رقیب اصلی نفت ایران در پساتحریم

به گزارش اقتصادنیوز، اویل پرایس گزارش داد، به نظر می‌رسد بر اساس لایحه بودجه ایران مقامات ایرانی اطمینان دارند، در سال آینده ایران که از مارس 2021 آغاز می‌شود، می‌توانند قادر به فروش 2.3 میلیون بشکه در روز نفت در روز باشند.

به نوشته این سایت، لایحه بودجه 1400 که به‌تازگی برای بحث و تصویب در مجلس ایران ارائه‌شده است، فرض می‌کند که ایران از فروش 2.3 میلیون بشکه در روز نفت در سالی که از مارس آغاز می‌شود، درآمد کسب کند.

ایران آخرین بار در اوایل بهار سال 2018، قبل از اینکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، ایالات‌متحده را از برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA)  به‌اصطلاح توافق هسته‌ای ایران» خارج کند و تحریم‌های نفتی ، حمل‌ونقل و صنایع بانکی را اعمال کند این مقدار نفت صادر می‌کرد.

در دوره تحریم‌ها ایران علی‌رغم فشارهای شدید آمریکا و تلاش‌های این کشور برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران، موفق به تداوم به صادرات نفت خود شد. ایران به‌طور رسمی صادرات یا تولید را گزارش نمی‌کند و به روش‌های مختلف متوسل می‌شود تا منشأ واقعی نفت صادراتی خود را پنهان کند. ازجمله این اقدامات می‌توان به انتقال نفت توسط تانکرها، خاموش کردن ترانسپوندرها یا صدور اسنادی که گفته می‌شود منشأ نفت از ایران نیست اشاره کرد.

این تصور که ایران از 2.3 میلیون بشکه در روز نفت درآمد خواهد داشت، از سوی محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران نقد شده زیرا به گفته وی تحریم‌های ایالات‌متحده در خصوص صادرات نفت ایران طی چهار تا پنج سال آینده لغو نخواهد شد.

خبرگزاری تسنیم به نقل از رضایی گزارش داده است: کاملاً واضح است که این تحریم‌ها برای چهار یا پنج سال آینده پابرجا خواهد ماند.

در اوایل هفته قبل، حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران گفت که ایران در حال آماده‌سازی برای شروع صادرات نفت خام خود است. واضح است که دولت ایران انتظار دارد که روابط دوجانبه بهتری با ایالات‌متحده در دولت بعدی داشته باشد.

بایدن متعهد شده است که راه بازگشت دیپلماسی و بازگشت به توافق هسته‌ای را به ایران پیشنهاد دهد. اگر ایالات‌متحده و ایران به مسیر دیپلماسی برگردند، این احتمال وجود دارد که تحریم‌های سخت‌گیرانه صادرات نفت ایران توسط آمریکا کاهش یابد و این امر به‌طور بالقوه زمینه را برای بازگشت 2 میلیون بشکه در روز صادرات نفت خام ایران به بازار فراهم می‌کند.

رقبای نفتی ایران در بازگشت به بازار

پس از خروج امریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها صادرات نفت ایران به برخی کشورها کاهش یا متوقف شد.

بر اساس گزارش کی‌پلر (موسسه جمع‌آوری اطلاعات انرژی) صادرات نفت خام ایران به هند در ماه مه 2019 متوقف شد، ماهی که واشنگتن به چشم‌پوشی تحریم‌های هشت کشور برای ادامه واردات نفت از تهران خاتمه داد. حتی قبل از پایان معافیت‌ها، صادرات نفت خام ایران به هند در حال کاهش بود. طبق داده‌های Kpler، طی چهار ماه اول سال 2019، صادرات به‌طور متوسط 280،000 بشکه در روز بوده است، درحالی‌که در مدت مشابه سال 2018،  این میزان 542،000 بشکه در روز بوده است.

اطلاعات Kpler نشان می‌دهد در همین حال، صادرات عراق به هند به گونه دیگری بود. در طی چهار ماه اول سال 2019، صادرات بصره عراق به هند به‌طور متوسط 892،000 بشکه در روز بود، درحالی‌که در سال قبل 758000 بشکه در روز بود. به‌طورکلی، صادرات عراق به هند از سال 2017 که عراق به‌عنوان فروشنده عمده نفت خام به هند تبدیل شد، تغییرات قابل‌توجهی داشته است. در طول سال‌های 2018 و 2019، عراق توانست رتبه خود را به‌عنوان فروشنده بالا و پس‌ازآن عربستان حفظ کند. به گزارش کپلر، صادرات به هند از متوسط 815،000 بشکه در روز در سال 2018 به بیش از یک‌میلیون بشکه در سال 2019 افزایش‌یافته است.

تحریم‌های ایالات‌متحده نفت خام ایران را از بازارهای اصلی خود مانند هند خارج کرد و باعث کاهش آن‌ها در سایر بازارها مانند چین شد. این اتفاق موجب بهبود وضعیت کشورهای رقبا شد. اکنون‌که تهران خود را برای بازگشت تدریجی به بازار آماده می‌کند، رقبایش مانند عراق نمی‌توانند این واقعیت را نادیده بگیرند که بازار فروشنده خود پیش از تحریم خود را فراموش نکرده است.

از سوی دیگر ایران نیز با این واقعیت روبرو است که بازاری که از دست می‌رود نمی‌توان به‌راحتی پس گرفت. درواقع رقبا برای حفظ سهم خود از بازار تلاش می کنند بنابراین ایران در مسیر بازگشت برای گرفتن سهم خود یک رقیب دارد؛ عراق.