اطلس2020 ، تجسم امیدهای یک جهان
به گزارش اقتصادنیوز مدت زمان زیادی از انتشار اهداف توسعه هزاره از سوی سازمان ملل متحد نمیگذرد و در این مدت جهان شاهد تغییرات بسیاری در زمینه رشد اقتصادی، کاهش فقر و بهبود حکمرانی و سیاستگذاری عمومی بوده است. تنها چین و هند طی کمتر از 20 سال موفق به خارج کردن بیش از نیم میلیارد انسان از فقر مطلق شدهاند و برخی دول اروپای شرقی رها شده از کمونیسم با اصلاح ساختاری، هماینک خود را به بازیگرانی توانمند در عرصه اقتصاد و سیاست در جهان معاصر تبدیل کردهاند. بانک جهانی به عنوان نهادی مرجع در زمینه ارائه تحلیلهای سیاستی در آخر خبرنامه خود گزارشی از جهان و 17 مسئله پیش روی توسعه پایدار جهانی را در قالب گزارشی به نام اطلس اهداف 2020 (Atlas of Sustainable Development Goals2020) یادآور شده است.
اطلس اهداف توسعه پایدار 2020 ارائهدهنده دادههایی دقیق درباره اهداف 17گانه توسعه پایدار است. محققان بانک جهانی این اطلس را نشاندهنده گرایشها و نماد اهدافی گلچین شده برای رسیدن به سطحی تازه از تعادل در هر منطقه از جهان معرفی کردهاند. بانک جهانی در این شاخص سعی کرده به خوبی بر هرکدام از اهداف توسعه پایدار تمرکز کرده و در کنار نحوه اندازهگیری آنها، توصیههای خود را در زمینه سیاستگذاری به دولتها ارائه کرده است. در عین حال طراحان این شاخص سعی کردهاند در مناطقی که اطلاعاتی از آنها در دسترس بوده، تاثیرات ویروس کرونا روی مسیر تحقق اهداف توسعه پایدار را نمایش دهند.
این اطلس برمبنای پایگاههای داده و اطلاعات بانک جهانی که به تولید و طراحی شاخصهای توسعه پایدار مشغولند، تولید شده و در ساخت آن از منابع گوناگون نظیر ایدههای دانشمندان و محققان در سراسر دنیا استفاده شده است. در این اطلس 17 هدف برای توسعه پایدار مورد توجه قرار گرفته اند که در ادامه هرکدام بررسی شدهاند.
هدف1: فقرزدایی /آینده نزدیک فقر جهانی
اولین هدف توسعه ی پایدار پایان دادن به فقر در تمامی شکل های آن در همه جا است.در سطح جهانی فقر درحال کاهش بوده است اما قبل از امسال، روند کندی داشته است. تاثیرات اقتصادی ویروس کرونا شاید بیش از 100 میلیون نفر از مردم را وارد فقر شدید کرده که برای اولین بار این حجم از افزایش قابل توجه در دهه های اخیر است.در گسترده ترین حالت، فقر نشان دهنده ناتوانی فردی در دستیابی به سطح مشخصی از رفاه است.در شرایطی ممکن است غذا، لباس،حمل و نقل، خدمات عمومی، سلامت، رفاه و حتی تفریح را شامل شود.بحث در اینجا بر فقر به معنای محدودتری متمرکز است: درآمد یا مصرف در معنای پولی. زیان آورترین شکل از فقر که در شاخص های توسعه پایدار بازشناخته شده است، فقر شدید است که با درآمد کمتر از1.09 دلار در روز تعریف می شود و بدون توجه به محلی که یک فرد زندگی می کند بیان می شود. ریشه کن کردن فقر شدید تاسال 2030 برمبنای اهداف توسعه ی پایداردر کانون توجه قرار گرفته است.در سال 2015 زمانیکه اهداف توسعه ی پایدار به تصویب رسیدند، این هدف بلندپروازانه اما قابل دستیابی بود.درواقع کاهش چشمگیر فقر شدید در چند دهه ی اخیر یکی از موفقیت های توسعه ی جهانی است.با وجود اینکه جمعیت جهانی افزایش پیدا کرده است،تعداد کمتری ازمردم در فقر شدید زندگی می کنند.
