معرفی عوامل بزرگترین ریزش دلار در یک دهه اخیر+ جدول و نمودار

به گزارش اقتصادنیوز دلار ساعت 7 بعدازظهر در حوالی 27 هزار و 500 تومان معامله می شد که بیش از 3 هزار و 100 تومان کمتر از روز دوشنبه بود. سه متغیر انتظاری، واقعی و رفتاری زمینه ساز بزرگترین نزول دلار شدند.

عوامل انتظاری سقوط دلار

اول- تقویت احتمال پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا: معامله گران ارزی از اوایل مهرماه انتظارات آتی خود برای قیمت دلار را با ماندن ترامپ در کاخ سفید تنظیم کردند. در اکثر نظرسنجی ها میان بازیگران غیررسمی، ترامپ با اختلاف زیادی در رقابت با بایدن پیروز می شد؛ از آن جایی که ماندن ترامپ در کاخ سفید به معنی حفظ فشار حداکثری و سخت شدن اوضاع ارزی بود، معامله گران سعی می کردند بیشتر از گذشته اقدام به خرید دلار کنند. با این حال، در روزهای اخیر، سمت و سوی انتظارات معامله گران تا حدی تغییر کرده است. هم چنان بیشتر معامله گران اعتقاد دارند، ترامپ پیروز انتخابات است، ولی نظر عده بسیاری هم تغییر کرده است یا حداقل حاضر نیستند دیگر بر روی برد ترامپ ریسک کنند. به نظر می رسد حفظ برتری بایدن در نظرسنجی ها نسبت به ترامپ تا حدی انتظارات را در بازار ارز تحت تاثیر قرار داده است. خبرهای زیادی هم در فضای مجازی درباره رابطه دوستی جواد ظریف و بایدن منتشر شده است که می تواند بر روی انتظارات معامله گران ارزی اثر گذاشته باشد. اکنون در بازار ارز پیروزی بایدن به معنای گشایش های بیشتر بین المللی و در نتیجه افت قیمت دلار تفسیر می شود.

دوم- آزاد شدن دارایی ها و منابع ارزی ایران در عراق:  خبرهای مربوط به آزاد شدن منابع ارزی بانک مرکزی در عراق در تغییر انتظارات بازار موثر بوده است. در شرایطی که معامله گران افزایشی بر روی کمبود ذخایر و منابع ارزی بانک مرکزی مانور می کردند، آزاد شدن چندین میلیارد دلار از ذخایر ایران چنین سیگنالی را به بازار می دهد که دست بازارساز برای مقابله با نوسانات بازتر شده است. به احتمال زیاد در روزهای اخیر گشایش واقعی از سمت عراق صورت نگرفته است ولی خبر آزاد شدن دارایی ها که احتمال تقویت عرضه در آینده را می دهد، امیدهای افزایشی نوسان گیران را کاهش می دهد.

سوم- بالا رفتن احتمال افزایش نرخ سود بانکی: در روزهای اخیر گمانه زنی های زیادی مطرح شده است که نرخ سود سپرده بانکی افزایش خواهد یافت. البته این خبر چند بار تکذیب شد، ولی معامله گران و افراد عادی تا حدی این خبر را جدی گرفته اند و باور دارند که سیاست گذار به زودی نرخ سود بانکی را افزایش خواهد داد. بسیاری از افرادی که ریال دارند و ریسک پذیری بالایی هم ندارند، به دنبال مکان امنی برای قرار دادن پول خود هستند  و بالا رفتن نرخ سود بانکی، انگیزه آن ها برای سپرده گذاری را افزایش خواهد داد؛  به تبع آن، احتمال بیشتر نوسانی شدن بازارهای سهام، ارز و سکه پایین می آید.

متغیر واقعی کاهش قیمت دلار

پایین رفتن نرخ حواله درهم یکی از مهم ترین عوامل واقعی بود که قیمت دلار در بازار داخلی را تحت تاثیر قرار داد. امروز نرخ حواله درهم به راحتی از مرز 8 هزار تومانی پایین رفت و حتی گفته می شد که در محدوده 7 هزار و 700 تومانی نیز مورد معامله قرار گرفته است. شنیده ها حکایت از افزایش عرضه ارز به صورت حواله در سامانه نیما دارد. بانک مرکزی اعلام کرده است که امروز حدود 142 میلیون دلار ارز به صورت حواله ارزی توسط صادرکنندگان در بازار عرضه شده است. برخی خبرها هم حکایت از حدود عرضه 900 میلیون درهم در سامانه نیما دارد. پیش تر بسیاری از فعالان، رشد قیمت دلار را ناشی از ضعف در سمت عرضه حواله می دانستند  و در صورتی که خبر افزایش عرضه ارز در نیما صحت داشته باشد، می‌توان آن را مهم ترین دلیل واقعی کاهش قیمت دلار دانست. بانک مرکزی عنوان کرده است که عرضه ارز به صورت اسکناس را نیز در بازار متشکل ادامه داده است، ولی خریدار زیادی در این بازار پیدا نشده است. از 75 میلیون دلار عرضه بانک مرکزی کمتر از یک میلیون دلار به فروش رفت.

عامل رفتاری سقوط دلار

افراد زیادی در کانال 20 هزار تومان اقدام به خرید دلار کرده بودند. آن ها زمانی که بهای این ارز به بالای 30 هزار تومان رفت، انتظار داشتند  که قیمت به سوی مرز 40 هزار تومانی  هم راه پیدا کند. با این حال، تغییر مسیر بازار و کاهشی شدن این ارز طی سه روز گذشته موجب شده که بسیاری از آن ها تصمیم بگیرند که دلار خود را به فروش برسانند. در واقع،  سودگیری معامله گران و افراد از خریدهای قبلی و هیجان آن ها برای فروش ارز یکی از مهم ترین عوامل رفتاری بود که قیمت دلار را در سرازیری کاهشی قرار داد. عموما در بازار ایران افراد عادی در زمانی که قیمت به صورت شارپی صعودی می شود، در موقعیت خرید قرار می گیرند و زمانی که قیمت با شیب زیادی در مسیر نزولی قرار می گیرد، خود را در وضعیت فروش قرار می دهند.

مبارزه با نوسان گیران فردایی

بانک مرکزی برای اینکه اثر نوسانی معامله گران بر قیمت دلار را کاهش دهد، امروز ساعات کار صرافی ها را افزایش داد. روابط عمومی بانک مرکزی امروز خبر داد که صرافی های بانکی و بازار متشکل ارزی تا اطلاع ثانوی  تا ساعت 18 فعال خواهند بود. به گفته برخی تحلیل گران، بازارساز از این جهت چنین تاکتیکی را در پیش گرفت که مانع از تحرکات معامله گران فردایی پس از ساعت 3 بعدازظهر شود. در واقع در یک ماه گذشته نوسان گیران در وقت های مرده بازار با خرید و فروش های خود بر دامنه نوسان قیمت افزوده بودند و به نظر می رسد بازارساز با طولانی کردن ساعت کاری آن ها قصد داشت که اثر قیمت گذاری این بازیگران بر نرخ بازگشایی روز بعد را کاهش دهد.