چتر هسته‌ای از پاکستان؛ ماجرای بده و بستان موشکی عربستان با اسلام‌آباد

به گزارش اقتصادنیوز، 24 آوریل، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور فقید ایران، پس از یک سفر سه روزه تجاری به اسلام آباد، لاهور و کراچی، پاکستان را ترک کرد. میزبان اصلی او شهباز شریف، نخست وزیر بود، اما او همچنین با ژنرال عاصم منیر، رئیس ستاد ارتش، که قدرت نهایی را در پاکستان دارد، دیدار داشت.23 آوریل، خبرنگاران از ودانت پاتل، سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد این دیدار پرسیدند و او در پاسخ مدعی شد: «به طور کلی، ما به هر بازیگری که با ایران تعامل تجاری دارد توصیه می کنیم از خطر بالقوه تحریم ها آگاه باشد.»این موضع گیری در حالی رسانه ای شد که به ادعای موسسه واشنگتن در حال حاضر، اسلام آباد بیش از همه مشتاق احیای پروژه تامین گاز طبیعی ایران است که به دلیل تحریم ها به تعویق افتاده. این قرارداد شامل ساخت خط لوله ای است که از میدان عظیم فراساحلی ایران پارس جنوبی تا کراچی، بزرگترین شهر پاکستان امتداد می یابد. در مجموع، طبق گزارش ها، سفر شهید ابراهیم رئیسی زمینه ساز  معاملات دوجانبه به ارزش 10 میلیارد دلار در ده سال آینده شد.

پشت پرده بده و بستان های ریاض و اسلام آباد

سفر رئیس جمهوری فقید ایران چند روز پس از سفر دو مقام کلیدی ریاض به اسلام آباد انجام شد: فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه عربستان با هدف "تقویت همکاری های اقتصادی دوجانبه" به اسلام آباد سفر داشت و پس از آن طلال العتیبه، معاون وزیر دفاع، که دو روز در پاکستان ماند و با فرماندهان ارشد نظامی «برای نهایی کردن پروژه‌های دوجانبه مرتبط با دفاع» رایزنی داشت. سه هفته قبل از آن، خالد بن سلمان، وزیر دفاع، برادر کوچک‌تر ولیعهد محمد بن سلمان (مهمان افتخاری رژه نظامی سالانه پاکستان بود؛ مراسمی که در جریانش موشک‌ها با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای به نمایش گذاشته شد. قابل ذکر است که ایالات متحده 19 آوریل تحریم هایی را علیه پاکستان اعمال کرد که به واسطه اش چهار تامین کننده برنامه موشک های بالستیک این کشور در چین و بلاروس هدف قرار گرفتند.

طی دهه‌های 1970 و 1980، پاکستان با این فرض که موشک‌های پاکستانی «چتر هسته‌ای» در اختیار پادشاهی قرار می دهند، از حمایت مالی عربستان سعودی برای تولید تسلیحات هسته‌ای برخوردار شد. این تفاهمات مخفی ظاهراً پس از هر تغییر در رهبری در هر دو کشور تجدید شده است. اخیراً، ژنرال منیر بلافاصله پس از به قدرت رسیدن نخست وزیر شریف در ماه گذشته، چندین روز را در پادشاهی گذراند و با بن سلمان و دیگر مقامات ارشد دیدار کرد.اگر چه می توان دیدار رهبران ریاض و اسلام آباد را در قاب تنش ها در غزه تبیین کرد، اما باید به این حققیت اذعان داشت که برنامه های هر سفر احتمالاً از ماه ها قبل برنامه ریزی شده است. به نظر می رسد که وضعیت آشفته اقتصادی پاکستان همچنان محرک اصلی باشد.  در همین راستا گروهی براین باورند که شریف «برای پیشبرد مذاکرات مرتبط با سرمایه‌گذاری عربستان در اسلام اباد» دیدارهای رسمی و غیر رسمی تری با رهبران پادشاهی داشته باشد. شریف با آغاز دوران ریاستش به جده و مکه سفر داشت و با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان دیدار کرد تا در مورد بسته سرمایه گذاری برنامه ریزی شده 5 میلیارد دلاری گفتگو کند.

تنش‌های ادامه دار اسلام‌آباد با رقیب هسته‌ای اش یعنی هند، احتمالاً بخشی از دیپلماسی این کشور را هدایت می‌کند؛ نارندرا مودی که حالا برای سومین بار سکان ریاست هند را عهده دار شده به واسطه  رویکرد خشنش نسبت به مسلمانان خشم پاکستان را برانگیخته است. علاوه بر این، نواز شریف، برادر نخست وزیر شهباز شریف سفری محرمانه و خصوصی پنج روزه به چین داشت؛ شریک تجاری اصلی پاکستان و رقیب استراتژیک هند. به ادعای موسسه واشنگتن فعل و انفعال های دیپلماتیک پاکستان زمانی پیچیده تر می شود که تلاش های واشنگتن برای انعقاد پیمان امنیتی با عربستان در رسانه های برجسته شده؛ پیمانی که ذیل آن همکاری ریاض و و واشنگتن جهت دستیابی پادشاهی به برنامه هسته ای لحاظ شده است. با لحاظ کردن این گزاره، تعامل اخیر پاکستان با ایران که در حوزه برنامه هسته ای اش پیشرفت هایی چشم گیری داشته و هم صدایی اش با پادشاهی که اخیرا خواسته اش مبنی بر داشتن برنامه هسته ای غیر نظامی خبرساز شده است،به گمانه زنی ها درباره روابط این سه قدرت دامن زده است. حاا سوال این است که در پشت پرده بده و بستان های میان پاکستان، عربستان و ایران چه چیزی جریان دارد؟