هدف2: پایان گرسنگی/ فراتر از گرسنگی:اطمینان از امنیت غذایی برای همه
پایان گرسنگی مستلزم پایان یافتن سوتغذیه مزمن است.سوتغذیه زمانی اتفاق می افتد که یک فرد ناتوان از به دست آوردن مواد غذایی کافی برای تامین حداق نیازهای روزانه انرژی به مدت یکسال باشد.این امر یک موضوع جدی است که می تواند منجر به از رشد بازماندن و دیگر تاثیرات بلند مدت روی سلامتی و به دنبال آن کاهش سطح تحصیلات شود. پس از یک دهه کاهش، تعداد افراد دارای سوتغذیه درحال حاضر رو به افزایش است. در سال 2019 بیش از 690 میلیون نفر گرسنگی را تجربه کردهاند، یعنی افزایش تقریبا 60 میلیون نفر در5 سال! در واقع سوتغذیه در برخی از مناطق در حال افزایش است. برای مثال در جنوب صحرای آفریقا، آسیای جنوبی، خاورمیانه و آفریقای شمالی، اروپا و آسیای مرکزی و آمریکای شمالی شاهد این افزایش هستیم.
یک نکته نباید فراموش شود. سوتغذیه با ناامنی شدید غذایی درهم تنیده است و عدم امنیت غذایی به طرق مختلفی بروز پیدا میکند. این گستره از ناامنی در حوزه توانایی به دست آوردن غذا، اجبار در کیفیت غذا و تنوع آن، و فقدان صرف وعده غذایی در یک روز کامل را در برمی گیرد. مقیاسهای تجربه امنیت غذایی، گستردگی و پیچیدگی زیاد غذایی را نشان میدهد. این مقیاس به جای استفاده غیرمستقیم مقیاسهای گرسنگی مبتنی بر درآمد، مصرف یا مواد مغذی، به دادههای یک نظرسنجی متکی است که مستقیما از 1000 خانوار8 سوال درباره تجربه عدم امنیت غذایی در هر کشورپرسیده شده است. پاسخ های آنها برای تعریف احتمال اینکه یک خانوار چه مقدار دچار عدم امنیت غذایی متوسط یا شدید باشد استفاده شده است.
عدم امنیت غذایی ارتباط تنگاتنگی با کمبود غذا و احساس گرسنگی دارد. عدم امنیت غذایی ممکن است که به طور مستقیم نشان دهنده ی سوتغذیه نباشد ولی می تواند جمعیت آسیب پذیر در برابر سوتغذیه ودارای ضعف سلامتی را جذب کند.در حقیقت در گزارش بررسی کشورهای دارای دارای سطح فقر و سوتغذیه مشابه در سال 2019 مشخص شد که ناامنی غذایی متوسط ارتباط معناداری با چاقی دارد.
امروزه هر یک نفر از 4 نفر در سراسر جهان ، ناامنی غذایی در سطح متوسط و یا شدید را تجربه کرده اند.اکثر خانوارها ،نزدیک به 1.3 بیلیون از 2 بیلیون نفر ناامنی غذایی را در جنوب صحرای آفریقا و جنوب آسیا تجربه کرده اند و حتی این ناامنی غذایی در 5 سال اخیر بدتر هم شده است. عدم امنیت غذایی در کشورهای جنوب صحرای آفریقا حیرت انگیز است و موضوعیست که بیش از نیمی از جمعیت آن را تجربه می کنند.تا سال 2018 بیشترین افرادی که حداقل ناامنی غذایی را تجربه کرده اند در صحرای جنوب آفریقا بوده اند ولی پس از سال 2019 آسیای جنوبی از جنوب صحرای آفریقا پیشی گرفت.
هدف3: سلامتی و تندرستی/ سلامت جهانی در خلال یک بیماری همه گیر
خطرات بهداشت محلی می توانند به خطرات جهانی بهداشت تبدیل شود.در سال 2019 ویروسی در سراسر جهان منتشر که شد پیامدهای زیادی برای سلامتی انسان و اقتصاد جهانی به همراه داشت.تا پایان اکتبر 2020 بیش از 46 میلیون مورد ابتلا به ویروس کرونا در سطح جهان به ثبت رسیده است در حالیکه مطالعات جهانی نشان می دهند که این ممکن است کم انگاری بوده باشد. این بیماری باعث افزایش توجه ها به سمت انتقال بیماری های مشترک بین حیوانات و انسان و امکان ظهور بیماری های جدید و نیاز به آمادگی کافی برای موارد اضطراری بهداشت جهانی شده است.
