در استراتژی تدارکاتش ایجاد نکرده است.به گفته سه مهندس هسته ای که به دلیل حساسیت موضوع نخواستند نامشان فاش شود،علت آلودگی رزین نامشخص است و به مقامات ایمنی بین المللی گزارش نشده است. آنها گفتند مهم است که بدانیم آیا مشکل مربوط به یک خطای عملیاتی است یا طراحی سیستم.

مقامات اروپایی گفتند که تعطیلی واحد دوم نیروگاه توسط روس اتم احتمالاً صدها میلیون دلار هزینه دارد.مقامات اروپایی گفتند که لوکاشنکو اولین واحد کارخانه آستراوتس را در 7 نوامبر 2020 قبل از تکمیل تمام وظایف افتتاح کرد. یکی از اسناد نشان می دهد که در چند ماه پس از استقرار، این واحد به طور متناوب در حال تعمیر و نگهداری بوده است. اپراتورهای نیروگاه هسته ای بلاروس به درخواست ها برای اظهار نظر پاسخ ندادند. انجمن جهانی اپراتورهای هسته‌ای مستقر در لندن، نهاد بین‌المللی که مسئول جمع‌آوری رویدادهایی است که می‌تواند بر ایمنی نیروگاه تأثیر بگذارد، به ایمیل‌ها و تماس‌های تلفنی که به دنبال اظهار نظر بودند، پاسخ نداد.در حالی که روس اتم نیروگاه هسته ای زاپروژیا تحت اشغال روسیه در جنوب شرقی اوکراین را کنترل می کند، اما هدف تحریم ها قرار ندارد. دلیلش شاید این باشد که بسیاری از نیروگاه های اتمی در سراسر جهان برای تامین سوخت هسته ای راکتورهای خود به روس اتم وابسته هستند. مقامات اروپایی گفتند، با این حال، محدودیت‌های تجاری گسترده بر روسیه ممکن است توانایی این کشور برای تامین برخی کالاها را مختل و تحویل را به تاخیر بیندازد.

زنگ خطری که به صدا در آمد!

اسناد اولین نشان می دهد روس اتم در بلاروس با کمبود نیروی کار و مشکلات زنجیره تامین مواجه شده است که به گفته مقامات اروپایی می تواند بر ایمنی هسته ای تأثیر بگذارد. این گزاره ها نشان می‌دهند که مدیران پروژه در طول چند سال به طور متناوب کارگران را برای اتمام سریع کارها تحت فشار قرار داده و در عین حال از تجهیزات معیوب و تأخیر در تامین شیرها و ژنراتورها شکایت دارند.داده ها نشان می دهد که تجارت هسته ای روسیه در سال گذشته یک پنجم افزایش یافته، در حالی که بیش از یک سوم سوخت راکتور را به ایالات متحده عرضه می کند. ارزش قراردادهای ساخت و تامین سوخت با هم برای روس اتم ده ها میلیارد دلار است.این اسناد نشان می دهد که روسیه وام 10 میلیارد دلاری را که برای اولین بار در سال 2011 اعلام شد، با بهره تنها 3.3 درصد با سررسید تا سال 2038 برای ساخت دو راکتور بلاروس، بسیار کمتر از شرایط ارائه شده توسط فروشندگان در اقتصادهای غربی، اعطا کرده است. همچنین به دلیل تأخیرها، روسیه موظف شد درباره وام با دولت لوکاشنکو وارد مذاکره شده و بازپرداخت را یک سال به تعویق بیندازد.

ارزیابی‌های مقامات اروپایی و اسناد روس اتم نشان می‌دهد که این حادثه تنها انتهای یک سری مشکلات در کارخانه بلاروس بود - از جمله یک کشتی رآکتوری که باید جایگزین می‌شد و ده‌ها حسگر معیوب. جدیدترین ارقام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که واحد 1 آستراوتس از زمان آنلاین شدن با بیش از نیمی از ظرفیت خود، بسیار کمتر از 90 درصدی که سرمایه‌گذاران برای انتخاب هسته‌ای نسبت به سایر فناوری‌های کم انتشار انتظار دارند، کار می‌کند. این در حالی است که وزارت امنیت دولتی لیتوانی در وب‌سایت خود نوشت: «اطلاعات نشان می‌دهد که بلاروس و روس اتم اطلاعات مربوط به حوادث رخ داده در نیروگاه هسته‌ای بلاروس و همچنین نقص‌های شناسایی شده را پنهان کرده‌اند.» همزمان اسناد نشان می‌دهد که روس اتم در ماه‌های اخیر با تاخیر در تحویل مواجه بوده و برای تهیه محموله‌ها با مشکل روبرو است. تجارت هسته ای روسیه پول زیادی به همراه دارد، اما این معیار نشان از اهمیت پروژه برای کرملین ندارد. هر بار که روس اتم با ساخت یک رآکتور جدید موافقت می‌کند، جریان نقدینگی - و نفوذ سیاسی - احتمالاً برای چندین دهه قفل می‌شود.