دو سیگنال متفاوت از نرخ سود

به گزارش اقتصادنیوز منحنی بازدهی اوراق دولتی نشان می دهد: نرخ بازدهی در این بازار با دو سیگنال متفاوت روبرو بوده است، نخست کاهش نرخ در سررسید شش ماه و دیگری بدون تغییر ماندن نرخ سود در سررسید یک ساله.نرخ بازده اوراق با سررسید یکساله 18.6 بود که تغییری نسبت به روز گذشته نداشت. اما نرخ سود با سررسید شش ماهه کاهش 0.7 واحد درصدی را تجربه کرد.

با توجه به این که معاملات در روز یکشنبه نسبت به روز گذشته افزایش چشمگیر 44 درصدی داشت و درمجموع 145 میلیارد تومان اسناد خزانه اسلامی در این بازار معامله شد می توان گفت سرمایه گذاران تمایل به سرمایه گذاری در بازه کوتاه مدت دارند و به دلیل نااطیمنانی های کنونی ریسک سرمایه گذاری یک ساله را نپذیرفته اند. کاهش نرخ سود امروز در بازه سررسید شش ماه  هم را می توان فوری ترین واکنش به ریزش بورس عنوان کرد.

در بازار اوراق دولتی رابطه نرخ بازدهی با بازدهی شاخص بورس حالت مستقیم پیدا کرده است، طوری که هر وقت شاخص رشد می کند نرخ بازدهی نیز بالا می رود و هر زمان که شاخص کاهشی می شود منحنی بازدهی نیز نزولی می شود.به گفته برخی تحلیل گران این همبستگی نشان می دهد بورس روی بال انتظارات تورمی حرکت می کند و به همین دلیل بازار اوراق نیز که نماد انتظارات آتی است حرکت این شاخص را دنبال می کند. در مجموع بازار امروز دو علامت در سررسیدهای شش ماهه و یک ساله داشت علامت اول نشان می دهد با وجود ریزش بورس سرمایه گذارانی که بازار اوراق پناه برده اند به خرید کوتاه مدت گرایش داشته اند این یعنی در بازار دید کوتاه مدت حاکم است تا وضعیت دوره های بلندمدت روشن شود حال یا این تعیین تکلیف باید در بورس انجام شود یا در کلان اقتصاد.

حسگر نرخ سود در آینده

منحنی بازدهی نموداری است که نرخ بازده اوراق بدهی دولت در سررسید‌های کوتاه‌مدت (کمتر از یک سال)، میان‌مدت (چندساله) و بلند‌مدت (بیش از ۵ ساله) را نشان می‌دهد. اوراق بدهی دولت در بازار بدهی دادوستد می‌شود و به دلیل وجود پشتوانه مالی دولت، این اوراق باکیفیت و بدون ریسک اعتباری ارزیابی می‌گردند.

اگرچه، این اوراق برای تأمین مالی کسری بودجه دولت‌ها منتشر می‌شوند، ولی نرخ بازده این اوراق نرخ سود بدون ریسک در اقتصاد را نشان می‌دهد که می‌تواند به‌عنوان معیاری برای نرخ‌گذاری سایر ابزارهای مالی در نظام مالی استفاده شود. این بازار در کنار مزیت تأمین مالی کسری بودجه دولت، به‌واسطه کمک به انتقال سیاست‌های پولی به سایر بخش‌های اقتصاد از اهمیت بالایی برخوردار است. چنین ابزاری در بسیاری از اقتصادهای پیشرفته وجود دارد و یکی از حسگرهای مهم اقتصاد است که انتظارات فعالان اقتصادی را خلاصه می‌کند.

بازار اوراق دولتی در ایران

اوراق بدهی دولتی در فرا بورس معامله می‌شوند. برخی از این اوراق مانند اسناد خزانه اسلامی (اخزاها) بدون کوپن هستند و برخی دیگر از آن‌ها (مانند آرادها) کوپن‌هایی دارند که بر اساس آن سود در فواصل زمانی مشخص به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود.

 خریداران اسناد خزانه اسلامی از تفاوت قیمت خرید و قیمت فروش این اوراق، سود کسب می‌کنند. همچنین دارندگان این اوراق می‌توانند در تاریخ سررسید وجه نقدی معادل مبلغ اسمی را از دولت دریافت می‌کنند. اسناد خزانه باهدف پرداخت تعهدات دولت به بستانکاران منتشر می‌شود. اراد اسنادی است که دولت باهدف تأمین مالی منتشر می‌کند و خریداران علاوه بر سود از محل تنزیل اسمی اوراق در سررسیدهای مشخص نیز سود دریافت می‌کنند.

در شرایطی که ریسک در اقتصاد افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی دولتی پناهگاهی برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌ها و افراد حقیقی محسوب می‌شود زیرا ریسک این اوراق از جهت نکول و پرداخت نشدن تعهدات توسط دولت تقریباً صفر است.

نرخ بازده نقدی و آتی

در بازار اوراق بدهی دولتی، نرخ‌های بازده اوراق در سررسیدهای زمانی مختلف از طریق عرضه و تقاضا کشف می‌شود. نرخ کشف‌شده بر اساس این سازوکار متوسط بازده نقدی نگهداری اوراق تا سررسید را نشان می‌دهد. همچنین از تفاوت نرخ‌های بازده نقدی در سررسیدهای مختلف، می‌توان برای استخراج بازده آتی مورد انتظار سرمایه‌گذاران استفاده کرد.

منحنی‌های بازدهی «اقتصادنیوز» این مزیت را دارد که انتظارات سرمایه‌گذاران از روند بازدهی در آینده را نشان دهند. این منحنی‌ها علاوه بر انتظارات که خود را در میزان نرخ بازده نشان می‌دهد، جهت‌گیری انتظارات را نیز در طول زمان به تصویر می‌کشد. این منحنی به سیاست‌گذار امکان شناسایی جهت‌گیری انتظارات و به سرمایه‌گذاران قدرت دیده‌بانی انتخاب می‌دهد.