بیش از 60 درصد بیماری های عفونی مانند تب مالت،سیاه زخم،هاری،آنفلوانزای نوع A و ... از حیوانات منشا می گیرند و حدود 75درصد از بیماری های جدید عفونی در حال ظهور مانند ابولا و سندروم حاد تنفسی و ظهور اصلی HIV منشا حیوانی دارند.طبق گفته ی محققان این روند انتقال بیماری از حیوان به انسان ادامه دار خواهد بود و هیچ منطقه ای مصون از خطر نخواهد بود. درحالیکه مناطق اطراف استوا نسبت به بیماری های عفونی آسیب پذیرتر به نظر می رسند ، می توان گفت هر منطقه ای که پرجمعیت باشد در معرض خطر بالاتری خواهد بود.
کشورهای کم درآمد معمولا ظرفیت بهداشتی خیلی محدودتری دارند.با شیوع ویروس جدید سیستم های بهداشتی در سراسر دنیا تحت فشار قرار گرفته اند که همین موضوع توجه ها را به نقاط ضعف و قوت در مراقبت های بهداشتی به ویژه در کشورهای با درآمد بالا جلب کرده است.در دسترس بودن منابع پزشکی و کادر درمان و زیرساخت های بهداشتی در سراسر جهان متفاوت است و اختلاف فاحشی بین کشورهای فقیر و ثروتمند وجو دارد و در کشورهای فقیر با محدودیت جدی مواجه است.سطح مناسب پزشکی و زیرساخت های برای ارائه مراقبت های نجات دهنده ضروری است.شیوع ویروس کرونا نشان داد که در زمانیکه تعداد افرادی که نیاز به درمان و بستری در بیمارستان دارند به سرعت درحال افزایش باشد،حتی در کشورهایی با سیستم بهداشتی پیشرفته هم مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد.
در دسترسی به مراقبت های پزشکی مکان تاثیر به سزایی دارد.داده های پوشش جهانی دو بعد مرتبط به هم را شامل می شود:پوشش خدمات،حمایت مالی.شاخص پوشش خدمات میزان دسترسی مردم به کشورهای مختلف به خدمات بهداشتی ضروری را اندازه گیری می کند و بهداشت مادر و نوزاد و مراقبت های باروری و بیماری های عفونی و غیر واگیر دسترسی سیستم بهداشت را در نظر می گیرد.پوشش خدمات بهداشتی ضروری با افزایش درآمد بهبود می یابد.
پوشش خدمات به بهبود درآمد گرایش دارد ولی تفاوت بزرگی میان کشورها و مناطق وجود دارد.حتی زمانیکه خدمات درمانی در دسترس است،گاها مردم بار مالی سنگینی برای استفاده از آنها متحمل می شوند و اغلب باید به دلیل هزینه های زیاد از استفاده از خدمات مراقبتی چشم پوشی کنند.هدف پوشش جهانی این است که اندازه گیری کند آیا مردم می توانند بدون تحمل مشکلات مالی و متحمل شدن هزینه های فاجعه بار به مراقبت های بهداشتی دسترسی داشته باشند؟
هدف 4: کیفیت آموزش/ یادگیری در فقر:بحران در آموزش کودکان
در طول50 سال گذشته میزان ثبت نام در مدارس ابتدایی در سراسر دنیا در کشورهای با درآمد بالا زیاد بوده است.در سال 2018 تقریبا 90درصد کودکان در سن دبستان در اقتصادهای با درآمد کم و متوسط در مدارس ثبت نام کرده اند اما با وجود نرخ بالای ثبت نام،بسیاری از دانشجویان بهره مناسبی ازآموزش نمی برند.مطالعات اخیر نشان می دهد که افراد کشورهای کم درآمد و یا بادرآمد متوسط در حال کاهش فاصله در رابطه با موضوع ثبت نام با کشورهای پردرآمد هستند.در رابطه با این موضوع این نکته را می توان مطرح کرد که در سالهای اخیر میزان مهاجرت های تحصیلی در کشورهای با درآمد متوسط و کم به دلیل اختصاص بورسیه های دانشگاه ها و مراکز آموزشی کشورهای پیشرفته به افراد دارای توانایی های علمی در کشورهای پیشرفته افزایش پیدا کرده است و همین موشوع باعث کم شدن فاصله ی میزان افراد تحصیل کرده کشورهای با درآمد بالا و کشورهای درآمد متوسط شده است.
