3+3 عامل نوسان قیمت سکه

در سال 1399 قیمت سکه امامی با پشتوانه قیمت طلا از ابتدای سال تا نیمه مرداد روند صعودی داشت. پس از آن قیمت سکه در کنار قیمت دلار تا پایان مهر ماه، در یک مسیر افزایشی از محدوده ی 6 میلیون تومان به سطح 16 میلیون و 600 هزار تومان رسید. پس از فتح این قله قیمت سکه وارد فاز اصلاح شد و سرانجام در مدار کاهشی به حمایت 10 میلیون و 200 هزار تومان بازگشت. این نوع از فلز با ارزش ماندگاری چهل روزه در عدد 11 میلیون تومان، به استقبال بهار 1400 رفت.

1. افزایش نرخ سکه تحت تاثیر نوسانات اونس

کرونا یا کووید 19 که در دسامبر 2019 در ووهان چین شناسایی شده بود، در تاریخ 11 مارس 2020 به صورت رسمی توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان بیماری واگیر داری که جهان را تهدید می کند، اعلام شد.

 با انتشار این اطلاعیه دوران شکوفایی اونس هم از راه رسید به طوری که در بازه ی زمانی فروردین تا نیمه مرداد ( 20 مارس تا 6 آگوست) از سقف های تاریخی اش به سرعت عبور کرد و تقریبا در مدت پنج ماه صعود از  محدوده ی 1480 به 2050 دلار را ثبت نمود.

ثبت بازده ی 33 درصدی این بازار، خبر از افزایش تقاضایی را می داد که از نظر تحلیلگران مهمترین دلیل آن، نگرانی سرمایه گذاران از رکود اقتصادی ناشی از شیوع پاندمی کرونا و تصمیم آنها در تبدیل پول به دارایی امنی مانند طلا بود.

در مقطع زمانی مشخص شده، انقباض اقتصاد چین در سه ماه اول سال جاری که برای اولین بار از سال ۱۹۹۲ رخ داده بود، افزایش آمار بیکاری در آمریکا و کشورهای  جهان، بالا رفتن تعداد مبتلایان به کرونا و قرنطینه های سخت گیرانه، تنش های تجاری بین آمریکا و چین، کاهش خرید طلا توسط بانک های چین و هند (دومین مشتری بزرگ طلا در جهان ) به دنبال کاهش تقاضا، ضعف شدید شاخص دلار از محدوده ی 102 تا 89 دلار، تعیین نرخ بهره ی آمریکا در محدوده ی صفر، تصویب بسته 750 میلیون یورویی اتحادیه اروپا برای حمایت از مشاغل آسیب دیده کرونایی، تزریق نقدینگی از طرف بانک های مرکزی کشورها و رشد حجم پول ازمهمترین فاکتورهایی بودند که ریسک ورود به بازارهای سهام را زیاد می کردند.

در دوران رونق بازار طلای جهانی قیمت فلز زرد (سکه امامی) در ایران از فروردین تا نیمه مرداد از 6 میلیون تومان به 11 میلیون و 200 هزارتومان رسید و اگرچه تمامی این رشد فقط وابسته به نوسانات اونس نبود اما امیدواری معامله گران به ادامه روند صعودی اونس، چشم انداز مثبتی برای آینده این بازار بوجود می آورد.

2. افزایش نرخ سکه تحت تاثیر نوسانات دلار

اگرچه تغییرات قیمت اونس در رشد نرخ طلا در ایران اثر دارد اما فاکتور مهم تر از آن دلار است که به طور متوسط از ابتدای سال تا 26 مهر ماه از محدوده ی 16 تا 32 هزار تومان بالا رفت و سبب ایجاد تقاضای سوداگری در خرید و فروش سکه هم شد به این معنا که حباب ربع سکه در اواخر مهر ماه به عدد 2 میلیون تومان رسید.

در مقطع زمانی افزایش دلار سکه امامی از 6 میلیون تومان به 16 میلیون و 600 هزار تومان تا روز 26 ام مهر ماه رسید و بازده ی 100 درصدی را تعیین نمود.

