اعتراض همتی به سهم صفر ایران از وام IMF
به گزارش اقتصاد نیوز،رییس کل بانک مرکزی گفت: انتظار داریم، صندوق بین‌المللی پول بدون تبعیض و نفوذ‌های ایجاد شده توسط لابی‌های سیاسی یا فشارهای وارده از سوی آمریکا، هر چه سریع‌تر به درخواست قانونی ایران پاسخ دهد.
دکتر عبدالناصر همتی عصر امروز و درجلسه مجازی که در ادامه سلسله نشست‌های جانبی اجلاس بهاره صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی و با حضور رییس صندوق بین‌المللی پول، وزرا، روسای کل بانک‌های مرکزی و روسای موسسات مالی منطقه‌ای حوزه مناپ (MENAP) برگزار شد، گفت: از زمان شیوع بیماری کوید-19، اقتصاد همه کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه به شدت آسیب دیده است و ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین آسیب را از این بیماری همه‌گیر در منطقه تجربه کرده است.
وی با اشاره به تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان افزود: با این حال و با وجود تحریم‌های اعمال شده توسط آمریکا و سیاست فشار حداکثری آن کشور، ایران توانسته بر مشکلات غلبه کرده و تدابیر مناسبی را اتخاذ کند و آخرین رشد اقتصادی کشور در ۹ ماهه سال ۱۳۹۹، در سطح ۲.۲ درصد بوده است. اما همانند اکثر کشورهای درحال توسعه، برای پیشبرد سیاست‌های خود به منابع مالی نیاز دارد.
عالی‌ترین مقام بانک مرکزی با اشاره به اقدامات موسسات مالی بین‌المللی در این زمینه یادآور شد: در همین راستا، مؤسسات مالی بین‌المللی برای کمک به کشورهای نیازمند نسبت به ارائه برخی تسهیلات مالی اقدام کردند تا آثار منفی بیماری یاد شده را کنترل و رشد اقتصادی‌شان را احیا کنند.
دکتر همتی با بیان اینکه صندوق بین‌المللی پول تاکنون بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار به ۸۵ کشور وام ارائه کرده، تصریح کرد: صندوق به کشورهای منطقه مناپ نزدیک ۱۶ میلیارد دلار وام داده است اما ایران که از نخستین کشورهایی بود که تقاضای وجوه اضطراری کرد، تاکنون هیچ‌گونه تسهیلاتی را بدون ارائه هرگونه دلیل منطقی دریافت نکرده است.
بایکوت یک سال و اندی یک درخواست وام
ایران در قالب وام‌های ضروری صندوق بین‌المللی پول درخواست کرده به میزان ۱۰۰ درصد سهامش در صندوق، از وام‌های نوع RFI (تسهیلات تامین مالی سریع) استفاده کند.
این در خواست با هدف مبارزه با کرونا و پس از از نیم قرن مطرح شد. به گفته رئیس کل بانک مرکزی، مبلغ درخواستی ۵ میلیارد دلار است. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی روز جمعه ۱۶اسفند‌ماه 98، نامه‌ای به خانم کریستالینا جورجیوا نوشت و در آن تصریح کرد: «براساس اعلان رسمی شما برای پشتیبانی از اعضا، از جمله ایران و با توجه به شیوع گسترده ویروس کرونا در کشورمان و ضرورت تداوم پر قدرت اقدامات پیشگیری، درمان و مقابله با آثار اقتصادی آن، با توجه به میزان سهمیه جمهوری اسلامی ایران در صندوق، خواستار بهره‌مندی از تسهیلات تامین مالی سریع(RFI) درحدود ۵ میلیارد دلار می‌باشیم.» اما ابزار تسهیلات تامین مالی سریع یا RFI چه جایگاهی در صندوق بین‌المللی پول دارد؟
RFI چیست؟
صندوق بین‌المللی پول تسهیلات و ابزارهایی را برای کمک به کشورها در پاسخ به اثرات اقتصادی ویروس چینی در نظر گرفته که یکی از مهم‌ترین این ابزارها، وام‌های اورژانسی است. در این قالب، RCF (تسهیلات اعتباری سریع) و RFI (ابزار تامین مالی سریع) کمک‌های مالی ضروری را برای کشورهای عضو بدون نیاز به ارائه یک برنامه کامل اقتصادی، مهیا می‌کند.
این وام‌ها (تا حداکثر۴۰ میلیارد دلار برای بازارهای نوظهور و ۱۰ میلیارددلار برای کشورهای کم‌درآمد) می‌تواند بسیار سریع برای کمک به کشورهای عضو صندوق بین‌المللی پول پرداخت شود تا قادر باشند سیاست‌هایی برای حل بحران‌هایی از جمله کرونا را به‌کار گیرند. در سال ۲۰۱۶، صندوق بین‌المللی پول به اکوادور، برای یکی از بزرگ‌ترین زلزله‌های یک دهه اخیر، وام ضروری RFI پرداخت کرد.
این نهاد اولین نهاد مالی بین‌المللی بود که در سال ۲۰۱۴، برای مقابله با شیوع ابولا، تامین مالی مضاعفی را برای گینه، لیبریا و سیرالئون تدارک دید. این اقدام به این کشورها کمک کرد تا فضایی در بودجه برای مخارج سلامتی در شرایط بحرانی در نظر گرفته شود. ایران اکنون درخواست ۵ میلیارد دلار کمک مالی در قالب RFI کرده است. این نوع وام برای گستره وسیعی از نیازهای اورژانسی کاربرد دارد، از شوک‌های قیمتی در بازارهای کالا، فجایع طبیعی، شرایط مبارزه تا فوریت‌های حاصل از شکنندگی اقتصاد. RFI برای موقعیت‌هایی طراحی شده که در آنها، برنامه اقتصادی مشخص ضروری یا ممکن نیست. دسترسی به RFI برای هر سال محدود به ۵۰ درصد سهمیه کشورها در صندوق و برای مجموع ۱۰۰ درصد سهمیه کشورها در صندوق است.
ایران می‌خواهد از ظرفیت ۱۰۰ درصد سهمیه‌اش استفاده کند. ایران در صندوق بین‌المللی پول در حدود ۵/ ۳ میلیارد SDR سهمیه دارد. SDR سبد پول یا به زبان ساده‌تر واحد پول IMF است که از ترکیب وزنی دلار آمریکا، ین ژاپن، یوآن چین، پوند و یورو تشکیل شده است. نرخ تبدیل SDR به دلار در حدود ۴/ ۱ است که در نتیجه سهم ایران در صندوق، تقریبا ۵ میلیارد دلار می‌شود.
از آن تاریخ تا کنون صندوق بین المللی پول مرتب اعلام کرده این درخواست در حال بررسی است و تاکنون به این درخواست پاسخ نداده است. این در حالی است منطقه مناپ(شامل خاورمیانه،شمال آفریقا،افغانستان و پاکستان) 16 میلیارد دلار وام دریافت کرده است و سهم ایران هیچ بوده است.