هدف5:برابری جنسیتی / قوانین در حال پیش رفتن به سوی برابر جنسیتی
ایجاد قوانین یک اصل بنیادین برای رسیدن به برابری جنسیتی است.برای نسل ها،جنبش های حقوق زنان برای تحقق این امر درگیری هایی داشته اند.برای مثال، قرن های گذسته زنان حق رای نداشتند ولی امروزه این یک امر عادی تلقی می شود اما همچنان در بسیاری از قوانین تاثیرگذار بر فرصت های اقتصادی و مشمولیت مالی و اجتماعی تقاوت هایی وجود دارد.
موضوع زنان، تجارت و قانون به طور کلی 35 سوال حقوقی را مطرح می کند. حقوق قانونی بین هشت شاخص در موضوعات مختلف (تحرک، محل کار، حقوق، ازدواج، والدین، کارآفرینی، داراییها و حقوق بازنشستگی) تقسیم شده است. سوالاتی در رابطه با هر شاخص مطرح میشود که نمره کامل 100 نشان دهنده حقوق برابر زنان و مردان در مجموعه حقوق قانونی تحت پوشش است.
اصلاحاتی قانونی و مشارکت زنان در نیروی کار در طی سالهای اخیر ایجاد شده است.همچنین در سال 1970هیچ اقتصادی قانونی را به طور خاص برای خشونت خانگی در نظر نگرفته بود ولی امروزه 155 کشور از 190 کشور اقتصادی این کار را انجام داده اند که این امر نشان دهنده پیشروی بسیاری از کشورها برای رسیدن به حقوق مدنی برابر برای مردان و زنان است.
هدف6: آب تمیز و بهداشتی / آب،سرویس بهداشتی و بهداشت برای رفاه امری اساسی است
دسترسی به آب آشامیدنی و بهداشتی یکی از حقوق اساسی انسانها است.دستیابی همگانی،کافی، و منصفانه دسترسی به آب ایمن مدیریت شده و سرویس بهداشتی یکی از هسته های اصلی توسعه پایدار است. اهمیت بهداشت خوب از طریق شستن دستها و دسترسی به آب تمیز پس از شیوع بیماری کرونا برجسته تر شده است. با وجود پیشرفت هایی در دهههای گذشته، میلیاردها نفر در جهان هنوز به آب تمیز و بهداشتی دسترسی ندارند و تنها 10 سال برای تحقق اهداف شاخص های توسعه پایدار وقت باقی است.
آب و سرویس بهداشتی یک امر حیاتی برای سلامت، محیط زیست و توسعه ی پایدار است. سراسر جهان مردم به روشهای گوناگون به آب دسترسی دارند. دسترسی به آب آشامیدنی با مدیریت ایمن طی دو دهه گذشته به طور پیوسته افزایش یافته است. اما در واقع دسترسی به آب آشامیدنی سالم به طور گستردهای در بین مردم با توجه به محل زندگی مردم یا سطح درآمد آنها متفاوت است، حتی برای کشورهایی که دسترسی بالایی به حداقل خدمات اساسی دارند، اختلاف بین مناطق شهری و روستایی وجود دارد. علی رغم دستاوردها، بیش از نیمی از مردم جهان از دسترسی به خدمات بهداشتی ایمن برخوردار نیستند و در بسیار از کشورها فقیرترین خانوارها در دسترسی به خدمات بهداشتی تاخیر دارند، برای مثال در جنوب صحرای آفریقا بسیاری از خانوارها فاقد امکانات شستن دستها هستند.