دلار متاثر از عواملی مانند شیوع بیماری کرونا و کاهش صادرات به سایر کشورها به علت بسته شدن مرزها، تورم انتظاری در سطح جامعه، رشد نقدینگی از سمت پایه پولی( بنابر اطلاعیه رسمی بانک مرکزی به دلیل فشار شدید تحریم و کاهش درآمد نفتی ایجاد شد)، کاهش قیمت نفت و درآمدهای ارزی حاصل از آن و محصولات پتروشیمی و اخبار سیاسی مربوط به ارتباط ایران با سایر کشورها و بخصوص آمریکا بالا رفت و به عنوان لیدر بر بازار طلا هم اثر گذاشت.

3. افزایش نرخ سکه تحت تاثیر سایر عوامل 

تقاضای آربیتراژی: از نیمه اردیبهشت ماه اختلاف قیمت بین سکه صرافی و سکه 1 روزه بورس کالا، باعث خلق تقاضایی کاذب در بازار طلا  شد، به این ترتیب که سهامداران حقیقی یا حقوقی برای دریافت سود آربیتراژی، سکه تمام امامی را از صرافی ها خریده و در بورس کالا می فروختند که سرانجام با رشد تقاضا حتی از نوع سوداگری، مقدمات عبور قیمت انواع سکه را از مقاومت های مهمش فراهم کردند.

نرخ بهره منفی: دومین عامل تاثیر گذار، پول های سرگردانی بود که به دلیل فاصله نرخ بهره بانکی و انتظارات تورمی در سطح جامعه  وجود داشت به این معنا که افراد برای حفظ ارزش ریال خود، تصمیم به تبدیل آن به دارایی مانند طلا یا ارزگرفتند و چون محدودیت های قانونی کمتری در خرید طلا نسبت به دلار مشاهده می شود،  پس بخشی از حجم این پول با امیدواری به رشد اونس و دلار، به این بازار منتقل و افزایش نرخ را ایجاد کرد.

رشد هیجانی بورس: رشد بدون پشتوانه و هیجانی بازار سرمایه، در بازه ی زمانی اتفاق افتاد که وضعیت بورس در اکثر کشورهای جهان به دلیل شیوع ویروس کرونا قرمز بود. از ابتدای سال تا نیمه مرداد این بازار موفق به جذب حجم بزرگی از نقدینگی و افزایش تاریخی شاخص کل تا 2 میلیون و 100 واحد شد اما بعد از گذشت تقریبا پنج ماه با ورود به فاز اصلاح طولانی هفت ماهه، تا محدوده ی 1 میلیون واحد نزول پیدا کرد.

اثر گذاری بازار سرمایه بر سایر بازارهای موازی، نه در دوران رونق و نه رکود، سبب ایجاد تغییرات مثبتی در بازارها نشد زیرا افزایش سریع شاخص کل تالار شیشه ای وابسته به بهبود وضعیت تولیدی_اقتصادی در کشور نبود و به باور تحلیلگران این رشد، تورمی انتظاری بوجود آورد که به دلیل به هم پیوستگی بازارها بستر صعودی شدن قیمت طلا، ارز و مسکن را فراهم نمود و زمانی که در مدار نزولی هم قرار گرفت و سرمایه گذاران را ناامید کرد، عامل اصلی انتقال پول به بازارهای دیگر و افزایش بازده آنها بود.

4. کاهش نرخ سکه در ماه های پایانی سال  

سکه از 26 مهر تا پایان دی در مدار نزولی از 16 میلیون و 600 هزار تومان به 10 میلیون و 200 هزار تومان رسید و سپس مجدد به عدد 11 میلیون تومان برگشت و در همین ناحیه ی تا پایان سال ماند.

در این مقطع زمانی تغییرات کاهشی طلا همچنان به دو بازار دلار و اونس وابسته بود، اونس به علت بهبود وضعیت اقتصادی در سراسر جهان، اخبار امیدوارکننده درباره ساخت واکسن کرونا و جذابیت بازارهای سهام و دلار ناشی از اخبار احتمال بازگشت ارزهای بلوکه شده در کره جنوبی، انتخاب بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و بررسی مجدد مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی (FATF)  در مدار نزولی واقع شد و بازار طلا هم با کم شدن تقاضا و ناامیدی از صعود این دو بازار افت کرد و این پایانی برای نوسانات سکه در سال 99 بود.