اختلاف قیمت خودروها از کارخانه تا بازار

نتایج حاصل از برگزاری طرح مذکور نشان می‌دهد که در این مرحله، در مجموع سه میلیون و ۵۳۱ هزار و ۴۵۷ نفر برای ۵۵۰۰ دستگاه خودرو در قالب چهار محصول مذکور ثبت‌نام کردند که براساس آمار از میان مجموع شرکت‌کنندگان دارای شرایط و احراز هویت شده، دو میلیون و ۹۵ هزار و ۶۷۶ نفر برای خودرو پژو ۲۰۷ دستی پانوراما ( سقف شیشه‌ای)،  ۵۷۲ هزار و ۹۰۶ نفر برای سورن پلاس با ظرفیت ۱۵۰۰ دستگاه، ۵۲۵ هزار و ۹۳۸ نفر برای خودروی راناپلاس پانوراما با ظرفیت ۱۵۰۰ دستگاهی و ۳۳۶ هزار و ۹۳۷ نفر برای خودروی دنا پلاس توربو اتوماتیک با ظرفیت ۱۰۰۰ دستگاه شرکت کرده بودند.

براین اساس به ترتیب شانس برنده شدن برای محصول پژو ۲۰۷ دستی پانوراما ۱ به ۱۳۹۷، برای سورن پلاس ۱ به ۳۸۱، برای رانا پلاس پانوراما ۱ به ۳۵۰ و برای دناپلاس توربو اتوماتیک ۱ به ۳۳۶ بوده است.

وسوسه برانگیز بودن شرکت در قرعه کشی ها

این حجم از تقاضا نشان می‌دهد که فاصله قیمت مصوب خودروها برای عرضه محصولات از کارخانه تا بازار آزاد آنقدر وسوسه‌کننده است که چندان بی‌شباهت به داستان کارت‌های بازرگانی به نام پیرزن‌ها و پیرمردهای روستایی در سال ۱۳۹۷ نیست. البته آن‌ها بعضا بی‌خبر از این بودند که کارت بازرگانی به نام‌شان ثبت شده است اما در طرح‌های فروش خودروسازان، هزاران راه برای خرید کدملی‌ افراد واجد شرایط‌ این طرح‌ها همچون حداقل سن ۱۸ سال، ارائه گواهی‌نامه معتبر، عدم پلاک فعال انتظامی برای فرد متقاضی یا حداقل فاصله ۴۸ ماهه از خرید (ثبت‌نام یا تحویل خودرو) از شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا وجود دارد. 

جذابیت اختلاف بالای قیمتی خودروها از کارخانه تا بازار

البته این موضوع نیز بسیار شایع است که بسیاری از این ثبت‌نام‌کنندگان، متقاضیان واقعی خرید خودرو و برای مصرف شخصی نیستند. افراد در این بخت‌آزمایی شانس خود را امتحان می‌کنند تا در صورت برنده شدن، خودرو را در بازار آزاد فروخته و سودی در این میان کسب کنند.

بطور مثال در همین طرح اخیر ایران‌خودرو، راناپلاس پانوراما با قیمت مصوب ۲۲۷ میلیون و ۶۲۳ هزار تومان عرضه شد که اختلاف قیمت ۷۱ میلیون تومانی با بازار آزاد ( ۲۹۸ میلیون تومان) دارد. دنا پلاس توربو اتوماتیک با خرید از کارخانه ۱۲۷ میلیون تومان ارزان‌تر تمام می شود. این خودرو در بازار آزاد ۵۲۰ میلیون تومان قیمت دارد و این درحالیست که قیمت آن در کارخانه ۳۹۳ میلیون و ۹۵۶ هزار تومان تعیین شده است. سورن پلاس نیز که با قیمت ۲۴۰ میلیون و ۴۰۸ هزار تومان در طرح‌ها برای ثبت‌نام عرضه می‌شود، در بازار آزاد بالغ بر ۲۹۹ میلیون تومان قیمت دارد که سودی ۵۹ میلیون تومانی برای فروشنده اش خواهد داشت. همچنین پژو ۲۰۷ دستی پانوراما نیز با قیمت ۲۳۳ میلیون و ۵۰۳ هزار تومان قیمت‌گذاری رسمی شده است که با اختلاف حدود ۱۳۷ میلیون تومانی در بازار ۳۷۰ میلیون تومان قیمت دارد.  