هدف 7: انرژی پاک و مقرون به صرفه
در سالهای اخیر به دلیل آلودگی های زیست محیطی گسترده و از بین رفتن مقادیر زیادی از منابع توجه به جایگزینی برای استفاده از سوخت های فسیلی که درصد بالایی از الودگی ها را به خود اختصاص می دهند اهمیت پیدا کرده است. سوخت های فسیلی باعث آلودگی هایی مانند آلودگی هوا می شوند که خود عوارض جبران ناپذیری بر سلامت شهروندان خواهد گذاشت. استفاده از انرژی های پاک مانند انرژی خورشیدی هم باعث جلوگیری آلودگی های مختلف و تاثیر آن بر سلامت مردم خواهد شد و هم مقرون به صرفه تر خواهد بود.آلودگی هوا سالانه باعث مرگ تعداد زیادی از افراد و ایجاد مشکلات تنفسی برای جمع کثیری از مردم خواهد شد. طی تحقیقاتی مشخص شده که این آلودگی بیشترین تاثیر را در کودکان به جای می گذارد و باعث اختلالاتی در رشد آنها خواهد شد. به همین دلیل توجه جدی به این موضوع صورت گرفته و در دستورکار بسیاری از مناطق دنیا قرار دارد.
هدف8:کار مناسب و رشد اقتصادی / افزایش بهره وری و کاهش اشتغال آسیب پذیر
هشتمین هدف توسعه پایدار، رشد اقتصادی و ارتقای کار مناسب برای همه است. اقتصاد زمانی رشد می کند که کارگران بیشتری به مشاغل دسترسی و همچنین بهرهوری بیشتری داشته باشند. بیماری کرونا تاثیر قابلتوجهی بر فرصت های شغلی در کشورهای جهان گذاشته است. در ژانویه 2020 پیش از همهگیری پیش بینی میشد تولید ناخالص داخلی جهانی 2.5 درصد در سال 2020 رشد کند. در ژوئن 2020 پیش بینی شده بود که 5.2 درصد منقبض شود و در بعضی از مناطق حتی با انقباض شدیدتر، که عمیق ترین رکود اقتصادی طی هشت دهه اخیر را رقم زد و پیش بینی می شود تولید ناخالص داخلی جهانی با بیشترین میزان حداقل از دهه 1970 تاکنون کاهش یابد. بازگرداندن اشتغالها برای اقتصادهای درحال رشد در کوتاهمدت بسیار مهم است. بازگرداندن مشاغل پردرآمد برای زنان، جوانان و افراد دارای معلولیت از اهمیت ویژهای برخوردار خواهد بود زیرا این گروه ها به طور معمول نرخ مشارکت پایینتری در نیروی کار و درآمد کمتری دارند، اما بازگشت به وضعیت موجود برای دستیابی به شاخص های توسعه پایدار کافی نخواهد بود و بهبود بهرهوری کارگران از موارد اساسی خواهد بود. بهرهوری کارگران ارتباط مستقیمی با میزان درآمد کارگران و تولید ناخالص داخلی دارد و رشد تولید ناخالص داخلی به شدت با رشد بهرهوری ارتباط دارد.
هدف 9: صنعت،نوآوری و زیرساخت / حمل و نقل در چهارراه:مناطق روستایی دورافتاده و آسمان های خالی
دسترسی برابر به حمل و نقل مطمئن برای توسعه ضروری است و کلید رشد پایدار و منصافه است.این امر آموزش،خدمات سلامت و مشاغل را در دسترس همه ی جوامع قرار می دهد و دسترسی به بازارهای منطقه ای و جهانی را گسترش و به کاهش فقر کمک می کند.برای حمایت از توسعه اقتصادی،نهمین هدف شاخص توسعه ی پایدار بر زیرساخت های منطقه ای و فرامرزی باکیفیت،قابل اعتماد ،پایدار و مقاوم متمرکز است.هدف اول این بخش دسترسی ارزان و حمل و نقل عادلانه به همه است.طی دهه های اخیر سرعت سفرهای جهانی شتاب گرفته و جابجایی کالاها و مردم باعث شده که جهان به طور فزاینده ای به هم پیوند بخورد.در سطح جهانی سفرهای هوایی از 1.7 میلیارد در سال 2000 به بیش از 4.2 میلیارد در سال 2018 افزایش یافته است. سپس بیماری همه گیر کرونا در سال 2020 منجر به کاهش ناگهانی سفرها در سراسر جهان شد. ترافیک هوایی به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و سرعت بهبودی همچنان نامشخص است.
