رئیس جمهور رکورددار تورم؛ هاشمی اول، خاتمی آخر

به گزارش اقتصادنیوز بررسی تورم هشت ساله(قیمت ها در پایان دوره ریاست جمهوری نسبت به آغاز دوره ریاست جمهوری) در دولت های پس از انقلاب نشان می دهد که تورم بالغ بر 470 درصدی در هشت سال ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی، بیشترین تورم به ثبت رسیده برای یک رئیس جمهور بوده است. همچنین تورم رقم خورده در دوران هشت ساله سید محمد خاتمی با اختلاف از سایر روسای جمهور پایین تر است. از سال 92 تا 1400 در دوران دولت های یازدهم و دوازدهم نیز شاهد افزایش 359 درصدی سطح عمومی قیمت ها به طور میانگین بوده ایم. در ادامه گزارش به بررسی دقیق تر تورم هشت ساله در دولت های پس از انقلاب و بررسی دو شاخص تورم میانگین و تورم نقطه به نطقه در دولت حسن روحانی پرداخته شده است.

بیشترین تورم 8 ساله به کدام دولت تعلق دارد؟

در میان روسای جمهور پس از سال 68 که دوران هشت ساله ریاست جمهوری خود را به کامل گذرانده اند، دولت هاشمی رفسنجانی با ثبت تورم 478 درصدی بیشترین تورم هشت ساله را به ثبت رسانده است. به بیان دیگر قیمت ها به طور متوسط در پایان دولت هاشمی رفسنجانی نسبت به آغاز ریاست جمهوری وی 478 درصد افزایش داشته است. باز سازی و هزینه های پس از جنگ از جمله دلایل تورم بالا در این دوره است، کشور های جنگ زده به طور معمول پس از اتمام جنگ شاهد تورم های بالا هستند.

در پایان دولت سید محمد خاتمی سطح عمومی قیمت ها به طور متوسط نسبت به آغاز زمانداری وی در دولت تنها 194 درصد رشد داشته است، این نرخ با اختلاف پایین ترین تورم هشت ساله نسبت به سایر روسای جمهور است.

8 سال دولت روحانی و 359 درصد تورم

بررسی ها نشان می دهد رشد قیمت ها در دوران احمدی نژاد بسیار به رشد قیمت ها در دوران هشت ساله حسن روحانی نزدیک است. قیمت ها به طور متوسط در پایان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد نسبت به آغاز دولت وی، 353 درصد افزایش داشته است. این عدد در مورد دولت یازدهم و دوازدهم 6 واحد درصد بیشتر است.

به بیان دیگر سطح عمومی قیمت ها در پایان تیر ماه 1400 نسبت به تیر ماه سال 92(آغاز دولت یازدهم) حدود 359 درصد افزایش داشته است. از این حیث در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی پس از دوره هاشمی رفسنجانی، اقتصاد ایران شاهد بیشترین سطح از افزایش قیمت ها بوده است.

رکورد 25 ساله تورم در دولت روحانی

تورم میانگین در تیر ماه سال 1400 به رقم 44.2 درصد رسیده است، این نرخ تورم بالاترین تورم میانگین از سال 75 تا کنون است. تورم 44 درصدی رقم خورده در دولت حسن روحانی پس از تورم 49 درصدی به ثبت رسیده در سال 74، بالاترین نرخ تورم سال های پس از انقلاب است.

نرخ تورم میانگین سالانه در سال های ریاست جمهوری حسن روحانی از نوسانات زیادی برخوردار بوده است. چنانچه بنا داشته باشیم تورم در دوره هشت ساله روحانی را بررسی کنیم، بایستی آن را به دو دوره کاملا متفاوت تقسیم کرد. میانگین تورم سالانه در سال های 93 تا 96 حتی به 10 درصد هم نمی رسد. نرخ تورم 6.9 درصدی به ثبت رسیده در سال 95 پایین ترین نرخ تورم میانگین در سال های پس از انقلاب است. بر این اساس دولت روحانی تنها دولتی است که در پس از انقلاب توانسته است برای دو سال پیاپی تورم تک رقمی را تجربه کند.

3 سال پایانی روحانی؛ همه چیز به هم ریخت

دولت نخست روحانی را از نظر کنترل تورم می توان در زمره بهترین دولت های پس از انقلاب تصور کرد. میانگین تورم سه سال پایانی ریاست جمهوری حسن روحانی( سال های 97،98 و 99) 32.6 درصد بر آورد شده است. شوک تورم در اقتصاد ایران را می توان سال 97 دانست. به طوری که نرخ تورم به یکباره از 8.2 درصد در سال 96 به 26.8 درصد در این سال رسید. در سال های 98 و 99 نیز به ترتیب نرخ تورم میانگین به 34.8 و 36.4 درصد به ثبت رسید. همانگونه که گفته شد این نرخ تورم در تیر ماه امسال به 44.2 رسیده است.

تورم نقطه به نقطه در دولت روحانی

نرخ تورم نقطه به نقطه( در پایان اسفند ماه هر سال) را نیز به مانند تورم میانگین در دوره هشت ساله ریاست جمهوری حسن روحانی می توان به دو دوره متفاوت تقسیم کرد. میانگین نرخ تورم نقطه ای در سال های 93 تا 96 حدود 9 درصد برآورد شده است. پایین ترین نرخ تورم نقطه ای در پایان اسفند ماه به سال 96 با 7.1 درصد تعلق دارد. بررسی شاخص تورم نقطه ای در پایان هر سال نشان می دهد که دولت روحانی تنها دولتی است که توانسته برای 3 سال پیاپی(94،95 و 96) این شاخص قیمتی را تک رقمی به ثبت برساند.

تورم 50 درصدی در سال پایانی

به مانند نرخ تورم میانگین، در نرخ تورم نقطه ای نیز شاهد جهش درصد تورم در سال 97 بوده ایم، اما در مورد تورم نقطه این جهش به مراتب شدید تر از تورم میانگین بوده است. میانگین تورم نقطه ای در سال های 97،98 و 99 بالغ بر 39 درصد  بوده است. نرخ تورم نقطه به نقطه در پایان اسفند 99 حدود 48.7 درصد به ثبت رسیده است،این نرخ تورم نقطه ای در بالاترین حد خود در سالیان گذشته قرار دارد. بررسی ها نشان می دهد نرخ تورم نقطه در ماه های جاری بر خلاف تورم میانگین در حال کاهش است.

خروج آمریکا از برجام، افزایش انتظارات تورمی، کاهش درآمد نفتی و ارزی، کسری بودجه، جهاش نرخ ارز، نرخ بهره حقیقی منفی، افزایش متغیر های تورم ساز مانند نقدینگی و پایه پولی و... همگی از جمله دلایلی بوده اند تا ما شاهد شکل گیری تورم های بالا در 3 سال پایانی دولت حسن روحانی باشیم.