رکورد شکنی بانک مرکزی در جمع کردن پول

به گزارش اقتصادنیوز بانک مرکزی در سیزدهم اسفند ماه در قالب بازار باز  6 هزار و 250 میلیارد تومان از بانکها قبض کرده است. کسر این مبلغ از کل بسط پول در این دوره نشان می دهد که در عملیات 13 اسفند، رکورد خالص قبض پول در کل زمستان به ثبت رسیده است. حجم اعتبارات قاعده مند در این دوره نیز سبب شد تا نرخ موزون مداخله بانک مرکزی در بانکها دومین رکورد را در این مقطع رقم بزند.

عملیات بازار باز چیست؟

بازار باز به بازاری می گویند که در آن بین بانک مرکزی و بانکها معاملات اوراق بدهی دولتی صورت می گیرد. خرید اوراق بدهی (افزایش عرضه) از بانک ها سبب می شود قیمت اوراق بالا رفته و در نهایت نرخ سود بین بانکی تنزل پیدا کند. از طرف دیگر فروش اوراق بدهی دولتی نیز توسط بانک مرکزی (کاهش عرضه) سبب کاهش قیمت اوراق و نهایتا افزایش نرخ سود بین بانکی می شود.

معاملات بازار باز بین بانکها و بانک مرکزی به نرخ سود بین بانکی و نرخ سود هدف بستگی مستقیم دارد. بانک مرکزی برای قرار گرفتن نرخ سود بین بانکی یک بازه را به صورت هدف قرار می دهد. این نرخ هدف نرخ مطلوب برای فعالیت بانکها عنوان می شود که عوامل تعیین کننده آن نرخ کف سود و نرخ سقف سود خواهد بود. اکنون نرخ کف سود بین بانکی 14 درصد و نرخ سقف سود 22 درصد توسط بانک مرکزی هدف گذاری شده است.

زمانی که نرخ سود بین بانکی بالاتر از نرخ هدف قرار بگیرد در آن صورت برای پایین آمدن آن بانک مرکزی اقدام به خرید اوراق بدهی دولتی از بانکها می کند در غیر اینصورت هیچ معامله ای بین بانکها و بانک مرکزی صورت نمی گیرد.

عملیات بازار باز در 13 اسفند

با توجه به پایان سررسید عملیات برگزار شده در دو هفته قبل، در روز سیزدهم اسفند ماه 6 هزار و 250 میلیارد تومان اوراق از بانکها قبض شده که رکورد دومین قبض نقدینگی را در کل زمستان داشته است. فروش اوراق در بازار ثانویه نیز توسط بانک مرکزی این رقم را 6 میلیارد و 590 میلیون تومان بالاتر برده و در نهایت به 6 هزارو 256 میلیارد و 590 میلیون تومان رساند.

از سوی دیگر این نهاد با هدف تثبیت نقدینگی در ششمین دوره متوالی در برگزاری این بازار، 4 هزارو 130 میلیارد تومان نقدینگی به بانکها تزریق کرده است.

کسر قبض پول از کل تزریق صورت گرفته توسط بانک مرکزی خالص بسط عملیات بازار باز را معین خواهد کرد. بنابراین خالص فعالیت بانک مرکزی در روز سیزدهم اسفند قبض 2 هزار و 126 میلیارد و 590 میلیون تومان نقدینگی از بانکها بوده است.

مرور آمار خالص عملکرد بانک مرکزی در بازار باز نشان می دهد در کل زمستان قبض این رقم بی سابقه بوده و رکورد بیشترین قبض در خالص عملکرد بانک مرکزی در زمستان امسال به ثبت رسیده است.

اعتبارات قاعده مند

درصورتی که بانکها نیاز جدی تری به قرض پول داشته باشند آن را از طریق بازار شبانه مرتفع می سازند. دراین بازار بانکها از یکدیگر با نرخ سود بین بانکی استقراض کرده و مبلغ اخذ شده را در فاصله زمانی کوتاه تری عودت می دهند. در صورتی که قرض دهنده بانک مرکزی باشد آن را اعتبارات قاعده مند نامیده و در نتیجه نرخ سود آن در سقف 22 درصد خواهد بود.

اکنون در هفته اخیر بانکها در 6 نوبت از طریق اعتبارات قاعده مند 16 هزار و 100 میلیارد تومان پول از بانک مرکزی استقراض کرده اند که نرخ سود آن 22 درصد بوده است.

در صورتی که تزریق نقدینگی بانک مرکزی در قالب اعتبارات قاعده مند را نیز به رقم خالص قبلی اضافه کنیم حاصل، خالص مداخله بانک مرکزی در دو بازار خواهد بود. این رقم در سیزدهم اسفند ماه، 13 هزار و 980 میلیارد تومان محاسبه می شود.

نرخ سود در 1 به علاوه 1 بازار

روند نرخ توافق بازخرید در عملیات بازار باز در کل زمستان نشان می دهد که این رقم در ابتدای این فصل  4 هفته در حدود 20 درصد قرار داشته اما در ادامه کاهش پیدا کرده و در 7 هفته اخیر در حد 19.81 درصد تثبیت شد. 

اگر بسط پول در بازار باز که با نرخ توافق باز خرید صورت میگیرد را در هر دوره با حجم تزریق اعتبارات قاعده مند در نرخ 22 درصد تلفیق کنیم می توان روند نرخ سود مداخله بانک مرکزی در بانکها را به صورت موزون ارزیابی کرد.

این نرخ اکنون در محدوده 21.5 درصد قرار دارد. روند ها نشان می دهد که این دوره دومین رکورد از جهت بالابودن نرخ سود در مقایسه با کل رقم های ثبت شده در زمستان را داشته است. نکته مهم دیگر آن است که این پنجمین دوره متوالی است که نرخ سود مداخله بانک مرکزی بالاتر از 21 درصد قرار میگیرد.