هدف 10: کاهش نابرابری ها / شهرهای نابرابر در جهان نابرابر
نابرابری در جهان مدرن، چه در داخل و چه در سراسر کشورها از لحاظ منبع و فرصت ها فراگیر است. دهمین هدف توسعه پایدار رفع این نابرابریها در دو حوزه اقتصادی و غیر اقتصادی است. تمرکز اصلی در اینجا نابرابری اقتصادی است که با اصطلاح پولی اندازهگیری میشود و برای تفاوت قیمت در کشورها تنظیم شده است. همه کشورها نابرابریهایی ازخود نشان میدهند اما در برخی از کشورها این امر نمود بیشتری دارد. برخلاف سایر موارد توسعه پایدار در رابطه با نابرابری اقتصادی توافق چندانی وجود ندارد. بنابراین در حالیکه دهمین هدف توسعه پایدار کاهش نابرای اقتصادی است، مسیری مشخص برای رفع آن وجود ندارد.
هدف11: شهرها و جوامع پایدار / هوای آلوده شهرهای جهان را آزار میدهد
جهان از آغاز تا امروز در چنین سطحی از شهرنشینی قرار نداشته است. 4.2میلیارد نفر از ساکنان زمین در شهرها زندگی میکنند و 2.6 میلیارد نفر از آنها ساکن شهرهایی با جمعیت بیش از 300 هزار نفر هستند. عددی که تا سال 2035 به ورای 3.3 میلیارد نفر میرسد و این رشد چشمگیر، چالشهای بسیاری را برای جهان از نقطه نظر پایداری محیطی در شهرها به وجود میآورد. امروزه 1861 شهر بزرگ داریم. کاملا مشخص است که شهرهای بزرگ نقشی حیاتی در توسعه پایدار دارند و به عنوان یازدهمین هدف توسعه پایدار2020، لازم است این مناطق برای افراد محیطی امن، مقاوم و پایدار را به وجود آورند. در این مسیر مهمترین چالش مسئله آلودگی هواست. موضوعی که هرساله 4.2 میلیون نفر را به کام مرگ میکشاند. به غیر از آلودگی ناشی از سوختهای فسیلی، گردوخاک و ریزگرد ناشی از طوفان در مناطقی از جهان من جمله چین، خاورمیانه و شمال آفریقا قربانی میگیرد. تخمین سازمان بهداشت جهانی در سال 2017 این بود که 91 درصد مردم جهان در معرض ذراتی با قطر 10 میکرون در هر متر مکعب هستند که خطر بالایی دارد. مطالعات اخیر هم بر تاثیر این وضعیت روی وخامت سرایت ویروس کوید19 تاکید دارد. پاکستان و هند دو کشور پرریسک برای شهروندان در این زمینه هستند. البته این یک مسئولیت مشترک جهانی است که آلودگی هوا کنترل شود. استفاده از تجارت شهرهای چین که تقریبا تمام آنها تجربه موفقی در کاهش گازهای گلخانهای داشتهاند در این زمینه راهگشاست.
هدف 12: تولید و مصرف مسئولانه / مدیریت ضایعات پلاستیک و مواد غذایی برای آیندهای پایدار
دوازدهمین هدف توسعه پایدار نشان میدهد که توسعه بلندمدت و رشد اقتصادی به تغییر نحوه ی تولید و مصرف کالاها بستگی دارد.این موضوع نیاز به مدیریت کارآمد و سازگار با محیط زیست مواد در طول چرخه زندگی ازطریق تولید،مصرف و دفع دارد.این مورد شامل برخی اهداف بلندپروازانه و مهم است که به عنوان چارچوبی توسط شاخص های توسعه پایدار تعیین شده است.بهبود نحوه ی استفاده و دفع موادی مانند مواد معدنی،سوخت های فسیلی و فلزات و به حداقل رساندن ضایعات پلاستیکی هدف واقع شده اند.انتظار می رود با رشد بیشتر اقتصادی و درآمدسرانه مر مواد نیز افزایش پیدا کند.رشد در اقتصادهای با درآمد کم و متوسط که می خواهند با استاندارهای زندگی در در اقتصادهای درآمد بالا مطابقت داشته باشند،می تواند محرک قابل توجهی در مصرف مواد باشد.بدون سیاست های هدفمند ساختاری یا فن آوری برای جلوگیری از مصرف منابع یا ترویج بازیافت،استفاده از مواد بی وقفه افزایش می یابد.این امر به دلیل استخراج مواد و همچنین آلودگی حاصل از زباله های بعدی،احتمالا عواقب منفی زیست محیطی را در پی خواهد داشت.ضایعات مواد غذایی و پلاستیک ها بیش از نیمی از پسماندهای جهان را تشکیل می دهند.در کشورهای فقیر بیشترتلفات غذایی در مراحل تولید و توزیع اتفاق می افتد در حالیکه در کشورهای ثروتمند بیشترین تلفات در مرحله مصرف است و شایعترین علل از دست دادن غذا در کشورهای فقیر هنگام نگهداری به دلیل درجه حرارت نامناسب و رطوبت یا آلودگی است.