این مشارکت در بخت‌آزمایی در حالیست که برداشته شدن شرط الزام در رهن ماندن یکساله خودروها نزد شرکت‌های خودروساز هم این مسیر خرید از کارخانه و فروش در بازار آزاد را راحت‌تر کرده است.

بنابراین این موارد نشان می‌دهد که طرح‌های فروش خودروسازان که با هدف دستیابی مشتریان واقعی به خودرو و حذف دلالان ایجاد شد، چندان در مسیر تحقق یا حداقل نزدیک به آن هم نیست. این موضوع از گلایه‌های مخاطبان ایسنا که اعلام می‌کنند بارها ثبت‌نام کرده‌اند اما برنده نشده‌اند، پرواضح است.

پیام مخاطبان ایسنا

به طور مثال پیام دریافتی از مخاطبان به شرح زیر است: "ما ۱۷ بار در طرح‌های ایران‌خودرو ثبت‌نام کرده‌ایم؛ اما هنوز برنده نشده‌ایم". "۲۴مرحله شرکت کردم یکبار هم برنده نشدم؛ دروغ است این فروش فوق العاده‌ها". "من تا الان در همه طرح‌ها ثبت‌نام‌ها کرده ام اما نمیدانم چرا اسمم در نمی‌آید". "به نظرم آن‌هایی که قبلا خودرو داشتند و فروختند و الان ندارند باید در اولویت باشند چون خیلی ها فقط برای کسب سود گواهینامه گرفتن". "اولویت را بگذارید برای کسانی که کلا در خانواده خودرو ندارند و واقعا نیاز شخصی دارند؛ نه کسانی که همه اعضای خانواده ثبت‌نام می کنند تا بعدا آن را بفروشند". "امیدوارم این بار بالاخره برنده شوم. بسیار چشم انتظاریم و امیدوار که دیگر کلمه برنده نشدید را نبینیم". "من در  ۳۶ طرح (اعم از فروش فوق‌العاده، پیش‌فروش و... ) ثبت‌نام کردم اما هیچ وقت برنده نشدم". "فقط باید ثبت‌نام کنی و خوش شانس باشی. برادر من با اولین ثبت‌نام برنده شد اما من با بیش از ۱۸ بار ثبت نام در قرعه کشی برنده نشده ام". "به نظر شما بهتر نیست کسانی که بیشترین دفعات ثبت‌نام خودرو داشتن و برنده نشده اند را در اولویت قرار بدهند؟!"

تعداد این پیام‌ها بسیار زیاد است و این موضوع نشان می‌دهد که هدف طرح‌های فروش برای اختصاص خودرو به مشتریان واقعی محقق نشده است. 

البته لازم به ذکر است که هفته گذشته، سیدرضا فاطمی امین- وزیر صنعت، معدن و تجارت- در حاشیه یکی از نشست‌های خود از حذف قرعه‌کشی خودرو از سال آینده خبر داد و گفت: امسال قریب به ۱.۵ میلیون تقاضای خودرو وجود دارد؛ در حالیکه تولید خودرو یک میلیون دستگاه است. این اختلاف سبب کمبود ۵۰۰ هزار دستگاهی عرضه خودرو شده است. براین اساس طبق برنامه‌های طراحی شده برای افزایش تولید متناسب با تقاضا، افزایش عرضه در سال آینده شکل خواهد گرفت و با توجه به این موضوع سال آینده قرعه‌کشی حذف می‌شود.

با این اوصاف باید دید آیا برنامه افزایش تولید و به تبع آن حذف این قرعه کشی ها به پایان خواهد رسید یا اینکه داستان سر دراز دارد.