مسعود پزشکیان در مسیر پیچیده احیای برجام/ گزینه‌های دولت چهاردهم برای پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف

به گزارش اقتصادنیوز، پیروزی مسعود پزشکیان به‌عنوان رئیس‌جمهور میانه رو ایران، تغییر چشمگیری را در چشم‌انداز سیاسی این کشور نشان می‌دهد. پزشکیان به صراحت گفته که قصد دارد رویکرد دیپلماتیک تهران با غرب، به ویژه ایالات متحده، را برای عبور از تحریم های فلج کننده ای که اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داده، مورد بازنگری قرار دهد.به ادعای ناظران  پزشکیان آماده تعامل با ایالات متحده و در باب رایزنی برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، جدی است. این گزاره نشان دهنده یک تغییر قابل توجه در مسیر دیپلماسی ایران ایجاد شده است.

پزشکیان و مسیر دشوار احیای برجام

به نوشته مدرن دیپلماسی، با این حال، مسیر برداشته شدن تحریم ها با چالش هایی همراه است. موفقیت این مذاکرات نه تنها به تلاش های پزشکیان، بلکه به روند دیپلماتیک گسترده تر برای تایید هرگونه توافق پیشنهادی منوط است.

در حالی که رایزنی ها با آمریکا برای بازگشت به برجام در داخل مخالفانی دارد، باید دید که رئیس جمهوری میانه رو ایران در این زمینه موفقیتی به دست می آورد یا نه.مهم‌تر از همه، نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آتی آمریکا تأثیر بسزایی بر روابط ایران و آمریکا خواهد داشت. اگر دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا که در سال 2018 به طور یکجانبه از توافق هسته ای ایران خارج شد، در انتخابات پیش رو پیروز شود، بعید است زمینه برای بازگشت به برجام فراهم شود. از سوی دیگر، جو بایدن تلاش هایی را برای احیای توافق انجام داده و چند ماه پس از به قدرت رسیدن، شش دور مذاکره با ایران را در اتریش برگزار کرده است. با این حال، این مذاکرات تاکنون ناموفق بوده ، زیرا ایران به دنبال کاهش حداکثری تحریم‌ها و در مقابل ارائه حداقل امتیازات است.

هدف پزشکیان برای مذاکره جدی با آمریکا ایجاد فضای مساعدتر برای تعامل دیپلماتیک است. با این حال، موفقیت این تلاش‌ها به تمایل دولت ایالات متحده برای ورود مجدد به توافق و پویایی‌های ژئوپلیتیک گسترده‌تر که بر روابط ایالات متحده و ایران تأثیر می‌گذارد بستگی دارد. دولت پزشکیان باید به دقت عوامل خارجی را برای دستیابی به پیشرفت معنادار در رفع تحریم ها و بهبود اقتصاد ایران بررسی کند.

به ادعای مدرن دیپلماسی، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های داخلی پیش روی پزشکیان، بهبود اقتصاد ایران است که سال‌ها با تحریم‌های اعمال‌شده عمدتاً توسط ایالات متحده درگیر چالش هایی جدی است. از منظر رئیس جمهوری میانه رو، عضویت در گروه ویژه اقدام مالی (FATF) برای رسیدگی به مشکلات اقتصادی و بهبود روابط بین‌الملل بسیار مهم است. او استدلال می‌کند که غلبه بر تحریم‌های ناعادلانه و بهبود موقعیت ایران در تجارت بین‌الملل گام‌های ضروری برای بهبود اقتصاد تلقی می شوند.

پزشکیان و فرصت سازی در دو جبهه شرق و غرب

در میدان سیاست خارجی، پزشکیان قصد دارد روابط ایران با کشورهای همسایه به ویژه کشورهای عرب را تقویت کند. او با برقراری روابط حسنه با عربستان سعودی؛ تحولی که در دولت ابرهیم رئیسی محقق شد برای ثبات در منطقه و همکاری های اقتصادی گسترده با بازیگران گامی جدی برمی دارد. پزشکیان در نظر دارد با تاکید بر منافع متقابل و همکاری های امنیتی، به این تلاش های دیپلماتیک ادامه دهد. علاوه بر این، دیدگاه او در مورد هم صدایی ایران با محور مقاومت، نشان از درک اهمیت استراتژیک این اتحادها دارد. پزشکیان بر برنامه ریزی راهبردی جهت مبارزه با اسرائیل به عنوان عنصر اصلی سیاست خارجی ایران متمرکز است و کارگروه های اختصاصی را برای رسیدگی به موضوع فلسطین و ترویج رویکرد منطقه ای و اسلامی برای حل آن پیش بینی می کند.

دیددگاه‌های پزشکیان در مورد چین درک دقیقی از چالش‌ها و فرصت‌های این روابط دوجانبه را نشان می‌دهد. او با اذعان به این حقیقت که چین شریک اقتصادی مهمی برای ایران است، به ویژه در دوره های تشدید تحریم های غرب، از نتایج این همکاری نابرابر هم گفته است. پزشکیان از چین به واسطه سوء استفاده از  انزوای بین‌المللی ایران انتقاد کرد.

رئیس جمهوری منتخب همچنین قصد دارد تا روابط ایران با روسیه را گرم نگاه داشته، از همین رو بر اهمیت همکاری در چارچوب های مختلف منطقه ای و بین المللی از جمله سازمان همکاری شانگهای، بریکس و اتحادیه اقتصادی اوراسیا تاکید دارد. او تاکید کرده که توافقنامه همکاری جامع بین تهران و مسکو نهایی شده و ایران آمادگی دارد در اجلاس آتی بریکس آن را امضا کند.

دیدگاه‌های پزشکیان با رویکرد سیاست خارجی دولت روحانی، تعامل با شرق و غرب، به همسو است. موفقیت پزشکیان در دستیابی به اهدافش به توانایی او در جهت یابی به چشم انداز پیچیده سیاسی ایران بستگی دارد. او باید بین توقعات رای دهندگان که خواستار اصلاحات هستند و صدای مخالفانش تعادل ایجاد کند. این موازنه ظریف، موفقیت ریاست جمهوری او و جهت گیری آینده ایران را تعیین خواهد کرد.