هدف 13: اقدامات اقلیمی / سیل،خشکسالی و امواج گرما خبر از تغییر اوضاع می دهند
آب و هوای جهان در حال تغییر است و علل آن به خوبی قابل درک است: انتشار گازهای گلخانهای ناشی از فعالیتهای انسانی مانند سوزاندن سوختهای فسیلی برای گرما، حمل و نقل، برق و فرایندهای صنعتی و تغییر در کاربری زمین. وضعیتی که ابدا قابل انکار نیست.
تغییرات آب و هوایی باعث تهدید و تضعیف پیشرفت در همه زمینههای توسعه انسانی میشود. این امر خطرات قابل توجهی برای تولید مواد غذایی، منابع آب، اکوسیستمها، امنیت انرژی و زیرساخت ها ایجاد میکند. سیزدهمین هدف شاخص توسعه اقتصادی به دنبال مقابله با تغییرات آب و هوا و رسیدگی به تاثیرات آن است. هدف در واقع تقویت انعطافپذیری و ظرفیت سازگاری در برابر خطرات و بلایای طبیعی مرتبط با آب و هواست. خطرات آب و هوایی همه مردم را به یک اندازه تهدید میکند ولی تاثیرات آن به طور نابرابر کاهش مییابد. به طور مثال شهرهای ساحلی در برخی از کشورها مورد تهدید جدیتری نسبت به دیگر کشورها قرار دارند زیرا به دلیل ذوب شدن یخهای قطبی و بالا آمدن سطح آب ممکن است به کلی شهر زیر آب برود و زیرساختهای رفاه و توسعه از بین بروند.
هدف14: حیات زیرآب / گونه های دریایی در معرض تهدید
ماهی ها برای عملکرد اکوسیستمها و همچنین معیشت و تغذیه انسان بسیار مهم هستند. ماهیها تامینکننده غذای تقریبا یک میلیارد نفر هستند و اشتغال مستقیم در بخش شیلات دریایی چیزی حدود 60 میلیون نفر را در برمیگیرد. با گذشت سالها اما صید بیرویه باعث از بین رفتن بسیار از ذخایر ماهیها شده است که دیگر جایگزینی ندارند. درحال حاضر 35درصد از ذخایر جهانی ماهیها بیش از ظرفیت صید شدهاند که نسبت به دهه 1990، 10 درصد رشد داشته است. ماهیها و دیگر گونههای آبی در معرض تهدیدات ناشی از فعالیتهای انسانی قرار گرفتهاند و نسبت به گونههای خشکی مانند پرندگان و پستانداران با خطر انقراض بیشتری روبهرو هستند.
هدف15: زندگی در زمین / حفظ تنوع زیستی با حفاظت از جنگل ها
در سراسر جهان گونه های مختلف حیات وحش با خطر انقراض روبه رو هستند.هر انقراض منجر به از دست دادن تنوع زیستی می شود که منجر به نابودی غیرقابل جبران یک گونه منحصر به فرد و کاهش تنوع کلی زندگی در کره زمین می شود.از بین رفتن تنوع زیستی اغلب به دنبال تخریب زیستگاه رخ می دهد،برای مثال از طریق جنگل زدایی یا بیابان زایی .جنگل زدایی به ویژه تهدید جدی برای حیات وحش است زیرا جنگل ها منبع اصلی تنوع زیستی در خشکی هستند. هدف پانزدهم توسعه پایدار متعهد میشود که به این موضوع بپردازد و بستر مناسبی را برای توسعه پایدار فراهم آورد. هدفی فوری و قابل توجه برای کاهش تخریب زیستگاههای طبیعی و محافظت و جلوگیری از انقراض گونههای در معرض تهدید، زیرا تهدیدهای زیستی طی سه دهه گذشته افزایش شدیدی یافتهاند. البته تنوع زیستی که در مناطق گرمسیری متمرکز شدهاند به شکل ویژهای نیازمند توجه هستند.
هدف16: صلح، عدالت و نهادهای قوی / نقش اساسی نهادهای انعطافپذیر و پاسخگو
شانزدهمین هدف توسعه پایدار بهبود زندگی مردم از طریق کاهش خشونت، بهبود دسترسی به عدالت و ارتقای نهادهای موثر، فراگیر و پاسخگو است. اینگونه نهادها برای توسعه پایدار ضروری است و برای ارائه خدمات به شهروندان خود حیاتی هستند. در سال 2020 دولتهای سراسر جهان تحت فشار سنگینی در پی عواقب بیماری کرونا قرار گرفتند. از مارس 2020 با آشکار شدن و گسترش سریع کرونا بسیاری از کشورها اقدامات سریع مهار این عواقب را به سرعت آغاز کردهاند
هدف 17: مشارکت برای اهداف / حوالههای مالی، حلقه نجات بسیاری از اقتصادها
هدف هفدهم بر اهمیت مشارکت برای تحقق اهداف تاکید دارد و بر تسهیل و تقویت پیوندهای مالی بین کشورها متمرکز است. امکان نقل و انتقالات حوالههای پول توسط کارگران ساکن خارج از کشور به خانوادههایشان موردی است که باید مدنظر قرار گیرد. توانایی یافتن شغل در خارج ازکشور و ارسال پول به خانه برای بسیاری از مردم که در فقر اقتصادی هستند از لحاظ تامین اقتصادی حیاتی است. قبل ازشیوع کرونا مهاجرت روند ارسال حوالههای نقد را افزایش داده بود و برای اولین بار ورودی حواله به کشورهای کمدرآمد و متوسط از سرمایهگذاری مستقیم خارجی پیشی گرفت. گرچه جریان حوالهها به کشورهای با درآمد کم و متوسط در سال 2020 کاهش یافته اما کماکان نرخ آن بالاتر از سرمایهگذاری مستقیم خارجی و کمکهای مالی باقی میماند. پیشبینی میشود که این حوالهها دراروپا و آسیای مرکزی بیشترین کاهش را داشته باشند. همهگیری کرونا، کاهش قیمت نفت و کاهش ارزش پول تاثیر قابل توجهی بر ارسال حوالههای پول و فرصتهای شغلی از کشورهای فدراسیون روسیه و دول عضو شورای همکاری خلیج فارس خواهد داشت که به ترتیب سهم زیادی از جمعیت مهاجر از آسیای مرکزی و جنوبی را جذب کردهاند.
تحلیل نهایی
به نظر میرسد بدون مشارکت جهانی، پذیرش استانداردهای بینالمللی و همکاری در یک شبکه جهانی امکان حل بسیاری از تعارضات امروز جهان وجود ندارد. پاندمی کرونا محصول نقص بزرگی است که در زمینه تولید کالاهای عمومی بینالمللی در حوزه سلامت بروز کرده است. اهداف مهم توسعه هزاره که در برخی جوامع به سرعت و در برخی دیگر به کندی محقق میشوند، مستقیما در نتیجه افزایش عمق و کیفیت اجرای سیاستهای علمی و یا پرهیز از آنها بروز کردهاند. جهان امروز روی لبه بسیار باریکی از حیات به حرکت خود ادامه میدهد و در این مسیر توجه به پایداری محیطی میتواند از لغزیدن رشد و رفاه جهانی به ورطههای بحرانی ممانعت به عمل آورد. حرکت در مسیر اهداف 17گانه توسعه پایدار جهانی، دولتها را در مسیر حرکت خود، به سمت اطمینان خاطر از آینده هدایت خواهد کرد. مهمترین وجه پایداری ایجاد افق دید است. افقی که بلندتر از هر زمان دیگر است.